ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 05 ՄԱՐՏ 2021 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

Ağuze Irz=r ihuzndkşuz euıufuğndkrdzg

UWİ*Ğ FORX HRIR UĞQUMNDR

HŞIUMUZ HUBI*ZŞUZŞĞND SUİRZ


{Um+i´ buçukukşğkr .sçuüğuhşı Ağuze Irz=r ihuzndkşuz euıufuğndkşuz ,rğtz zşği 2016rz euıuğuzr ux<şd muzüzu, trz hşıumuz hubı+zşuzşğ! Arzü ıuğrt r fşğ euıuğuzg mg ynğqt obeşl kt hşıumuz ausumuğür ,uxuwnpzşğ nd hubı+zşuzşğ rzvhrir suizumjndkrdz ndzşju, trz auw .sçuüğr ihuzndkrdzg zu.uhuığuiışlnd şd uwe ,ğuürğg ünğ,ueğşlnd st<!

2016tz r fşğ vnği uzüus euıudnğzşğnd muösg yn.ndşjud^ arzg üzuj znğg şmud^ ustz şmnp imröçtz imiud^ nğnbndszşğ yn.şj^ qşğçumulşj^ wşınw uöuı mus uzhuğı uğqumşj iu mus zu hşıumuz ,uxuwnpzşğg! Usçuiıuzşulzşğz nd fmuzşğg uwi arzü ıuğrzşğnd gzkuj=rz =uzrji rğşzj jndjsndz=zşğg ındrz euıuğuzr ux<şd!

Hşıumuz ,uxuwnpzşğnd euıufuğndkşuz uwi ünğ,gzkujnf juğe muwuju, t 129 euıumuz zriı^ suizumjndkşusç 76 usçuiıuzşulr! Uwz çuztz şı=^ şğç uzjşul susri euıu.uöndkrdzg zşğmuwujndj rğ fşğ<rz sşpueğumuzg^ çnlnğ usçuiıuzşulzşğg auzeti şmuz fşğ<zumuz hubıhuzndkşusç! Ağuze Irz=r gzıuzr=r yuiıuçuzzşğg znwzhti euıuğuzrz zşğmuwujndjrz rğşzj ışiumtızşğg!

10 Yşığnduğr euıumuz zriır gzkuj=rz Irz=r gzıuzr=r yuiıuçuzzşğg zşğmuwujndjrz uwz ünğ,npndkrdzzşğg^ nğnzj huıouxnf npçujşul .sçuürğg krğu.r fşğu,ndu, tğ^ auiıuışjrz nğ aumuxum uwe öuğüujndszşğndz^ aumuxum çujuwuwı ihuxzulr=zşğndz^ Irz=r mşuz=g yğmşlnd ausuğ =uwlşğ vtrz uxzndu,^ hşıumuz hubı+zşuzşğ mu_s +üzu, trz^ mus uv= =kku,% fıuzüudnğ ünğ,gzkujr fğuw! Uznz= auiıuışjrz zuşd nğ Iğuhrönzr nd Rikuzhndlr uhuanfndkşuz ız+ğtzndkrdzzşğg vşz muz.u, ihuzndkrdzg^ aumuxum nğ wiıum ışpşmndkrdzzşğ muwrz ihuzndkşuz zu.uhuığuiındkşuz suirz!

Usçuiıuzşulzşğnd sr<şd mg üızndrz niırmuz ö+ğuj çuğqğuiırouz hubı+zşuzşğ^ nğnzj stm suig çuzıuğmndu, t^ srdizşğz ul ktşd usçuiıuzşul şz^ çuwj euıuğuzg öuznz= vtğ qşğçumulu,!

Uwi+ğ euıudnğg hrır uğqumt rğ forxg^ nğ vşz= ürışğ kt nğ=u#znf hrır ünaujzt Irz=r gzıuzr=z nd audu=umuz .rpog!

