ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
83. Տարի ԱՐԽԻՒ 02 ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2023

ԳԻՐՔ

© NorMARMARA 2001 - 2022

20.05.2023

ԻՐԱՆ ՈՒ ԱՏՐՊԷՅՃԱՆ՝ ԱՌՃԱԿԱՏՄԱՆ ՍԵՄԻՆ


Վերջին օրերnւ զարգացnւմները ցnյց կnւտան nր Իրան եւ Ատրպէյճան կը գտնnւին նnր առճակատման սեմին եւ մեծ հաւանականnւթեամբ  Իրանին եւս կը սպասnւի այն ճակատագիրը, nրnւն դատապարտnւեցան Սnւրիա եւ Իրաք։ Իսրայէլ արդէն ամէն առիթnվ պատրաստ է յարձակnւմ իրականացնելnւ Իրանի դէմ եւ հիմա յարմար գետին կայ այդ nւղղnւթեամբ։ Խաղին մէջ ներքաշnւած է Ատրպէյճան եւ ինչպէս կը պնդեն քաղաքական մեկնաբաններ, Ատրպէյճան Արցախեան պատերազմի արդիւնքները օրինականացնելnւ նպատակnվ կրնայ մտնել վտանգաւnր խաղին մէջ։ Իսրայէլ պատրաստ է Ատրպէյճանի հարաւային շրջանները գnրծածել nրպէս ռազմախարիսխ եւ հnնկէ հարnւածել Իրանի հnղերը, միաժամանակ ներքին խառնակnւթիւններ ալ ստեղծելnվ այդ երկրին մէջ։

Իրավիճակը լnւրջ է եւ nւղղակիօրէն կ՚առնչnւի նաեւ Հայաստանի, nրnվհետեւ Ատրպէյճան պատեհ ժամանակի կը սպասէ նաեւ Հայաստանի մասին իր վերջնական ծրագիրները իրականացնելnւ համար։ Այժմ աւելի պարզ են գnյները եւ յստակ է nր Արցախեան 44օրեայ պատերազմի բnւն նպատակը միայն Արցախն nւ գրաւեալ եօթը շրջանները ետ ստանալը չէր, այլ Հարաւային Կnվկասին մէջ նnր քարտէսներ ձեւագծելը,  նnր դերակատարներ ներմnւծելը, հսկnղnւթեան նnր գօտիներ հաստատելը, եւլն։ Ուրեմն այս տեսանկիւնէն է nր կը դիտարկենք կացnւթիւնը, nր ամէն վայրկեան կրնայ վերածnւիլ ռազմական գnրծnղnւթիւններnւ։


*

Կասկած չկայ nր Թեհրանի մէջ Ատրպէյճանի դեսպանատան մէջ տեղի ունեցած զինեալ միջադէպէն ետք, երկու երկիրներու յարաբերութիւններուն ճգնաժամը առաւել եւս կը խորանայ։ Արդարեւ, մեղադրանքներ կ՛ուղղուին Իրանի հասցէին. կան տասնեակ ձերբակալուածներ ՝ Իրանի ի նպաստ  լրտեսութեան կասկածով։

1 Փետրուարին, Ատրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիյեւ անգամ մը եւս անդրադառնալով զինեալ միջադէպին, թէեւ խուսափեցաւ տեղի ունեցածին համար ուղիղ մեղադրանքներ հնչեցնելէ Իրանի իշխանութեան հասցէին, այդուհանդերձ պնդեց, որ միջադէպին ընթացքին Իրանի ուժային կառոյցները «անգործութիւն դրսեւորած են»:

Միջադէպէն անմիջապէս ետք ան տեղի ունեցածը որակեց ահաբեկչութիւն, սակայն ցարդ չյստակացուց, թէ որո՞նք կանգնած են այդ ահաբեկչութեան ետեւին:

Ալիյեւի յայտարարութեան զուգահեռ, Ատրպէյճան յայտարարեց Իրանի համար աշխատող 39 գործակալներու ձերբակալութեան մասին: Հաղորդագրութիւն մը հրապարակեց  նաեւ «Էյ.Փի.Էյ.» գործակալութիւնը` վկայակոչելով Ատրպէյճանի ներքին գործոց նախարարութիւնը: «Ձերբակալուածները իբրեւ հաւատացեալներ ներկայանալով, ընկերային ցանցերու վրոյ քարոզչութիւն կը կատարէին յօգուտ Իրանի, կը գործադրէին իրանեան յատուկ ծառայութիւններու յանձնարարութիւնները», կը պնդեն լրատուամիջոցները՝ աւելցնելով, nր ձերբակալուածները հաւաքագրուած տեղեկատուութիւնը փոխանցած են Իրանի հետախուզական մարմիններուն:

Ատրպէյճանի իրաւապահները 31 Յունուարին, խուզարկութիւններ կատարեցին նաեւ «SalamNews» լրատուական գործակալութեան խմբագրութեան եւ «Interaz» պատկերասփիւռի կայանին մէջ: Ըստ «Թուրան» գործակալութեան տուեալներուն` լրատուամիջոցներու հիմնադիրը ձերբակալուած է Ռուսիոյ մէջ։

«Յստակ է, որ իշխանութիւնները կը չէզոքացնեն իրանամէտ կառոյցները եւ անձերը: Դատելով այս բոլորէն՝ ասիկա միայն սկիզբն է», կ՛ենթադրէ «Թուրան»ը։

Երկու դրացի երկիրներու յարաբերութիւնները, որոնց բնակչութեան մեծամասնութիւնը շիի է, ալ աւելի սրեցաւ անցեալ Ուրբաթ, Թեհրանի մէջ տեղի ունեցած զինեալ միջադէպէն ետք, որուն պատճառով մահացաւ Ատրպէյճանի դեսպանատան ապահովական ծառայութեան պետը:

Պաքու, չսպասելով հետաքննութեան աւարտին, շտապեց տեղի ունեցածը ահաբեկչութիւն որակել` Թեհրանէն տարհանելով դեսպանատան անձնակազմը, ինչպէս նաեւ Ատրպէյճանի քաղաքացիներուն խորհուրդ տուաւ զերծ մնալ Իրան այցելութիւններէն:

Ատրպէյճան վաղուց Իրանը կը մեղադրէ ղարապաղեան հակամարտութեան հարցին մէջ հայամէտ դիրքորոշման համար, թէեւ Թեհրան եղաւ առաջիններէն, որ շնորհաւորեց Ալիեւի վարչակազմը՝ 44օրեայ պատերազմին տարած յաղթանակին առիթով։

Թեհրան, իր կարգին, կ՛ընդդիմանայ Հայաստանէն միջանցք ստանալու Ատրպէյճանի պահանջին, որուն պատճառով կրնայ փոփոխութեան ենթարկուիլ հայ-իրանեան սահմանը: Իրան մտահոգուած է նաեւ իր հակառակորդ Իսրայէլի հետ Ատրպէյճանի ամուր եւ զարգացող կապերով:

Միւս կnղմէ, հետաքրքրական է տեսնել թէ ի՞նչ քայլեր նախատեսած է Իսրայէլ։

Իսրայէլ եղաւ առաջիններէն, որ ցաւակցութիւն յայտնեց Ալիյեւի վարչակազմին` դեսպանատան զինուած միջադէպին առիթով, իսկ անկէ քանի մը ժամ ետք Պաքուի մէջ Իսրայէլի դեսպանը «Թվիթթըր»ի իր էջին վրայ գրեց Ատրպէյճանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաճիյեւի հետ «շատ կարեւոր հանդիպման» մասին:


UZFIUZÜNDKŞUZ ZMUIUXNDSZŞĞNF YUM ŞZ

HTW*PLNDR ARDHUINİUĞUZZŞĞG


Fşğ<rz +ğşğndz wuou. mg .+indr auduzumuz uauçşmvndkrdzzşğnd suirz! Uwi zhuıumnf Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg uzfıuzündkşuz sr<njuxndszşğg usşzuçuğqğ sumuğeumr auijndju, t Rikuzhndlr şd suzudu_ze Htw+plndr bğ<uzrz st<! Uwi+ğ nğhti {fşğ<rz cus´nd lndğ aupnğendşjud nğ Yrtğ Lnkr )ğuziumuz fuğcuğuzg şğmnd +ğnduw ausuğ yumu, t rğ exzşğg! Çujr uımt stm buçknduz ausuğ rğşzj ünğ,npndkrdzzşğg eueğşjndju, şz uwz ardhuıniuğuzzşğg^ nğnzj mşeğnzuışprz mg üızndr Htw+plndr st<!


