ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի ԱՐԽԻՒ - 29 Ապրիլ 2021 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

ԳԻՐՔ

24 Uhğrlr auğjg mg buğndzumt szul Kndğ=rnw =upu=umuz +ğumuğür fğuw

:NĞAĞEUĞUZG WUINDM WUWIUĞUĞNDKŞUSÇ SG EUIUHUĞIŞJ

HUWIGZR NDPŞĞQG



24 Uhğrlr auğjnf uğquüuzüzşğg mg buğndzumndrz$ =upu=umuz nd auiuğumumuz üşızr fğuw hşıumuz ünğ,rvzşğ^ wuwızr uzqzudnğndkrdzzşğ mg .+irz^ mg =zzueuışz^ mg euıuhuğışz^ mg sşpueğşz çnlnğ uwz ndpşğqzşğg^ nğnz= 24 Uhğrlr aşğkumuz ıuğşlrjr uxkrd lindşjuz öuzuöuz şğmrğzşğtz^ çuwj çnlnğr mröumtıg mg buğndzumt szul Usşğrmuwr Zu.uüua O+ Huwıgzr huıüusg! Muğ,şi kt snxjndşjud uwz nğ (ğuziuwr Zu.uüuag ustz uzüusnduz hti üzuj nd wuğüşj 1915r önaşğnd wrbuıumg^ muğ,şi kt umusuw ndbueğndkşzt endği szujrz Auwuiıuzr çuğqğuiırouz ets=şğnd wuwıuğuğndkrdzzşğg^ ;r,şxzumuçşğer wndbuausulrğr 24 Uhğrlşuz +ğg! Rğumuzndkşuz st< uwi ıuğnduw üuüukuwrz rğueuğqndkrdzg Huwıgzr ndpşğqz tğ nd =zzueuındkrdzzşğnd +pumg srbı mg işpsndr uwe ndpşğqr .nğuhuımşğrz fğuw!

Şğtm^ Hubı+zukşğkrz st< ağuhuğumndşjud :nğağeuğuzr 27 Uhğrlr nğnbndsg$ uwihti :nğağeuğuzumuz çnlnğ .sçumjndkrdzzşğg^ çujr At-It-Yt mndiumjndkşuz şğşiyn.uzzşğtz^ wuwıuğuğndkrdz sg ağuhuğumşjrz^ erışl ıulnf nğ mg euıuhuğışz^ mg sşğcşz nd ux nvr_zv mg zmuışz Huwıgzr ndpşğqg! Wuwıuğuğndkşuz kşğ =ndtuğmşjrz U-Üt-Yt^ St-At-Yt^ Ot-At-Yt şd Rwr mndiumumjndkrdzzşğg! Wuwıuğuğndkşuz st< m'gindr$

{Sşz= judnf nd .iığ+ğtz mg euıuhuğışz= Usşğrmuwr Zu.uüua O+ Huwıgzr 24 Uhğrlşuz ndpşğqg! Uwe ndpşğqrz st< ışp üıu, şz 1915r rğueuğqndkrdzzşğnd fşğuçşğşul auwmumuz lnhrr hzendszşğg! :iıuünwzi mg sşğcşz= uwz uzarsz öğhuğındkrdzzşğg^ nğnz= çuxrj çndz rsuiınf huısndkrdzg mg .şpukrdğşz% =upu=umuz eğeuhuıouxzşğnf! Usşğrmuwr Zu.uüuar wuwıuğuğndkrdzg rğuduind vt euışl huısumuz auğjşğg! Sşör ausuğ uwe wuwıuğuğndkrdzg nvr_zv mg zbuzumt! 106 ıuğr wşınw zsuz+ğrzum uzhuıui.uzuınd wuwıuğuğndkrdz sg gzşlnd huıouxz uwz t nğ Usşğrmuwr fuğvumuösg m'şzkuğmndr auwmumuz lnhrzşğnd ndcşp ozbndszşğndz! Uwi wuwıuğuğndkdrzg uzausuışpşlr t huısumuz yuiışğnd aşı$ uzmuğşlr t ığusuçuz+ğtz çujuığşl öuwz! Uirmu uzhuıui.uzuınd =uwl sgz t nğ n_v stm zhuiı mg çşğt cnpnfndğezşğnd sşğqşjsuz´!

Wuwıuğuğndkşuz st< uzeğueuğq muw huısuçuzzşğnd ausuışp wuzqzu.ndsç sg iışp,şlnd suirz 2005r uxu<uğmrz^ ub.uğar ux<şd uğ.rdzşğg çuzulndz!

Wrbşjnds sg muw uwz suirz nğ ŞSRU 2015 şd 2017 kndumuzzşğndz forxzşğ uğqumu, t^ jnwj ıulnf nğ huısumuz çuzuftotz uzerz^ uzmuğşlr t nğşdt rsuiı fşğuüğşl 1915r eth=şğndz!

{Jşpuihuzndkrdzg sr<uöüuwrz rğudndz=r auwşjumuğü t^ nğnd bğ<uzumg ,uwğ uiırouz wiıum t şd uwe şöğnwkr ünğ,u,ndkrdzg arszndu, t wuındm huwsuzzşğnd fğuw! Huwıgzr uğuğ=g rğudumuz nd çuğnwumuz uzhuıui.uzuındndkşuz +ğrzum sgz t! Uwi ndpşğqg znğ şğmyşpmndszşğ hrır iışp,t cnpnfndğezşğnd sr<şd^ hrır zhuiıt uğsuıumuz-,uwğuwşpumuz bğ<uzumzşğnd +ğumuğürz nd uışlndkşuz .+i=rz! Mnv m'ndppşz= nğhtiör Usşğrmuwr Zu.uüuag ndppt rğ i.ulg şd u<umjr ıuğu,=ubğ<uzr cnpnfndğezşğnd^ suizudnğuçuğ kndğ= şd auw cnpnfndğezşğnd .upupndkşuz^ muwndzndkşuz nd fiıuandkşuz skznlnğır st< huğşlnd <uz=şğndz! Uwi nğnbndsg uz.ndiuyşlr+ğtz c.ıumuz uzeğueuğq hrır ndzşzuw kndğ=-usşğrmşuz wuğuçşğndkrdzzşğnd fğuw´^ m'gindr wuwıuğuğndkşuz st<!