Wrbşjzşz= zuşd nğ 2007tz r fşğ uwi ihuzndkşuz sşp=g yukkndşjud öuzuöuz bğ<uzumzşğnd nd muösumşğhndkrdzzşğnd förz! 2008rz şğç .zeğnw uxuğmuw tğ Tğmtzt=nzr ünğ,g^ hzendşjud nğ ihuzndkrdzg muösumşğhndu, tğ uwe .sçudnğsuz huındtğnf^ wu<nğenp ıuğrzşğndz ndğrb {huındrğuındzşğ´ st<ışp şmuz^ 2016r örzndnğumuz auğndu,r ynğqtz şı= srbı ynğq şpud auiıuışlnd nğ ihuzndkşuz huıui.uzuındz )tk+-umuzzşğz trz!

İhuişz= nd ışizşz= kt r#zvhrir euıuforx hrır uğqumndr nd r#zv znğ öuğüujndszşğ hrır uğquzuüğndrz wuxu<rmuw +ğşğndz!


FŞĞ>RZ CUS

Uwz huandz şğç kşğki mg wuzqztrz= ağuıuğumndkşuz^ ışpşmujuz= nğ euıuforxg vt uğqumndu,^ =uzr nğ euıudnğg şzkuğmndu, t iğır ünğ,npndkşuz nd vt zşğmuwuju, euıumuz zriırz!


Şğtm rğrmndz şğç usçnp< şğmrğg mndluğ

ndppukrxr uğmu,r aşışduz=nf

AT-IT-YTJRRZ WUWIUĞUĞNDKRDZG

SŞ; ÜUWKUMPNDKRDZ İIŞP;ŞJ


Şğtm çnfuzeum Kndğ=ru jzjndşjud örzndnğumuz ndppukrxr uğmu,nf sg nğ huıuaşjud Hrzmt+lr nd Kukfuzr sr<şd şd nğndz öna üujrz 11 örzndnğ nd frğudnğndşjud 2 örzndnğ! Önandu, örzndnğzşğtz stmz ul ö+ğufuğ sgz t! Huıuauğg buı sş, jud huıouxşj^ rb.uzndkrdzzşğg judumjndkrdz wuwızşjrz^ şğtm şğmğrz st< gzeauzğuhti =uzr sg cus ub.uğar çnlnğ auğjşğg snxjndşjuz nd suğerm rğşzj ndbueğndkrdzg mşeğnzujndjrz uwi ıuxuhulrj huıuauğrz fğuw!

Örzndnğumuz ndppukrxg mti+ğnduz cusşğndz ousçuw şlud Hrzmt+ltz Kukfuz şğkulnd ausuğ^ çuwj s+ıudnğuhti mti cus fşğ< muhg uzaşıujud ndppukrxrz aşı^ bndınf wuwızr euğqud nğ uz rzmu, tğ lşxzuwrz bğ<uzr sg st<!

Şğç usçnp< şğmrğg mg ıuxuhtğ uwi ,uzğ mnğndiırz ersuj^ At-It-Ytjr İtöuwr Ktstlrr aşxuışirlr muwuzr sg muösumşğhu, uindlrir gzkuj=rz gğud wuwıuğuğndkrdz sg nğ sş, öuğsuz= nd jud huıouxşj nd ,uzğ =zzueuındkrdzzşğnd şzkuğmndşjud gzmşğuwrz stıruwr st<! Ktstlrr giud$ {Uwn^ uğmu,rz fuwğg muğ,ğ nd fıuzüudnğ fuwğ sgz t qsşxzuwrz huwsuzzşğnd çşğndsnf^ çuwj uwi ,uzğ huwsuzzşğnd st< örzndnğumuz ünğ,ndztndkrdzg rğumuzndkşuz st< Kndğ=rnw uwcsnd rb.uzndkşuz =upu=umuzndkrdzz t! Uwi huıouxud rb.uzndkrdzg vr mğzuğ uzmrdz sg =ubndrl uirmu ndppukrxr uğmu, sgz t gişlnf´!