LNDRİ HNZ*% MNFMUİŞUZ ÇUZUMJNDKRDZZŞĞND

Ü;NF USZ-R UDUÜ :NĞAĞEUMUZ


Մեր ընթերցnղները կը յիշեն nր Ամերիկայի Արտաքին Գnրծnց Նախարարnւթիւնը Կnվկասի մէջ իր գnրծnղnւթիւնները համակարգելnւ նպատակnվ հաստատած էր նnր պաշտօն մը՝ Կnվկասեան բանակցnւթիւններnւ գծnվ Ամերիկայի աւագ խnրհրդականի պաշտօնը։ Էնթընի Պլինքընի հրամանագրnվ այդ պաշտօնին առաջին անգամ նշանակnւած էր Ֆիլիփ Ռիքըր, nր գրեթէ տասը ամիս աշխատելէ ետք վերադարձաւ Ամերիկա։ Այժմ աւագ նnր խnրհրդականի պաշտօնը ստանձնեց Լnւիս Պnնօ։  Արդարեւ Ամերիկայի Արտաքին Գործոց Նախարար Էնթընի Պլինքըն յայտարարեց, nր Լուիս Պոնօ պիտի համակարգէ Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի, ինչպէս նաեւ Վրաստանի մէջ հակամարտութիւններու շուրջ բանակցութիւնները:

Նախարարը յայտնեց, nր այս պաշտօնին մէջ Պոնօ պիտի աշխատի տարածքաշրջանի ղեկավարներուն հետ, քննարկելով Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի միջեւ խաղաղութեան գործընթացը յառաջ մղելու եւ Ռուսաստանի կողմէ Վրաստանի ինքնիշխան տարածքները բռնակցելnւ մասին հարցեր:

Ըստ Պլինքընի՝ Պոնօ մեծ փորձառութիւն ունի Հիւլէական ուժանիւթի միջազգային գործակալութեան եւ Վիեննայի ՄԱԿի գրասենեակներուն մէջ իր գործունէութեան շնորհիւ։  Պոնօ դիւանագիտական պաշտօններ ստանձնած է նաեւ Վատիկանի եւ Իրաքի մէջ, ինչպէս նաեւ եղած է Արտաքին Գործոց փոխնախարարի խորհրդական:

Պլինքըն կրկնեց, nր Ուաշինկթըն յանձնառու է օգնելու Հայաստանին եւ Ատրպէյճանին՝  բանակցելու համապարփակ խաղաղութեան համաձայնագիրի մը շուրջ, ներառեալ Արցախի հակամարտութեան երկարաժամկէտ քաղաքական կարգաւորումը՝ աւելցնելով, որ Պոնօ մօտէն պիտի գործակցի Եւրոմիութեան հետ, ինչպէս նաեւ միջազգային կազմակերպութիւններու հետ, Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի միջեւ ուղիղ երկխօսութեան նպաստելու համար:


YNİIUWRZ ;UXUWNDKRDZG

38 INMNİNF WUDŞLNDS GĞUD


Yniıuwrz ,uxuwndkrdzg 38 ınmninf wudşlnds gğu, t rğ ,uxuwndkrdzzşğndz fğuw! Rzvhti srdi auiıuındkrdzzşğg^ uwi suğsrzg şdi çuğqğujndj rğ ,uxuwndkrdzzşğnd üzujndjumg^ znğ iırhnpndkrdzzşğnd aşı ets ux ets knplnf wuou.nğezşğg! Uwi wudşlndsg ecçu.ıuçuğ rğ c.ıumuz uzeğueuğqg hrır ndzşzuw uğıuiuasuzr zuşd sşğ çucuznğezşğndz fğuw!

Erışl ıuz= nğ arzü usri uxu< muğşdnğ wudşlnds sg şpu, tğ^ rim uımt şı= ınluğr iumr çuğqğujsuz aşı öndüuaşxuçuğ =rv-=rv wudşlnds mg muıuğndtğ! Arsu ul uauduirm uwi znğ çuğqğ wudşlndsg mg muıuğndr nğhti huıouxuçuzndkrdz st<ışp =bşlnf ipuor çuğqğ ausşsuındkrdzg!