USZ-R ST> MĞZUZ

EUĞQŞU#L EUIŞĞ ÇUJNDRL KNDĞ?RNW ETS


O+ Huwıgzr mnpst 1915r eth=şğnd ouzuvndstz şı= mğmrz +ğumuğür şmud Usşğrmuwr st< Kndğ=rnw ets znğ euışğ çuzulnd .zerğg! Muimu,zşğ muz uwz suirz nğ Huwıgzr ndpşğqtz şı= Usşğrmşuz euıuğuzzşğg mğzuz gzkuj= ıul euıumuz uwz kpku,ğuğzşğndz^ nğnz= uxmu.ndu, trz şd nğnz= çujndu, trz 1915r önaşğnd cuxuzünğezşğnd şd fşğuhğnpzşğnd gzıuzr=zşğndz mnpst!

{Uçnfşuz´ sbumndkuwrz srndkrdzg^ nğ mg ünğ,t Luatwr st<^ wuwıuğuğşj nğ Usşğrmşuz euıuğuzzşğg juğe mg sşğctrz gzkuj= ıul auwşğnd mnpst zşğmuwujndu, ersndszşğndz! St<ışp mg =bndtğ uwz huıouxuçuzndkrdzg^ nğ Usşğrmşuz fuğvumuösg vr_ ouzvzuğ {Auwnj jşpuihuzndkrdz´g! Arsu froumg yn.ndşjud nd sş, auduzumuzndkşusç Usşğrmuwr iuasuzzşğtz zşği uwe ersndszşğg euğqşul +ğumuğür hrır üuz nd euışğ hrır çujndrz çuösukrd gzıuzr=zşğnd uzndznf! Uauduirm uwihrir muğ,r= sg wuwızşj {Uçnfşuz´ sbumndkuwrz srndkşuz zşğmuwujndjrv Rzmt Iğnik! Uz hzeşj zuşd nğ uwi wuwıuğuğndkşusç znğ muğşlrndkrdzzşğ iışp,ndşjuz {Auwnj jşpuihuzndkşuz´ ausub.uğauwrz ouzuvsuz^ huısumuz uğeuğndkrdzg fşğuüızşlnd^ auındjnds iıuzulnd ,rğtz zşği! Rzmt Iğnikr .+i=şğnf^ Huwıgzr 24 Uhğrlşuz ndpşğqg rğ eğumuz uöeşjndkrdzg hrır ünğ,t auw-kğ=umuz wuğuçşğndkrdzzşğg çzumuznzujzşlnd ünğ,gzkujrz fğuw!

{Uçnfşuz´ sbumndkuwrz srndkşuz zşğmuwujndjrvg şöğumujndj^ erışl ıulnf^ nğ Kndğ=ru buı lud mg auimzuw kt nğ=u_z muğşdnğ t Usşğrmuwr mnpst {jşpuihuzndkşuz´ ouzuvndsg nd uınğ ausuğ t nğ çnpn=r ulr= iışp,ndu, t Kndğ=rnw st<^ çuwj wiıum t zuşd nğ Kndğ=ru Usşğrmuwr nd Şdğnhuwr aşı ızışiumuz nd xuösumuz muğşdnğ muhşğ ndzr^ aşışduçuğ vr mğzuğ youjzşl Usşğrmuwr aşı wuğuçşğndkrdzzşğg!


Zu.uüua Tğınpuz rğ mndiumjndkşuz

mşeğnzumuz fuğvndkşuz uzeuszşğndz ışpşmndkrdz ındud

HUWIGZR HZENDSRZ ETS

UZAĞUCŞBI HUIUİ:UZG IĞNDŞJUD


Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz şğtm rğ mndiumjndkşuz mşeğnzumuz fuğvndkşuz cnpnfr gzkuj=rz wuwıuğuğndkrdz sg gğud auwmumuz jşpuihuzndkşuz hzendsr fşğ<rz rğueuğqndkrdzzşğnd^ suizudnğuçuğ USZ-r Zu.uüua O+ Huwıgzr gğu, wuwıuğuğndkşuz muhumjndkşusç^ uwi suirz ışpşmndkrdz ındud fuğvndkşuz uzeuszşğndz! Zu.uüua Tğınpuz cnpnfumuzzşğndz erışl ındud nğ jşpuihuzndkşuz auğjr st< uzağucşbı huıui.uzg ığndu, t sşpueğnp mnpsşğndz nd Zu.uüua Huwıgzrz!

Zu.uüuag wrbşjndj uzjşul +ğ^ Zu.uğuğuj :nğandğer zriıtz fşğ< rğ gğu, şğmuğ nd ,uzğu,uzğ wuwıuğuğndkrdzg şd uwi uzüus ul mğmzşj nğ Kndğ=ru jşpuihuzndkşuz c.ındsg uğeuğujznp çuösukrd yuiıukndpkşğ nd ışpşmndkrdzzşğ ndzr! Kndğ=ru çuju, t rğ uğ.rdzşğg^ çuwj auwmumuz mnpsg mg sşğct çuzul rğ uğ.rdzşğg^ giud Tğınpuz nğ udşljndj nğ Kndğ=ru huığuiı t çnlnğrz aşı çuczşlnd çnlnğ uwz yuiıukndpkşğg önği ndzr uwi zrdkr bndğ<!