Röluzıuwr st<

uzinfnğ nd sıuünarv mujndkrdz

STM BUÇKNDUZ GZKUJ?RZ

17 AUÖUĞ ŞĞMĞUBUĞC


İu bğ<uzrz gzeauzğuhti ub.uğar çuösukrd şğmrğzşğndz st< şğmğubuğcşğ mg huıuarz sr<rz iuiımndkşusç! Çuwj rzv nğ huıuau, t Röluzıuwr st<^ uz+ğrzum nd uzzu.gzkuj t! Röluzıuwr *eşğşdndkuçuzumuz Üğuişzşumg aupnğeşj nğ şğmğr Auğud-Uğşdsışuz Xtw=şuzti bğ<uzrz st< s+ıudnğuhti stm buçknduz gzkuj=rz 17 auöuğ şğmğubuğc uğquzuüğndşjud!

Suizuütızşğ erışl mndıuz nğ Röluzıuwr st< ünğ,+z mus vtön= s+ıudnğuhti 130 ağuçnd. muw^ çuwj suizuütızşğg vşz auimzuğ kt rzvn#d uwi=uz buı şğmğubuğc mg huıuar!

Bğ<uzr çzumrvzşğtz Undındğ *lu)iınkgğ uwi muhumjndkşusç giud$ {Şi şğmğubuğcr fuğcndu, şs! Çuwj nv uwi=uz buırz! Uzinfnğ mujndkrdz sgz t 24 cus öüul nğ mg buğcri! Uirmu sşör mg wrbşjzt kt nğ=uz ımuğ şz= çzndkşuz ersuj!

Mğrzıufr= üuduxumr st< ünğ,np ndindjrv Yul Fulndğ Ht+ğzinzz ul giud aşışdşulg$

{Uimt uxu< şğçş= uwihrir ynğquxndkrdz sg vtr uhğu,! Şğmğubuğcşğndz fuğcndşjuz=^ çuwj iu bğ<uzrz buı udşlr wuou.umr euğqu, şz buğcşğg! Vşs fu.zuğ^ çuwj uirmu uzauzüiıujznp çuz sgz t! Ustz ürbşğ şğmğubuğcr aşışduz=nf şğmnd uzüus m'uğkzzus =ndzti! Ecnduğ t^ çuwj m'şğşdr kt hrır inğfrz= uhğrl şğmğubuğcşğnd aşı´!


KNDĞ?RU HUIUİ:UZŞJ AUWUİIUZR HNDLMUĞRNW EŞİHUZUIUZ AUMUKNDĞ? UĞIUWUWINDKŞUZ

{Kndğ=şğz nd hndlmuğzşğg srbı lud wuğuçşğndkrdzzşğ ndzşju, şz´


Kndğ=rnw Hndlmuğrnw eşihuz Uwlrz İt=rö=t+= Kfrkkgğ-r fğuw .riı huıui.uz sg ındud Auwuiıuzr Hndlmuğrnw eşihuzuıuz^ nğ Hndlmuğrnw uöüuwrz ıuğşeuğqrz uxkrd Kndğ=ruz zu.uınp bznğaudnğuürğ sg ağuıuğumu, tğ!

Hndlmuğru ustz ıuğr 3 Suğıg mg ı+zt nğhti Uwu İkt)uznwr &Şbrlürdp/ ausuquwzndkşusç rğ uzmu.ndkrdzg üıu, gllulnd uöüuwrz kndumuz! Auwuiıuzr eşihuzndkrdzg hndlmuğzşğnd uwi ı+zg bznğaudnğşj gişlnf$ {Mg bznğaudnğşz= kğ=umuz iığmndkşzt yğmndşlnd qşğ ıuğşeuğqg´! Auwuiıuzr eşihuzuıuz uwi uğuğ=g uzsr<uhti rğ huıui.uzg iıujud Kndğ=rnw Hndlmuğrnw eşihuzuındztz! Eşihuz Uwlrz İt=rö=t+= Kfrkkgğ-r fğuw üğşj$ {İn)ruwr st< Auwuiıuzr eşihuzuıuz mg wuzqzuğuğşs aşışdşulg! Kndğ=ru nd Hndlmuğru ZUK*-r ü,nf eubzumrj şğmrğzşğ şz! Kndğ=şğz nd hndlmuğzşğg eğujrzşğ şz nğnz= rğşzj ecnduğrz bğ<uzzşğndz ö+ğufrü muzüzu, şz rğuğnd! Yn.uzum uışlndkşuz uğıuwuwındkrdzzşğ eğişdnğşlnd^ ynğqşjt= .upupuitğ gllul´!

