|
Xndi ürızumuzrz muğ,r=nf ?NĞNZU AUSUOUĞUMG HRIR FŞĞ>UZUW WUXU>RMUW IUĞR USUXZUWRZ USRİZŞĞNDZ Kndğ=rnw Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğz ul giud$ {R fşğ<nw ?nğnzuz t nğ hrır huğındr´ |
|
Usçnp< ub.uğa luğndu, t ?nğnzu ausuouğumr auğjnf! Ausuouğumg usçnp<nfrz yn.u, t suğenj uhğşlumşğhg^ uxnp<uhuaumuz auğjşğnd muğürz ,uzğ mg mbxşz zuşd ızışiumuz auğjşğg! Ndppumr mus uzndppumr mşğhnf ustz şğmrğ çucrz sg mg iıuzuw iışp,ndu, ıuüzuhtz nd arsu üğşkt ustz suğend sı=rz nd bğkzşğndz fğuw stm auğjnds muw$ ş#ğç hrır fşğ<uzuw ausuouğumg nd suğerm hrır fşğueuxzuz rğşzj çzumuznz mşuz=rz! Huıui.uzzşğz ul buı nd çuösuöuz şz^ şkt hrır auduıuz= uznzj! Uwi muğütz uwi+ğ susndlg uğquüuzüşj Xndiuiıuzr Ürındkrdzzşğnd Umueşsruwr uzeus^ Snimnduwr Hşıumuz Ausuliuğuzr euiu.+i nd ausuouğumzşğnd çuczr zu.uüua Sr=uwtl Yulitfr muğ,r=rz! Giı ürızmuzrz^ wuxu<rmuw ıuğnduz usuxzuwrz usrizşğndz ausuouğumg fşğ<uju, hrır glluw! Ürızumuzg wrbşjndj nğ uzjşulr st< ausuouğumzşğg m'gzkuzuwrz şğş= ulr=zşğnd muğünf^ uxu<rzg ö+ğudnğ^ şğmğnğeg uzmt ul udşlr ö+ğudnğ^ çuwj şğğnğeg ımuğ! KNDĞ?RNW ST> STM LUD^ STM ÜTB Kndğ=rnw st< huımşğg buı yuwlndz vt ıumudrz^ çuwj Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ünou şğtm udşlr luduışi uğıuwuwındkrdz ndzşjud nd giud nğ fşğ<rz 24 cusşğnd gzkuj=rz uğetz udşlr =uz 100 auöuğ ktik muıuğndu, t nd znğ fuğumumrğzşğnd krdg şpu, t 1$313! Uirmu zu.nğe +ğ 1$592 tğ! Çuğqğuju, t zuşd euğsuzndnpzşğnd krdg nğ şpu, t 1$002! Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğg mğmzşj nğ ausuouğumrz ets huw=uğr srum sr<njz t ünğ,ueğşl öündbndkşuz uwlşdi ustzndz wuwızr sr<njzşğg! {Sruizuçuğ mğzuz= wupkuauğşl^ r fşğ<nw ?nğnzu cuağz t nğ hrır huğındr´^ giud Zu.uğuğ Ünou! |
|
Uığhtwouzr Uğıu=rz Zu.uğuğrz wuwıuğuğndkrdzg AUWMUMUZ ÇUZUMG HTI? T AŞXUZUW ÇXZUÜĞUDNDU; UIĞHTWOUZUMUZ ANPUSUİŞĞTZ |
|
Uığhtwouzr znğ zbuzumndu, Uğıu=rz Zu.uğuğ Otwandz Huwğusnf .+işjud Puğuhupşuz auğjr muhumjndkşusç muösumşğhndu, auzerhndszşğnd +ğumuğürz suirz nd giud nğ uwi auzerhndszşğndz ül.udnğ zrdkg htı= t glluw uığhtwouzumuz anpusuişğnd fğuw muıuğndu, çxzuüğudndsrz fşğ< ıulnd nd anpusuişğg uöuıuüğşlnd auğjg! Zu.uğuğ Huwğusnf xndiumuz KUİİ ünğ,umulndkşuz aşı muıuğndu, auğjuöğnwjr gzkuj=rz giud nğ rğşzj ausuğ uxu<zumuğü auğjg uığhtwouzumuz anpusuişğnd fğuw muıuğndu, çxzuüğudndsz t^ Auwuiıuzr örzşul ndcşğg htı= t aşxuzuz uwi anpusuişğtz nd ışiumjndkrdzzşğnd ül.udnğ auğjz ul u_wi htı= t glluw! Uığhtwouzr mnpsg rzv mg auimzuw Uığhtwouzumuz anpusui gişlnf^ buı ul wiıum vt^ çuwj umzuğmndkrdzg uzbndbı m'şğkuw Lşxzuwrz Puğuhupr! Zu.uğuğ Huwğusnf gişğ t nğ rğşz= .+iu, gllulnd ausuğ .+işlnd mnpszumrj vşz^ nd uwi .+i=şğg jnwj mndıuz Hu=ndr mşjndu,=g^ çuwj auwmumuz mnpsr ausuğ uirmu uğetz yumndu, auğj t! |
|
UP?UIU:ZUS UXU?ŞLNDKŞUZ MUĞŞDNĞNDKRDZG UZÜUS SG ŞDİ BŞBINDŞJUD HUIĞRUĞ?UĞUZR ST> |
|