HUWIGZR ETS AUSUIUĞU; UĞBUD

Iumudrz znwz ndcüzndkşusç mg buğndzumndr USZ-r Zu.uüua Huwıgzr ets uwz uğbudg nğ çujndu, tğ uznğ 24 Uhğrlr wuwıuğuğndkşuz aşışduz=nf! Kndğ= susndlg lşjndz t uwi zrdkr bndğ< çnpn=r^ aşğ=ndsr nd c.ındsr lndğşğf nd w+endu,zşğnf^ nğnz= mg mğmzşz uwz rzv nğ Kndğ=rnw st< ıuizusşumzşğt r fşğ wuxu< mg =bndr!


AŞIU?ZZNDKRDZ%

IRWUĞHU?GĞR YUİIUÇUZZŞĞND

MUOUXRZ ETS


Irwuğhu=gğr Auzğuhşıumuz ül.udnğ euıu.uöndkrdzg aşıu=zzndkrdz çujud Irwuğhu=gğr yuiıuçuzumuz muouxrz ets! Huıouxg {auwnj jşpuihuzndkşuz´ 106ğe ıuğşlrjr uxkrd muouxr mnpst ağuhuğumndu, wuwıuğuğndkrdzz t! Muouxr zu.uüuar nd .nğandğer uzeuszşğndz ets sşpueğuz= uxu<ueğndu, t huıcumuz +ğtziüğ=r {kndğ= cnpnfndğeg^ Kndğ=rnw Azuğuhşındkrdzg şd hşıumuz auiıuındkrdzzşğg zişsujzşlnd´ w+endu,r lnwirz ıum!

Rim r#zv üğu, tğ Irwuğhu=gğr yuiıuçuzumuz muouxg! Muouxr Kfrkkgğ-r t<rz fğuw üğuxnds sg ağuhuğumndu, tğ^ zuşd mjndu, tğ usçnp<umuz wuwıuğuğndkşuz ausujuzjuwrz auijtz &lrz=g!

{Mg çuczşz= Sş, uptır judg! Sşz= nğşdt ışp vşz= mğzuğ auizrl^ şkt buğndzumşz= .ndiuyrl huısndkşuz .uduğ t<şğtz! Auwşğnd zşğmuwujndju, obsuğındkrdzg uzjşulr aşı uxşğşindşlnd usşzumşziumuz auzünwjzşğtz stmz t´^ mg zbndtğ üğuxsuz st<!

Wuwıuğuğndkşuz huıotzrz st< uzeğueuğq muw 24 Uhğrl 1915rz auw sıudnğumuzzşğnd qşğçumulndkşuz^ uznzj {uzwuwı oumuıuüğşğ´ndz^ zşğmuwujndu, şz fşğ<rz ıuğrzşğnd znwz çnfuzeumndkşusç ağuhuğumndszşğnd ausuğ muouxrz ets sşpueğuz=zşğg zuşd kğ=umuz rb.uzndkrdzzşğndz şd auiuğumndkşuz mnv ndppndu, t nğhtiör uxşğşindrz auwşğnd obsuğındkşuz aşı!

Wrbşjzşz= nğ uirmu Auwnj jşpuihuzndkşuz auğjnf Irwuğhu=gğr yuiıuçuzumuz muouxr ets çujndu, uxu<rz aşıu=zzndkrdzg vt! Zu.nğenp vnği ıuğrzşğndz znwzhti muouxr uzeuszşğnd ets aşıu=zzndkrdz çujndu, tğ şd sşpueğuz=zşğ uxu<ueğndu, trz! *ğrzum^ 24 Uhğrl 2018rz muouxr zu.mrz zu.uüua Uastı T+östzr nd pşmufuğ .nğandğer 10 uzeusr ets sşpueğuz= uxu<uığndu, tğ cnpnfndğer st< kbzusndkrdz ağuağşlnd^ uışlndkrdz işğsuzşlnd^ Uöüuwrz Cnpnfg zişsujzşlnd wuzjuz=zşğnf!


AUWUİIUZR ZU:UÜUAG

MĞMRZ HUAUZ>ŞJ NĞ UIĞHTWOUZ FŞĞUEUĞQZT

ÜŞĞŞFUĞNDU; ÖRZNDNĞZŞĞZ ND :UPUP ?UPU?UJRZŞĞG


Auwuiıuzr Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Uğstz İuğüişuz uzüus sg şdi muzü uxud Uığhtwouzr mnpst üşğşfuğndu, nd ıumudrz şı vfşğueuğqndu, xuösuüşğrzşğnd auğjr fğuw! Auwuiıuzr Zu.uüuag uwi suirz zusumzşğ pğmşj Şdğn.nğandğer Gzeauzndğ ?uğındpuğ Suğru Ytcrznfrv-Hndğrvrz nd Şdğnhuwr Uhuanfndkşuz nd Ausuünğ,umjndkşuz muösumşğhndkşuz Gzeauzndğ ?uğındpuğ Atlmu Bsrırz nd wrbşjndj nğ xuösuüşğrzşğnd auğjrz st< uznzj ö+ğumjndkşuz mg ihuit!

Auwuiıuzr Zu.uüuag rğ zusumzşğndz st< erışl ındud nğ 2020 kndumuzg Auwuiıuzr ausuğ şpud vuyuöuzj ,uzğ ıuğr sg kt_ ?nğnzu ausuouğumr^ kt_ Uığhtwouzr nd Kndğ=rnw ünğ,umjndkşusç Uğju.r ets muösumşğhndu, huışğuösr aşışduz=nf!