Kndğ=rnw eşihuzg udşlr fşğ< giud nğ uzağucşbı huıui.uzg ındud Auwuiıuzr eşihuzuıuz! {Kndğ=rnw nd Hndlmuğrnw sr<şd wuğuçşğndkrdzzşğg srbı lud şpu, şz! Mg <uzuz= uimt ul udşlr wuxu< ıuzrl sşğ wuğuçşğndkrzzşğg! M'şğşdr kt Auwuiıuzr eşihuzuındzg uzauzüriı şpşğ t sşğ uwi lud wuğuçşğndkrdzzşğtz! Auwuiıuzr eşihuzuındzg rğ uwi üğüxrv wuwıuğuğndkşusç ndöşj kndğ=şğnd ets luğşl sşğ çuğşmus hndlmuğzşğg^ çuwj vmğjud wu<nprl nd iıujud rğ huıui.uzg´^ giud Uwlrz İt=rö=t+=!


XNHTĞK ?NVUĞŞUZR UİNDLRİG


Auwuiıuzr zu.mrz Zu.uüuazşğtz Xnhtğk ?nvuğşuz nğ zşğmuwri mg euındr 1 Suğı 2008r eth=şğnd sşpueğumuz kpku,ğuğnf^ şğtm uindlri iuğ=şj xndiumuz lğuındusr<njzşğndz! Uz .+işjud auduzumuz uğıuaşğk gzığndkrdzzşğndz suizumjşlnd qşduvuyr^ ül.udnğ ağusuzuıuğndkşuz bndğ< iışp,ndu, rğufroumr^ çuzumg uğerumuzujzşlnd^ auw-xndiumuz wuğuçşğndkrdzzşğnd suirz! Uz giud nğ vr huığuiındrğ mndiumjndkrdz sg iışp,şl^ çuwj mg auduıuw nğ =upu=umuz mndiumjndkrdzzşğ hrır ausuünğ,umjrz rğşz aşı! Giı rğşz^ çuzumr ül.udnğ ağusuzuıuğndkşuz huauz<g uauöuzü tğ uwz suirz^ nğ rb.uzndkrdzg mg .nvgzenıt çuzumr usğuhzesuz nd fşğumuzüzndsrz! ?nvuğşuzr .+i=şğnf^ çuzumr suğındzumndkrdzg fşğumuzüzşlnd ausuğ htı= muw s+ıudnğuhti 3 srlrux ınluğr! {Rs muğ,r=nf htı= t üızşz= Xndiuiıuzr ausuğmndsr uwzhrir çuzuqşd sg^ nğnf muğşlr hrır glluw uğuü+ğtz fşğumuzüzşl örzşul ndcşğg´^ zbşj ?nvuğşuz!

Uz udşljndj nğ rb.uzndkrdzg^ ku=zndşlnf xuösumuz üupızr=r şırz^ vr .+irğ zrdkumuz^ suğemuwrz mnğndiızşğnd ıuğnpndkşuz suirz! Uzağucşbı t örzşul ndcşğg fşğumuzüzşl^ rim uınğ ausuğ uğerdzudtı muxufuğsuz htı= muw rb.uzuyn.ndkşuz sr<njud^ şöğumujndj ?nvuğşuz!


Iuğ+ğrzum nd öuğsuzulr öuğüujndszşğ Auwuiıuzr

=upu=umuz mşuz=tz zşği

{ZU:MRZZŞĞ´G >NDĞR ŞĞŞİ ŞLUZ ND UWCS MG YNĞQŞZ AUİUĞUMUMUZ MUĞ;R? QŞDUDNĞŞL


Uzmuğşlr t uxuzj öuğsuz=r nd uxuzj uğeuğ fğenfsndz=r aşışdrl Auwuiıuzr zşğ=rz-=upu=umuz öuğüujndszşğndz şd eth=şğndz! Judulr froum mg ırğt! Cnpnfndğer iınduğ öuzündu,zşğ bnduğu, şz nd vşz ürışğ r#zv gzşl!