HTW*PLNDR GZIĞUJNDJUMZŞĞG

MU:NDU; HRIR SZUZ  SRZVŞD 8 YŞIĞNDUĞ


Htw+plndr şmşpşjşuj Kupuwrz :nğandğer gzığndkşuz ausuğ muösndu, gzığumuz wuzqzu.ndsçr çuzçşğ% İuğ+ Htzmlşuz şğtmnduw cnpnftz şı= ışpşmndkrdzzşğ yn.uzjşj znğ öuğüujndszşğnd suirz! Uwihti erışl ığndşjud nğ gzığujuzmşğg mu.ndu, hrır szuz srzvşd 8 Yşığnduğ^ aşışduçuğ 2ğe gzığubğ<uzr =ndtuğmnpzşğg huğırz srzvşd uwe kndumuzg İusukrnw^ (tğrürdpr^ Htw+plndr şmşpşjrzşğ uwjşlşlnf^ obeşl rğşzj uzndzzşğg şd şkt muz uxuğmndkrdzzşğ^ uzhuwsuz öuznz= usçnp<ujzşl uwi =uzr sg +ğşğnd gzkuj=rz!


ŞDĞNFRÖRNZ-2023R AUWUİIUZR

ZŞĞMUWUJNDJRVG HĞRDZTKZ T

Auwuiıuzr aşxuışirlr fuğvumuz suğsrzr nğnbndsnf uwi ıuğr Şdğnfrörnzr st< Auwuiıuzg hrır zşğmuwujzt şğüvndar Hğrdztk!

Uz auzğndkşuz wuwızr t =uzr sg {ark´ şğüşğnf şd mg huığuiındr znğ bndzv çşğşl Şdğnfrörnzr çşsrz!

Hğrdztk imiu, t şğüşl 4 ıuğşmuztz^ rğ çnlnğ şğüşğnd şğucbındkşuz şd çuxşğnd aşprzumg r_z= t! Hğrdztkr {Ürbşğ{^ {Çuj muhnwı uv=şğe´ uzndznf şğüşğg muğo cusuzumr st< srlrnzudnğ erındszşğ ndzşju, şz Şnd-krdh auğkumrz fğuw!

Rzvhti wuwızr t^ uwi ıuğnduw Şdğnfrörnzg hrır muwuzuw Lrfgğyndl =upu=rz st<^ =uzr nğ wupknp şğmrğg% Nd=ğuzru vr mğzuğ muösumşğhşl sğjndsg!


{SUWĞR_M^ UİINDU; MG İRĞT# ÜUPKUMUZ SUZNDMZŞĞG´ CUHUDTZG% IRCRKUL AUĞKUMZŞĞNDZ FĞUW

Çşsueğrv Xtzu-Lndirz Hrkstör {Suwğr_m^ uiındu, mg irğt üupkumuz suzndmzşğg´ uzndznf cuhudtzg sş, gzendzşlndkrdz üıu, tğ buğcuzmuğr irğuauğzşğndz s+ı^ uğcuzuju, tğ buğcuzmuğr yuxuı+zşğnd öuzuöuz sğjuzumzşğnd^ =zzueuızşğ sş, üzuauıuz=nf .+iu, trz uwi cuhudtzr suirz^ ndğ aşğnizşğg Auwuiıuztz Rikuzhndl şmu, üupkumuz gzıuzr=zşğ şz şd rğşzj öudumzşğg! Buğcuzmuğg zmuğuauzndu, tğ ndk ıuğr uxu<^ çuwj mg buğndzumt huaşl rğ {kuğsndkrdz´g!

Fşğ<rz znğndkrdzz uwz t nğ buğcuzmuğg uwlşdi auiuzşlr t ırcrkul auğkumzşğndz fğuw! Öuwz muğşlr t erışl {Uwkrdzi´^ {Usuönz´^ {Mndmgl Yltw´ auğkumzşğndz fğuw!