Zu.uüua İuğüişuz wrbşjndj nğ huışğuösr gzkuj=rz nd huışğuöstz ul fşğ< çuösukrd auw örzndnğzşğ şd .upup =upu=ujrzşğ üşğşfuğndşjuz Uığhtwouzr mnpst^ şzkuğmndşjuz eucuz vuğvuğuz=zşğnd nd uzsuğemuwrz fşğuçşğndsr!

İuğürişuz wrbşjndj nğ buı muğşdnğ t xuösuüşğrzşğg uöuı uğqumşlnd imöçndz=g^ çuwj Uığhtwouz mg buğndzumt uzışi uxzşl uwi imöçndz=g nd mg sşğct fşğueuğqzşl xuösuüşğrzşğg!

Wrbşjzşz= nğ Uığhtwouzr Zu.uüua Ulrwşd uzjşul +ğ mğmzu, tğ nğ rğşzj mnpst fuğ eğndu,zşğg örzndnğ vşz^ uwl uauçşmrvzşğ şz!


Uğju.r Zu.uüuag rğ ışiumtıg mg hubıhuzt

{ANMIŞSÇŞĞRZ HUIŞĞUÖSG EUEĞŞJZŞLG EUDUOUZNDKRDZ

HRIR GLLUĞ´

Uğju.r Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz auzerhnds sg ndzşzulnf ?upu=ubrzndkşuz Zu.uğuğndkşuz ub.uıumuösr nd brzuğuğumuz muösumşğhndkrdzzşğnd pşmufuğzşğndz aşı^ uxrkz ndzşjud uzüus sg şdi uzeğueuxzulnd Uğju.şuz 44+ğşuw huışğuösrz nd huışğuösr huğındkşuz ausuğ azvnp sşpueğuz=zşğndz! Giı rğşz^ Suwri 1994r örzuendltz şı= auwmumuz xuösu-=upu=umuz pşmufuğndkrdzg orbe euişğ vtğ =upu, ub.uğar +ğrzumzşğtz şd aumuxum nğ uxudşlndkrdz ndztğ çuzumjuwrz ünğ,gzkujrz st<^ vt wu<npu, zhuiıudnğ lnd,ndszşğ qşx= qüşl çuzumjndkrdzzşğtz!

Uğuwrm Wuğndkrdzşuz zşğmuwujndj 44+ğşuw huışğuösr üzuj=g^ zbşlnf nğ huışğuösr aşışduz=zşğg rğşz ausuğ wuwızr trz uğetz Anmışsçşğr uxu<rz +ğşğndz^ iumuwz auwuiıuzşuz =upu=umuz ndcşğg vtrz mğju, auiuğumuj nğnbsuz sg wuzürl! {Uwe +ğşğndz =upu=umuz ausuquwzndkrdz sg uzmuğşlr şpud qşdudnğşl^ auwmumuz mnpsg vmğjud sruizumuz muğ,r= uhuanfşl% gzeersuerğ^ rb.uzustı nd rb.uzndkrdz ü,r fğuw^ muğ,şi kt huışğuösg mşjzşlg uwe +ğşğndz euduouzndkrdz mg zmuıtrz´^ wuwıuğuğşj Uğuwrm Wuğndkrdzşuz!

Uğju.r Zu.uüuag hzeşj nğ kğ=umuz ndcşğg şdi zşğüğudndu, trz huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğnd st<! {Uwi+ğ ul kğ=umuz hubı+zşuzşğ mg wuwıuğuğşz nğ Uığhtwouzr aşı sruirz wu<npşjuz lnd,şl huısumuz uğeuğndkrdzg´^ erışl ındud Wuğndkrdzşuz^ udşljzşlnf nğ İndğruwtz udşlr =uz 7 auöuğ uauçşmrv fuğqmuzzşğ mg suizumjtrz Uğju.şuz uwi şğmğnğe huışğuösrz! Giı rğşz^ auwmumuz usşzusş, i.ulg şpu, t uwz nğ 13 Wndzri 1992tz imişul^ şğç auwukuyndu, trz Buandsşuzg^ wşınw Suğıumşğıg^ Aueğndkr^ Suğındzrr^ Ui=tğuzr muğü sg ürdpşğg^ auwmumuz mnpsg ıtğ vmuzüzşjud nd udşlr =uz 50 auöuğ auwşğ l=şjrz Uğju.g^ aumuxum nğ mğzuwrz ışpudnğndrl uwl bğ<uzzşğnd st<! Uğju.r st< çzumvndkrdzg htı= t glluğ n_v kt 45-50 auöuğ^ uwl udşlr =uz 200 auöuğ$ sşz= buandsşuzjrzşğnd 10 ınmnirz ul ıtğ vşz= muzüzu, nd uwe suğerm aşxuju, şz rğşzj ,zzeufuwğ anpşğtz^ erışl ındud Uğuwrm Wuğndkrdzşuz!

Uğju.r Zu.uüuag zuşd wuwıuğuğşj nğ Auwuiıuzr nd Uğju.r uhuüuz mg ışizt xuösu=upu=umuz udşlr .nğ ausuünğ,umjndkşuz bğ<uü,tz zşği^ Xndiuiıuzr aşı sruirz^ nğhtiör auwmumuz mnpsg muğşzuw ersueğşl iışp,ndu, rğufroumrz! {Kndğ=ru vr huığuiındrğ l=şl uwi anpuıuğu,=g´^ hzeşj Uğuwrm Wuğndkrdzşuz^ udşljzşlnf nğ Uğju. ünzt :nğağeuwrz +ğşğnd Lşxzuwrz Puğuhupr Rz=zufuğ Suğör iuasuzzşğnf mg buğndzumt =upu=umuz huw=uğg% Uığhtwouzr mnpst çxzuüğudşul anpuıuğu,=zşğg şı iıuzulnd ausuğ!