Uğju.şuz huışğuösr huğındkrdzz nd uınğ aşışduz=nf iışp,ndu, zşğ=rz-=upu=umuz ıuüzuhg mg buğndzumt ynknğmrl şğmğr çnfuzeum ıuğu,=rz! ?upu=umuz huw=uğg ustz +ğ ndppndkrdz mg yn.t^ {zu.mrz´zşğg wuğsuğ üşırz üıu, şz euğqşul ağuhuğum şllşlnd^ auiuğumumuz muğ,r= qşdudnğşlnd ausuğ!

Lğuındumuz eubıg nğ usçnp<nfrz uhumuzu, t nd jnwj mndıuw uwe nlnğır zşğmuwujndjrvzşğnd suğemuwrz ışiumg^ iu mus zu bğ<uzumtz mu.ndu,ndkşuz uiırouzg^ udşlr nd udşlr m'uhumuzt uxuzj uwe ul huwkrdzufıuzü skznlnğıg!

Rğşğauimujnpndkrdz gindu,g ünwndkrdz vndzr^ sruwz usçuiıuzndkrdz mus sşpueğuz=% usşzu,uzğ nonf nd =upu=umuz lşöndt buı aşxnd çuxuhubuğnf nd .+iumjndkrdzzşğnf!

Cnpnfndğeg 44+ğşuw huışğuösr ,uzğ çşxg nd auöuğudnğ önaşğnd judg iğırz st< uzkşpu,^ uwcs rzmu, t znğşğnd nd zu.mrzzşğnd huw=uğr uwe wnğquzndırz st<^ .upulr= euğqu, t arz nd znğ aubrdzşğnd huw=uğr çnftz zşği! Stm mnpst ux+ğşuw .zerğzşğg^ önaşğnd mnğndiır uzs.rkuğşlr judg^ uzaşı mnğindu,zşğnd mus üşğr rzmu,zşğnd ağuıuh .zerğg^ ızışiumuz ,uzğ froumg şd srdi mnpst uzaubı huw=uğr kuışğuçşsg ynğqndkşuz zcuğ euğqndju, şz Auwuiıuzr ıuxuhumn, cnpnfndğeg^ nğnd ausuğ muğ,şi kt ,uzğ spquduz< sgz t uwi ustzg^ =upu=umuz uwi znğ {çşsueğndkrdz´g!

Zrmnl Yubrzşuzr fuğvumuösrz ausuğ uknxzşğg .uğ.lu, şz nd cnpnfndğeg çuönds auğjndszşğnd huıui.uzg m'umzmult pşmufuğndkşztz!

Zu.mrzzşğg ustz sr<njr mg ersşz rb.uzndkrdzg cnpnfndğetz .lşlnd zhuıumnf! Fşğ<rz +ğşğnd uznzj =upu=umuz {wuğqumnds´g şğş= oumuızşğnf tğ$ anüşdnğ^ zu.uüuaumuz şd çuzumr sr<njud! Muğ,şi kt cnpnfndğe ünwndkrdz vndzr^ cnpnfndğer muğ,r= vmuw^ rğş_z= mg znduüşz nd rğş_z= mg lişz! Çujuwuwı rğnpndkrdz t nğ suzudu_ze çuzumr sr<njud Fuğvuhşıtz nd uznğ muxufuğndkşztz ağucuğumuzr huauz<g uwe .upr fşğ<rz uğuğz tğ^ çuwj$$$ wiıum t nğ cnpnfndğeg hrır vuğı+zt örzndnğumuz auğndu, mus uxuzj gzığndkrdzzşğnd rb.uzndkşuz üğudnds!

Buışğnd ausuğ uzauimzulr t rb.uzndkşuz üulnd uwz qüındsg^ önğ r jnwj mg ezşz zu.mrz rb.uzndkrdzzşğnd çuğqğuiırouz zşğmuwujndjrvzşğ! Uzauimzulr t kt rzvht#i zu.mrz Zu.uüuazşğ mus Zu.uğuğzşğ^ uwcs uwzhti sg mg .+irz^ nğ muğ,şi uzçuirğ uzjşul ndzşju, şz^ şpu, şz yuwlndz rb.uzudnğzşğ^ ,upmşjndju, şz şğmrğg^ vşz auğiıuju,^ cnpnfndğeg şpu, t uznzj ausuğ ül.udnğ =upu=umuz uöeumg!