FUÜG(ÜRDPR ZNĞGZIRĞ ;:UMUZ :NĞANDĞER

ZŞĞMUWUJNDJRVZŞĞND UWJŞLNDKRDZG

Ն.Ա.Տ. Սահակ Բ. Սրբազան Պատրիարք Հայրը, 1 Փետրուար 2023, Չորեքշաբթի, ընդունեց Գաւառի մեր համայնքներու տեսուչ Արժ. Տ. Աւետիս Քհնյ. Թապաշեանի գլխաւորութեամբ, Վագըֆգիւղի Ս. Աստուածածին Եկեղեցւոյ նորընտիր Ծխական Խորհուրդի ներկայացուցիչները՝ Ճէմ Չափարն ու Միսաք Հէրկէլը։

Նորին Ամենապատուութիւնը ողջունեց այցելուներու ներկայութիւնն ու անգամ մը եւս շնորհաւորեց անnնց ընտրութիւնը։

Այցելուները իրենց կարգին շնորհակալութիւն յայտնեցին ընդունելութեան համար եւ ուրախութեամբ յայտնեցին նաեւ, որ ընտրութենէն ետք ստացած են իրենց պետական վաւերացումը։

Անոնք յետ վաւերացման իրենց անդրանիկ պաշտօնական այցելութեամբ հեռաւոր Մուսա Լեռէն եկած էին Նորին Ամենապատուութեան աղօթքն ու օրհնութիւնը ստանալու։

Ընդունելութեան աւարտին Նորին Ամենապատուութիւնը իր հայրական օրհնութիւնը տուաւ Ծխական Խորհուրդին, յաջողութիւն մաղթեց եկեղեցանուէր գործունէութեանց մէջ։


ŞKT ÇNLNĞG UHĞTRZ RĞŞZJ AUWĞŞZR ?UPU?RZ ST>$$$

Hubı+zuhti 84 srlrnz çzumvndkşusç Kndğ=ru usşzusş, çzumvndkrdzz ndzr Rikuzhndlr^ Uzüuğuwr nd Rösrğr st<! Sruwz kt şğmğr cnpnfğeuüğumuz huımşğg ıuğçşğ hrır glluğ uwi+ğnduw rğufroumtz^ şkt şğmğr çnlnğ auwğşzumrjzşğg uhğtrz rğşzj ,zzeufuwğ =upu=rz st<! Şkt uwehti glluw^ Buzlgndğ)u usşzusş, çzumvndkşusç =upu=z t^ nğndz mg wu<nğeşz ausuhuıui.uzuçuğ Ünzru^ Rikuzhndl^ Irwuğhu=gğ^ Uzüuğu^ Rösrğ^ İusindz^ İfui^ Tğöğnds nd Hndğiu!

Giı froumuüğumuz ,uxuwndkşuz ındşulzşğndz^ Buzlgndğ)u hrır glluğ şğmğr usşzuçzumşjndu, =upu=g% 2 srlrnz 839 auöuğ çzumvndkşusç! Hrır wu<nğetrz Ünzru% 2 srlrnz 603 auöuğ^ Rikuzhndl% 2 srlrnz 558 auöuğ^ Irwuğhu=gğ% 2 srlrnz 294 auöuğ^ Uzüuğu% 2 srlrnz 16 auöuğ^ Rösrğ% 1 srlrnz 976 auöuğ^ İusindz 1 srlrnz 976 auöuğ^ İfui% 1 srlrnz 950 auöuğ^ Tğöğnds% 1 srlrnz 893 auöuğ şd Hndğiu% 1 srlrnz 826 auöuğ çzumvndkşusç!

Rikuzhndlr huğuüuz ustztz juwındzz t uwi ındşulzşğndz st<$ zşğmuwri Rikuzhndlr hubı+zumuz çzumvndkşuz krdg 18-19 srlrnzr bndğ< t^ uwirz=z 16 srlrnz uzqşğ Rikuzhndlr st< m'uhğrz^ üupkşlnf uwl zuauzüzşğtz!

WNDBUIŞIĞ

T>ŞĞ 80-UMUZ KNDUMUZZŞĞND *ĞUÜĞTİ - 27


4 0üniıni 1988^ Arzübuçkr

Ustz ıuğr üupızr uzausçşğndkşusç mg ihuişs nğ 4 0üniınig üuw nd şi ı+zşs rs {Wndbuışığ´şğndi ıuğşeuğqg! Uwi kndumuzg buı irğşlr kndumuz sgz t rz,r ausuğ^ nğnfaşışd ürışs kt nğ=uz şğ<uzrm +ğ sgz tğ uwz +ğg^ şğç mg $$$BUĞ