Huığruğ=uğuzr anfuzrr ıum ündsuğndu, cnpnfzşğnd lnwirz ıum

AUWMUMUZ FUÜG(ZŞĞND SRNDKŞUZ UIŞZUHŞI

HŞIĞNİ BRĞRZ*PLNDR HUIUİ:UZ-MNVG


Şğtmnduz sşğ krdnf uzeğueuğqu, trz= Huığruğ=uğuzr anfuzrr ıum muwuju, şx+ğşuw uxjuzj cnpnfzşğndz^ nğnzj gzkuj=rz ausuwz=uwrz suğsrzzşğndz nd ehğnjzşğndz şlsıumuz mujndkrdzg lndiuğqumr ıum uxzndu, tğ şd Huığruğ=uğuzr mnpst :niğnf ?t+lteudrk+plndr iınğuüğndkşusç mnv sgz ul wuwıuğuğndu, tğ!

Auwmumuz Fuüg)zşğnd Srndkşuz &TĞFUH/ Uışzuhşı Hğ$ Hşığni Brğrz+plndtz uwi+ğ iıujuz= huıui.uz-mnv sg^ önğ kğ=şğtz çzuüğnf mg zşğmuwujzşz= sşğ gzkşğjnpzşğndz$-


Patrikhane kaynakları geçtiğimiz gün bir kamu oyunun dikkatine bir rapor sundu. Dün cemaat basınımızda da yankı bulan bu metni bir çok bakımdan eleştiriye açık addettiğim için, ERVAB zemininde görüşlerimi paylaştım. Bu kapalı çalışma grubu or­tamında zaman zaman polemikler ve sert tartışmalar ya­şadığımız herkesin malumudur. Ancak bu son durumun öncekilerden belli bakımlardan farklı olduğunu düşünmekteyim. Buradaki önemli sebeplerden bir tanesi Patrik Hazretleri’nin doğrudan dahli.ERVAB zemininde gündeme getirdiğim çekinceler ne yazık ki ilkesel zeminden uzaklaştı. Hatta ve hatta Ortaköy Meryem Ana Ermeni Kilisesi Vakfı Başkanı Sayın İskender Şahingöz bana cephe alarak o platformdan ayrıldığını duyurdu. Çeşitli duyumlarla konunun basının gündemine taşınma ihtimalinin yüksek olduğunu var sayarak bu aşamada ayrıntılar hakkında kamu oyunu bizzat bilgilendirmenin en doğru yöntem olacağı kanaatindeyim.

Türkiye Ermeni toplumu yakın tarihimizin en buhranlı dönemini ya­şamakta. Bugün toplumsal yaşamı­mızın genel gidişi, endişe yaratmaktan öte doğrudan tehlikelere gebedir. Biriken sorunlar, ertelenen çözümler, ötelenen reformlar cemaatimizi ciddi bir açmaza sürüklemiştir.

Kırk yıldan beri hayırsever, yirmi yıldan beri de yönetici olarak toplumu­muza hizmet eden bir birey olarak, bugün gelinen aşamada gündemdeki bazı konularla ilgili görüşlerimi aktarmayı sorumluluk addetmekteyim.

1- PATRİKHANE’NİN DURUMU

Toplumumuz on yıldan fazla süren sancılı bir süreçten sonra patrik seçimi yapabilmiştir. Bu dönemde oluşan saflaşmaların, bölünmelerin üzücü etkileri ve bariz izleri hala hissedilmektedir. Ruhani riyaset makamımız olan Patrikhane’den herkesin beklentileri kuşkusuz fazladır. Makam toplumsal ahenk ve birliğimizin manevi güvencesi olarak algılanır. Ancak son seçimden bu yana geçen zaman zarfında cemaat çevrelerindebu bakımdan tereddütlergörül­mektedir. Mevcut pandemi koşullarının yarattığı sınırlamaların kaçınılmaz etkileri ortamında eleştiriler tabii ki mantık ve insaf çerçevesinde olmalıdır. Özel koşullardan bağımsız olarak, geçen süre zarfında rahatsızlık yaratan temel sorun Patrikhane’nin önemli konularda sergilediği pasiflik olmuştur. Saygınlığı büyük önem arz eden bu Makam’dan görülen edilgenlik herkeste burukluk yaratmak­tadır. Seçim öncesinin bölünmelerini aşma gayreti bir yana, bugün adeta o üzücü kutuplaşmaların kini güdülmektedir. Patrikhane, toplumun ortak paydası ve toplumuortak değerler zemininde buluşturan bir mecra olmalıdır. Tüm sorunlar bağlamında belirlenecek yöntemler tabii ki tartışılabilir. Ancak bugün sosyal dayanışma ve fakirlere yardım için yürütülen çalışmalar dahi nüfuz mücadelesine dönüşmüştür. Yardım kolilerinden çıkan kitaplar dikkatlerden kaçmamaktadır. Patrikhane’nin benimsediği zihniyetin işaretleri herkesin gözü önündedir.

Bu noktada yüksek müsaadeleriyle sözümü doğrudan Patrik Hazretleri’ne yöneltmek arzusundayım. Açık yürekliliğimin ve cesaretimin bağışlanacağını umduğumun altını çizmek isterim.