Üğşkt ustz +ğ ausujuzjz nd gzmşğuwrz stıruz uzihux ışiuşğrözşğ mus yuiışğnf uhujndjndu, lndğşğ mg ağusjzt zu.mrz rb.uzudnğzşğnd uzçud auğiındkşuz nd srlrnzudnğ ınluğzşğnd auiznp mulndu,zşğnd suirz!

R#zv gişl şğmğr Ç$ Zu.uüua Xnhtğk ?nvuğşuzr suirz nğ şğtm uindlri sg iuğ=şlnf &uwi suirz muğeul uz<uı lndğ sg/ uwzhti sg mg .+itğ nd mg zşğmuwujztğ rğ ünğ,ndztndkrdzg^ nğ sruwz öuğsuz=nf muğşlr tğ lişl uwe çnlnğr suirz! {Şi gzığndkrdzzşğnd st< şğçş= huğındkrdz vşs mğu,´^ m'gitğ ?nvuğşuz^ snxzulnf nğ 1998 şd 2003 kndumuzzşğndz usşzumnhrı^ usşzuuwluzeum nd çujuwuwı öşp,uğuğndkrdzzşğ şpu, trz gzığuışpusuişğnd st<! Uwe gzığndkrdzzşğg şğmğr oumırz fğuw .uğuz şz nd uwehti hrır szuz^ uwz=uz uışz nğ uz rğ gğu,zşğndz ausuğ huıui.uz vıuw +ğtz=r ux<şd^ nğnfaşışd ustz uzüus rb.uzndkrdzg huandu, t çxzndkrdzzşğnd^ uauçşmvndkrdzzşğnd nd uğrdzuaşpndkrdzzşğnd sr<njud! Rzvhti mğzuw Zu.uüua sg uwi=uz auzüriı .+irl nd uwihti {uzçr,´ zşğmuwujzşl rğ uzjşulr ünğ,ndztndkrdzg^ şkt rğ zu.uüuandkşuz bğ<uzrz şğmrğg umuzuışi şpu, tğ usşzueucuz ihuzndkrdzzşğnd!

Znwzz t zuşd İşğc İuğüişuzr huğuüuz^ nğnfaşışd uznğ zu.uüuandkşuz ndk ıuğrzşğnd gzkuj=rz ul rğşzj {nimşuw bğ<uz´g uhğşjuz mubuxumşğndkrdzz nd fuğvumuz yıu.ıg! İuğüişuzr sşğqudnğ bğ<uzumg uwz=uz uhumuzu, tğ nd mubuxumşğndkrdzg uwz=u_z uğsuıuju, tğ hşıumuz şd rğudumuz bğ<uzumzşğt zşği^ nğ uxznduöz ıuig ıuğr htı= t uımt qşğçuöuındşlnd ausuğ!

Fiıuauçuğ^ rzvhti şi^ sşğ çuösukrd gzkşğjnpzşğ wuou. auğj mndıuz kt rzvn#d vşz huıcndrğ sşpudnğzşğg^ rzvn#d euıuğuzr ux<şd huıui.uz vşz ıuğ uwz uzqşğg^ nğnz= 1998tz şı= {üxyşjrz´ şğmrğg^ ausuıuğu, kuluz rğumuzujndjrz^ euıuğmşlnf hşıumuz izındmg nd üğudr ıum knplnf cnpnfndğer uhuüuz^ rzvn#d mg qşğçumulndrz nd =uzr sg +ğ mus =uzr sg usri wşınw uöuı m'uğqumndrz!

Huıui.uzg iu t$ rzvht#i uğeuğndkrdz umzmulşl ausumuğüt sg^- uwi huğuüuwrz rğudumuz ausumuğütz^- şğç uwe ausumuğüg .şpendu, t fuğvumuz yıu.ır st<! Zu.mrz rb.uzndkrdzzşğg wu<npu, şz yuwlndz =zzndkrdz wuzqzşl suzudu_ze uwi suğöt zşği^ auijzşlnf rğşzj auduıuğrs^ rğş_zj buaşğg hubıhuznp euıudnğzşğ^ euıu.uözşğ^ hubıhuzzşğ^ nğnz= uwcs .rpog {kupu, şz´ üğhuzzşğnd st< nd rğşzj ünğ,npndkrdzzşğnf usşzusş, fzuig mg huıouxşz şğmğrz nd cnpnfndğerz!