Sayın Patrik Hazretleri,

ERVAB grubunda bana yönelttiğiniz ifadeler gerçekten bir cevap hakkı doğuruyordu. Eleştirilerimin özünü tartışmaktan kaçındığınız için sinirlendiğimi belirtmişsiniz. Yazınızı birkaç kez serinkanlılıkla okumalıymışım ve orada onurlandırılarak göreve davet ediliyormuşum. Çok şükür bir okuyuşta yazılanları anlayabiliyorum ve cemaat için kafa yorarken, hizmet üretirken onurlandırılma arayışında değilim. Ama benim açımdan en manidarı sinirlendiğimi iddia etmeniz. Sinirlendiğinizde toplum önünde ne durumlara düşmüş olduğunuzun en yakın tanıklarından birisiyim. Hepimizin hatırlamak dahi istemediği o meşhur VADİP toplantısı geliverdi birden aklıma. Hani sonradan dediniz ya, bazı sorunların çözülmesi için bazen birilerinin delirmesi, patlaması gerekiyor diye. Kaderin cilvesine bakın ki bugün bana soğukkanlılık öğüdü veriyorsunuz. Teşekkür mü etmemi bekliyorsunuz?

Patrik olarak toplumsal faaliyetlerimizin belli bir sistem içerisinde idame ettirilmesini gözetmek durumunda olduğunuzu düşünmekteyim. Bunun için seçilmiş cemaat yöneticilerinin önünde yaratılan durumun sağlıklı olmadığını anlatmaya çalıştım. Buna mukabil, herkesin takdir ve eleştirisine açık olan faaliyetlerimde zafiyet izlenimi yaratarak belli ki sivil yönetim alanına kendinizce dalmaya zemin hazırlamaktasınız. Bunun için de, seçiminizden önce Müteşebbis Heyet başkanı olan, muhtemelen iktidarınızı sayesinde kazandığınızı hissettiğiniz Sayın Köletevitoğlu’nu öne sürmektesiniz. Sivil yöneticileri karalamak için, göreve geldiğinizden beri Patrikhane’den ısrarla uzak tuttuğunuz Sayın Başepiskopos Aram Ateşyan’ı dahi aklamışsınız. Bendenizin yöneticiliğe veda etme eğilimi de belli ki şimdiden bazı çevreler tarafından meydanın boş olduğu izlenimi yaratmış. Bütün parçalar birleşince siz de bana tarihte nasıl anımsanmam gerektiğini ve iyi anımsanmak için neler yapmam gerektiğini anlatmaktasınız. Kesinlikle sinirlenmeden söylemek isterim ki yazdıklarınızın satır aralarından hissedilen bu mesajlar ışığında, bu zihniyeti sergilemeye devam etmeniz duru­munda, gelecekte sizin de tarihte kendinizi iyi konumlandırabilmek için öğütlere ihtiyacınız olabilir. Lütfen yapmayın, bu yüzeysellikle davranmayı bırakın. Size doğrudan söz yöneltmeyi kaçınılmaz addettiğim, benim için gerçekten zul olan bu bölümü daha fazla uzatmadan noktalamama lütfen izn verin.

2- VAKIFLARIMIZ VE SEÇİMLER

Vakıflarımız toplumsal yaşamımızın temel unsurudur. Yeni zamanların gerçeklerine ve beklentilerine uygun olarak cemaat kurumlarımız tarafından üretilecek hizmetler ağırlıklı olarak vakıflarımıza bağlıdır. Ancak bugün hantallaşmış sistemin vakıfları esir almış olduğunu kabul etmeliyiz. Toplumda mobilizasyon yaratma kabiliyetini neredeyse yitirmiş olan vakıflarımız, pandemi döneminin dayanışma zarureti ortamında atılan sembolik adımlardan medet umar duruma gelmiştir. Vizyonsuz, hedefsiz, günü kurtarma güdüsüyle hareket eden vakıflarımız açısından silkinme zamanı çoktan gelmiştir. Sistemin dönüşümü irade, şevk ve somut bir yol haritası gerektirmektedir. Kısa, orta ve uzun vadeye yayılması gereken bir eylem planının bugünkü yorgun ve bıkkın yöneticileriniz tarafından hazırlanmasını beklemek gereğinden fazla iyimserlik olacaktır. Vakıflarımızın dönüşümü için yönetim kurulu seçimlerinin gecikmeden ve sağlıklı bir zeminde yapılması elzemdir.

Askıda kalmış seçim sorunundan alınması gereken büyük dersler vardır. Seçimleri, sadece yapılmış olmasını isteyerek beklemek, aynı patrik seçiminden sonra olduğu gibi yeni hayal kırıklıklarına yol açabilir. Seçme ve seçilme haklarımızı talep ederken, kapımızın önünü süpürmeyi de ihmal etmemeniz gerekir. Yıllardan beri seçmen listelerimizin güncellenmesi meselesi sürüncemededir. Bugünkü yöneticilerimizin, görevden bir an önce kaçma ruh haliyle değil, sağlıklı bir nöbet değişimi önceliğiyle davranması kaçınılmazdır. Kurumlarımızın geleceğini üstlenecek müstakbel yöneticilerimiz için gereken zemin özenle hazırlanmalıdır.

Geriye dönüp baktığımızda aklımıza takılan yeni sorular doğmaktadır. Seçim sıkıntısı doğduğunda birbirimizle uzlaşmayı başarmak, bugün mahkeme kapılarında karar kovalamaktan daha kolay değil miydi? Neden denemedik? Neden yapamadık? Başarmış olsaydık bugün çoktan seçimlerimizi yapabilmiş olmayacak mıydık? Kendimizi sorgulamadan, öz eleştiri yapmadan, kemikleşmiş tutumlarımızla birbirimizi ötekileştirerek yerimizde saymaya devam mı edelim? Bugün bu sorularla yüzleşmeden ne vakıflarımıza yeni bir yön verebiliriz, ne de toplumsal yaşamımızda yeni bir başlangıç yakalayabiliriz.