Ş#ğç hrır fşğ<uzuw uwi ,uzğ sp<uduz<g$ uhuüuwr +ğşğg uznğnb şz^ çuwj wnwig srbı muw$$$!

Z$ İ$


Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 179

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


1820-ին, 11 տարեկան Նիքոլայ Կոկոլ ուսանելու կ’երթայ Նիզհինի կոչուող գիմնազիան կամ վարժարանը, ուր կը մնայ ութ տարի: Այստեղ է որ ան կը սկսի արտադրել իր գրական անդրանիկ բոմբիւնները: Իր դասընկերներուն հեգնական յորջորջմամբ «խորհրդաւոր թզուկ» մը պատանի Նիքոլայ՝ հազիւ երկու կամ երեք հոգիի հետ կը հաստատէ մնայուն մտերմութիւն, մնալով շատերէ հեռու եւ ըլլալով մենակեաց ապրող մը:

Լքելով վարժարանը 1828-ին՝ երիտասարդ գրողը կ'անցնի Ս. Փեթերսպուրկ, վաղուան անորոշութեամբ պաշարուած, բայց հրաբորբոք հոգի մ'ան՝ փառասիրութեան յոյսերով առլցուն: Յոյսեր՝ գրական համբաւի ծարաւովը ծանրախոհ, սկիզբը իր հետ բերելով գերման հովուերգական կեանքի ռոմանթիք  բանաստեղծութիւն մը՝ «Հանզ Քուչելկարթըն», զոր հրատարակել կու տայ իր ծախսերով՝ «Վ. Ալով» անունի տակ: Այն բոլոր գրախանութները՝ ուր ուղարկեց իր գիրքը, ծաղրեցին զինք այս հրատարակութեան համար: Ապա գնաց եւ բոլոր գրախանութներէն գնեց բոլոր օրինակները եւ զանոնք փճացուց՝ երդում տալով անգամ մըն ալ չգրել քերթուած:

Արդարեւ, իր ժամանակակիցներուն՝ Ալեքսանտր Փուշքինի, Փրոսփըր Մերիմէի, Հոֆֆմընի եւ Նաթանիըլ Հօթոռնի հետ, Կոկոլ կը համարուի առաջին վարպետներէն կարճ պատմուածքի: Սերտ կապեր կը հաստատէ «գրական ազնուականութեան» հետ: Խմբագիր Անթոն Տելվիկի «Հիւսիսային Ծաղիկներ» թերթին մէջ իր առաջին պատմուածքներէն մին հրատարակուելէ ետք, անուանի գրողներ Վասիլի Զուքովսքի եւ Փայոթր Փլեթնիով այդ պատմուածքը առնելով 1831-ին կը ներկայացնեն Փուշքինի, որ իր անխառն հիացքը կ'արտայայտէ 22-ամեայ տաղանդաւոր Կոկոլի հանդէպ:

Նոյն տարին, Կոկոլ լոյս կ'ընծայէ ուքրանական պատմուածքներու իր առաջին ժողովածոն՝ «Երեկոներ՝ Տիքանքայի Մօտիկ Ագարակին Մէջ» խորագիրով, որ շուտով կը շահի հռչակ եւ որուն կը յաջորդէ երկրորդ հատորի մը հրատարակութիւնը: 1835-ին, պատմուածքներու երկհատոր գործ մը՝ «Միրկորոտ», ապա երկու հատորի մէջ ամփոփուած կարճ պատմուածքներ՝  խորագիր ունենալով «Արապեսք» (1835),  Նիքոլայ Կոկոլի անունը կ'ամրագրուի իբրեւ վաւերական, համբաւեալ պատմուածագիր:

Այս միջոցին, ժամանակակից երկու ռուս խմբագիրներ եւ գրաքննադատներ՝ Նիքոլայ Փոլեւով եւ Նիքոլայ Նատեզտին, Կոկոլի մէջ առաւելաբար կը գտնեն նորածագ ճառագայթումը ուքրանացի՛ մեծ տաղանդի՝ քան թէ ռուս: Աւելին, անոնք կը յանգին եզրակացութեան ու կը հրապարակեն իրենց համատեղ տեսակէտը գրելով, որ Կոկոլ իր գործերուն ընդմէջէն յստակօրէն կը լուսաբանէ տարբերութիւնները ռուսական եւ ուքրանական ազգային նկարագիրներուն. իրականութիւն մը, որ յետագային առաւել ուշադրութեան կ'արժանանայ ռուս գրականութեան պատմութեան մէջ:

1834-ին, Կոկոլ Միջնադարու պատմութեան դասախօս է Ս. Փեթերսպուրկի համալսարանէն ներս: Այդ տարիներուն, ժամանակակից երկու քննադատներ՝ Սթեֆըն Շեւիրեւ եւ Վիսարիոն Պելինսքի, Նիքոլայ Կոկոլը ուքրանականէն փոխադրելով կը դասեն ռուս մեծ գրող: 1835-ին գրուած Կոկոլի «Ամուսնութիւն» կատակերգութիւնը կը հրատարակուի 1842-ին: Նոյն տարին՝ 1835-ին՝ «Թարաս Պուլպա» վիպակը եւ «Դիմանկարը» կարճ պատմուածքը. վերջինը նոյն տարի կ'անցնի վերոյիշեալ «Արապեսք» հատորին մէջ:  Կը յաջորդէ «Խաղամոլները» կատակերգութիւնը, որ գրուած է 1836-ին, բայց հրատարակուած 1842-ին:

Արդարեւ, Կոկոլ իր «Վերաքննիչը» (19 Ապրիլ 1836) երգիծական երկին ներկայացումէն ետք է որ համոզուեցաւ իր գրական տաղանդին:  Քոմէտին՝ աւերիչ երգիծական գործ մ'ապաքէն, նիզակուած էր ռուս գաւառային կառավարական դիւանակալութեան (պիւռոքրասիին): Նոյն տարին լոյս կը տեսնեն իր երկու կարճ պատմուածքները՝ «Քիթը» եւ «Մանրակառքը»:

1836-1848 տարիներուն համբաւաւոր գրողը կը հեռանայ իր հայրենիքէն. նախ՝ 1836-1837-ի ձմեռը կ'անցընէ Փարիզ, ռուս վտարանդիներու եւ լեհ աքսորեալներու հետ, յաճախ հանդիպումներ կազմակերպելով լեհ անուանի բանաստեղծներ Ատամ Միցքեւիչի եւ Պոհտան Զալեսքիի հետ: Հոնկէ կ'անցնի Գերմանիա ապա Զուիցերիա, այնուհետեւ կը հաստատուի Հռոմ:

Յետադիմական Նիքոլա Ա. ցարի նեցուկը վայելող ֆրանսացի վտարանդի ստահակ-վարձկանի մը ձեռամբ 1837-ի ձմեռը Փուշքինի սպանութիւնը թէեւ հոգեկան անկումային ազդեցութիւն կը թողու Կոկոլի մէջ, բայց վերջին կը շարունակէ ստեղծագործական աշխատանքները եւ 1842-ին հրատարակութեան յանձնուած «Մեռած Հոգիներ» վէպին նոյն տարին կը յաջորդէ «Վերարկուն» խորագիրով կարճ պատմուածքը:

1841-ին, «Մեռած Հոգիներ» վէպին առաջին մասը ամբողջացած ըլլալով՝ Կոկոլ զայն կը վերցնէ դէպի Ռուսաստան՝ հսկելու համար անոր տպագրութեան: Գիրքը՝ որ լոյս կը տեսնէ Մոսկուա, 1842-ին, գրաքննութեան բովէն անցնելով կը կրէ «Չիչիկովի Արկածները» խորագիրը: Գիրքը կ'արժանանայ տարածուն ժողովրդականութեան՝ իբրեւ լաւագոյն նմոյշը արձակի սեռի:                 

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2, մնացեալը՝ վաղուան թիով)