Yıllardan beridir bu motivasyonla toplumumuza ve vakıflarımıza bir yön çizme ve doğrultu belirleme gayretinde oldum. Sonuç ne mi oldu? Açık konuşuyorum, lütfen kimse alınmasın. Söylediklerimi benimseyenler sistemsizlik ortamında kısır bir heyecana kapıldı. Benimsemeyenler ise açık eleştiride bulunma cesareti sergileyemedi. Onlar ya Sayın Dikran Gülmezgil ile ilişkilerimizdeki iniş çıkışlardan yararlanmaktan medet umdu ya da tam da dün akşam Sayın İskender Şahingöz’ün yaptığı gibi davrandı. Ben kimseyi suçlamıyorum, kimseden şikayet de etmiyorum. Her zaman başkan addedildiğim ortamda diğer çalışma arkadaşlarımın eksiklerini tamamlamayı, örtbas etmeyi takım ruhunun gereği saymışımdır. Ama tüm bunlar ortak yönetsel performansımızın ortalamanın altında kaldığı gerçeğini değiştirmiyor. Tepkileri göğüslemekten ve bu cemaatin önünde gerçeği ve de gerçekçi olanı her koşulda haykırmaktan yorulacağımı lütfen düşünmeyin. Kimsenin eksiğini açık etmesem de her zaman için bu toplumun önüne açık alınla çıkabilecek durumda olduğumdan kimse kuşku duymasın.

3- EĞİTİM KURUMLARIMIZ

Okullarımızın durumu toplum olarak karşı karşıya bulunduğumuz buhranın en açık kanıtıdır. Eğitim ağımız her bakımdan kan kaybetmektedir. Bu duruma seyirci kalmak bize tarih önünde sorumluluk yükleyecektir. Konunun uzmanlık gerektiren boyutlarına girmeden, burada sadece sistemin mali açıdan dahi iflasın eşiğinde bulunduğunu zikretmekte yarar var. Öğrenci potansiyelimizin çok üzerinde okul bulundurarak yıllardan beri bu sistemden hem verim alamamakta hem de olanaklarımızı israf etmekteyiz. Bu gidişle genel ve büyük bir çöküşle karşı karşıya kalacağız ve okullarımızın misyonunun sekteye uğramasına yol açacağız. Bu toplumun isteyen her evladının bir cemaat okulunda eğitim alma hakkını güvence altında tutma sorumluluğundan kaçınamayız. Ancak yıllardan beri yöneticilerinizin yaptıkları sürekli bu tehlikeyi fiilen büyütmek olmuştur.

Bilimsel temelde, uzmanlık zemininde eğitim sistemimizi reformdan geçirmemiz şarttır. Zaten kısırlaşan insan gücümüz belli bir düzeyin altına inecek olursa, geleceğimiz bakımından dönüşü olmayan bir yola girmiş olacağız. Bugün son şansımızı iyi değerlendirmek için el ele vermeliyiz. Güçlerimizi birleştirmeliyiz. Reformları sadece kaynakları yetersiz okullarımızı kapatmak ya da birleştirmek olarak tahayyül etmemeliyiz. Toplumsal gerçeklerimiz, demografik yapımız ve geleceğe yönelik ihtiyaçlarımız ışığında, uzmanlara danışarak kendimize yeni bir yol çizmeliyiz. Varlıklı vakıflarımızın himayesindeki her okulumuza gerekli ve yetersiz kaynakları olan vakıflarımızın himayesindeki her okula gereksiz gözüyle bakmayı artık bir kenara bırakmalıyız. Eğitimin sistematize edilmesi vakıfların varlıklarına göre okul barındırma keyfiyeti anlamına gelemez.

Yakın geçmişte, dilim döndüğünce semboller seviyesinde bu konuları anlatmaya çalıştım. Verdiğim örnekler suiistimal edildi, ifadelerim bütününden ayrıştırılarak çarpıtıldı. Hele hele Getronagan camiasının üzülmesine, hatta sarsılmasına neden olan sıkıntılı dönemler yaşandı. Bunlar için gerçekten çok üzgün olduğumun cemaatiniz tarafından bilinmesini arzulamaktayım. İlkesel olarak hiç bir kurumumuzu hedef alma niyetinde olmadım. Anlatmak istediğim tek bir şey var: Bugünün gerçekleri bizi yönetsel açıdan sorumluluk üstlenmeye ve bazı radikal kararlar almaya zorluyor. Eğitim kurumlarımızın sembolize ettiği anlamın bizi tarihinize bağladığının tabii ki bilincindeyiz. Ama onların misyonunu geleceğe taşımak için gereken iradeyi sergileyemezsek, bağlı kalmaya çalıştığımız o tarihe ihanet etmiş olmayacak mıyız? Eğitim yaşamımız için elzem reformlar bağlamında, ezber bozucu adımlar atmaya kendimizi alıştırmalıyız.

Okullarımız arasında öğrenci başına düşen maliyetler arasındaki uçurumu neden kimse açıklayamıyor? Neden eğitmenlerimize ayrılan kaynakların arttırılması için somut adımlar atılmıyor?Ortaya koyduğum hesaplar, azalan nüfusumuz ve daha bir çok etken ışığında değerlendirildiğinde gerçekle örtüşmektedir. Hal böyleyken, gelecek vaat etmeyen duygusal beklentiler için Hastanemiz kaynaklarını tüketmemiz istemiyle üzerimizde oluşturulmaya çalışılan baskılar karşısında sizce eğilmeli miyim?

4-EMLAKLARIMIZ

Toplumumuzun tüm istek ve özlemlerini gerçekleştirebilmenin, cemaatimizde yeni bir yapılanmaya gidebilmenin, kurumlarımızın ürettiği hizmetin kalitesinin yükselmesinin, etkin bir sosyal dayanışma ortamı yaratabilmemizinyegane güvencesi emlakları­mızdır. Bugün atalarımızdan kalan büyük miras gereken verimlilikle ve de en önemlisi, dayanışma ruhuyla değerlendirilememektedir. Kısır bir düzende vakıflarımızın varlığı heba olmaktadır. Şeffaflık, ortak yarar, toplu kalkınma gibi ilkeler tamamen unutulmuş durumdadır. Toplum içerisinde oluşturamadığımız denetim mekanizmaları, bizleri bindiğimiz dalı keser duruma vardırmış bulunmaktadır. Vakıflarımızın uhdesindeki varlıklar üzerinden girişilen nüfus mücadeleleri ne yazık ki bu toplumun dibini oymaktadır.

Surp Pırgiç Hastanemizin taşınmazlarının değerlenmesi, mülkiyet haklarıyla ilgili kayıpların önlenmesi için yıllardan beri mücadele vermekteyiz. Hastanemizin verdiği sağlık hizmetlerinin yakaladığı ivmede de bu çabaların büyük etkisi olmuştur. Büyük özveriyle yürüttüğümüz, gerçekten çok yorucu bu çalışmaların tek bir noktayla sınırlı kalmayıp, daha genele yayılması beklentisindeydik. Bizler bu hedefleri kovalarken bazı cemaat mensuplarımızın hastanemizi SGK’ya şikayet etmesiyle karşı karşıya kaldık. Mesnetsiz suçlamalar yüzünden cezalarla karşı karşıya kaldık. Tabii ki çok üzüldük ama bunlar asla şikayet değil. Bu topluma hizmet ederken kalbimiz herkese karşı sevgiyle dolu oldu, kim ne derse desin öyle de kalacak. Ama bu karşılaştığımız durumların bilinmesinde kesinlikle yarar var. Kendimizi gözden geçirirken, nelere karşı hazırlıklı olmamız gerektiğini de iyi bilmeliyiz...

Bu toplumun ve kurumlarının varlığına, haklarına sahip çıkmaya çalışırken asla taviz vermedim ve esneklik sergilemedim. Bu bakımdan doğmuş olan insani kırgınlıklar karşısında, yöneticilik sorumluluklarıma karşı sergilediğim sadakatle kendimi teselli etmekten başka çarem yok.

Gelin emlaklarımız üzerinden toplumumuzun yelkenini yeni bir rüzgara açmak için seferberlik ilan edelim.

5- BASINIMIZ

Kurumlarımızın olanca çeşitliliği içerisinde basınımızın çok hayati bir önem taşıdığını teyit etmekte yarar görmekteyim. Gazetelerimizin misyonu toplumsal dinamizmimizin vazgeçilmezi. Ayrıca onlar faaliyetlerini, kendi mütevazi kurumsal olanaklarının çok ötesinde alanlara temas ederek yürütmekteler ve bu cemaatimiz açısından gerçekten çok değerli. Özellikle pandemi koşullarında basınımızın karşı karşıta kaldığı sorunlar büyük endişe sebebidir. Kısılan kaynaklar, iletişime her zamankinden fazla ihtiyaç duyulan bir dönemde basınımızı dar boğaza sürüklemiş durumdadır. Hiç kimsenin sorunu bir başkasınınkinden daha acil sayılmamalı ya da ona karşı kayıtsızlık sergilenmemelidir.

Tüm kurumlarımız zaman zaman gazetelerimizle karşı karşıya gelebiliyor. Bunu anlaşılabilir sınırlar içerisinde tutabilmek, sorunları kangrenleştirmemek gerçekten önemli. Ben de çeşitli yayın organlarımız ve onları sırtlayan toplumumuzun saygın aileleriyle zaman zaman sert polemikler yaşayan bir yöneticiyim. İlkelerimden ödün vermemiş olsam da, geçmişin muhasebesini yaparken o nahoşluklar keşke yaşanmamış olsaydı diye düşünmüyor da değilim. Topluma fahri hizmet veren yöneticiler olarak, arkamızda kalan dönemleri sadece güzellikleriyle hatırlama dileğindeyiz.

Cemaatin hizmetindeyken her daim devletimizle uyumu, ona bağlılığımızı önemsemiş bir yönetici olarak, tarihteki tüm kazanım­larımızı bu uyumun güzel meyveleri sayesinde sağlayabildiğimizin bilincindeyim. Bu dengeli yaklaşımların dillendirilebilmesi ve yeni zamanların ruhuna uygun biçimde somutlaşması için açık fikir alış verişi zeminlerinin sağlam ve canlı tutulması gerektiği düşünce­sindeyim.

Toplumumuzun yeniden yapılandırılmasının zorunlu olduğu bugünkü koşullarda, basınımızın pek çok bakımdan bu sürece katkı sunacağı kanaatindeyim.

*

Burada temel maddeler olarak paylaştığım gözlemler aynı zamanda kendiliğinden bir çağrı niteliği taşımaktadır. Toplumsal yaşamımızda yeni bir sayfa açalım. Yeni bir dönem başlatalım. Bu dilek kulağa çok hoş da gelse, aynı zamanda çok çetin bir süreci ima ediyor. Kimse tek başına bu dönüşüm sürecinin üstesinden gelemez. İrade eksikliğini topluma liderlik eksikliği ya da zaafı olarak yansıtarak ancak kendimizi aldatabiliriz. Ama birlik olamamanın yarattığı gecikme herkesi tehdit ediyor. Dolayısıyla akıl akıla, el ele, omuz omuza verelim ve bu toplumu kendisine yakışan bir geleceğe taşıyalım.Güç ve hedef birliği içerisinde yeni bir iklim yaratalım. Birbirimizle restleşerek, birbirimize nota vererek nereye varabiliriz? Sonuçta gelin kendi kendimize soralım: Biz bu muyuz?

Zamanımızın hızla tükendiğini lütfen unutmayalım.

BEDROS ŞİRİNOĞLU