Rzvhti ,uz+k t^ up=uıu.zus uxu=şlndkrdzg suizudnğuçuğ fşğ<rz bğ<uzzşğndz Huığruğ=umuz Uknxr wuındm ndbueğndkşuz uxuğmuw şpu, t! Uxu=şlndkşuz suirz =zzuğmndszşğ muıuğşlnd şd uxu=şlndkrdzg uxudşl şdi gzeuğqumşlnd zhuıumnf^ şğtm% 26 *üniınir wşısr<+ğtrz Huığruğ=uğuzr eualrorz st< .nğagğeumjumuz cnpnf sg ündsuğndşjud% İuaum Ç$ Huığruğ= A+ğ zu.uüuandkşusç! Cnpnfrz suizumjşjuz Huığruğ=umuz Yn.uznğe Uğc$ I$ Üğrünğ U$ ?azw$ Iusuışuz^ Huığruğ=umuz Uknxr Mşeğnzumuz Gzmşğuwrz *cuzeumndkşuz suğszr fuğrv :uvrm Ouztl^ rzvhti zuşd şmşpşjrzşğnd up=uıu.zus suğsrzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğ nd up=uıu.zus uxu=şlndkşuz +cuzeum musudnğ şğrıuiuğezşğ! Cnpnfg imiud Znğrz Usşzuhuındndkşuz çujsuz .+i=nf nd çuğşsupkndkrdzzşğnf! Anüşdnğ Hşıg np<ndzşj zşğmuzşğg şd bznğaumulndkrdz wuwızşj uznzj ausuwz=uzndtğ ub.uındkşuz ausuğ! Fşğ<şği ?nğnzu ausuouğumr bğ<uzrz uxudşl şdi buıju, suğeuirğumuz +cuzeumndkşuz muğşdnğndkrdzg wrbşjzşlnf^ ünfşj çnlnğ uwz musudnğzşğg^ nğnz= zndrğşul ub.uındkşusç +cuzeumndkrdz auijndju, trz muğr=udnğzşğndz! Znğrz Usşzuhuındndkşuz np<nwzr ndpşğqtz şı= .+i= uxud :uvrm Ouztl şd gzeuğqum öşmnwj sg zşğmuwujndj zu.uhti ıuğndu, ub.uındkşuzj suirz! Wrbşjndj nğ ausuouğumr +ğşğndz up=uıu.zus uxu=şlndkşuz suğszr sg auiıuındsg uzağucşbı zmuındu, tğ! Huığruğ= A+ğ +ğazndkşusç nd ız+ğrzndkşusç Uknxr anfuzrrz zşğ=şd ub.uıuz= sg fuğşlnd hubı+zg rğşz wuzqzndu, tğ! Suğszr zhuıumz tğ Şmşpşjrzşğnd Up=uıu.zus Suğsrzzşğnd aşı ausuünğ,umjuçuğ ub.uırl nd musudnğzşğnd suizumjndkşusç +cuzeumşl muğ+ı gzıuzr=zşğndz! Uwi bğ<uzrz^ up=uıu.zus suğsrz vndzşjnj Kupuwrz :nğandğezşğ zrdkuhti +cuzeumu, trz rğşzj! :uvrm Ouztl uwi uxrknf zu.uhti muıuğndu, zndrğuındndkşuzj^ ,u.işğnd şd +cuzeumndkşuzj suirz aubndşındndkrdz sg zşğmuwujndj! Öşmndjndstz şı= cnpnfumuzzşğg .+işjuz rğşzj ynğquxndkrdzzşğnd suirz! Cnpnfr uduğırz Huığruğ= Auwğg rğ auwğumuz +ğazndkrdzg ındud zşğmuzşğndz! Uwi uxndsnf uzüus sg şdi bşbışj nğ çuğşünğ,umuz uxu=şlndkrdzg şdi htı= t fuğvndkşuzj +ğumuğür fğuw üızndr! Kşlueğşj nğ up=uıu.zus suğsrzzşğnd rğuduindkşuz iuasuzzşğg obendrz! Bznğaumulndkrdz wuwızşj çnlnğrz nd suzuduze şğrıuiuğezşğndz! Sşğ anüşdnğ hşıg andim supkşj nğ wuımuhti ?nğnzu ausuouğumr huıoux euğqu, zrdkumuz nd çuğnwumuz ecnduğndkrdzzşğg cus uxu< aşxuzuz sşğ mşuz=tz! |
|
İŞD ;NFND ST> ÜIZNDU; ÇZUMUZ MUÖR BZNĞARD KNDĞ?RU HRIR EUXZUW NDCUZRDK UĞIUEĞNP ŞĞMRĞ |
|
Kndğ=ru mg buğndzumt ndğu.ndkrdz uhğrl İşd ;nfnd st< üızndu, çzumuz muör luwzu,rğ hubuğr muhumjndkşusç! Üızndu, uwi hubuğrz bznğard Kndğ=ru hrır eueğr ndcuzrdk üznp şğmrğ sg gllult nd hrır euxzuw ndcuzrdk uğıueğnp şğmrğ! Şğtm uwi zrdkg luwz+ğtz sşmzuçuzndşjud İr- |
|
HUWKNDS ŞĞŞDUZR ÖTWKNDZ KUPR BTZ?ŞĞTZ STMNDZ ST> |
|
Eth=tz uzsr<uhti fşğ< anz yndkujrz Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz^ ?uzu=şx- |
|
KNDS* MŞEĞNZR ÇUJNDS% SNİMNDUWR ST> |
|
KNDS* iışp,uğuğ kt=zr=uürındkşuz mşeğnzg^ nğ arszueğndkşuz +ğtz r fşğ sş, aşprzumndkrdz mg fuwşlt Auwuiıuzr nd uğıuiuasuzşuz şğmrğzşğnd st<^ Auwuiıuzt endği rğ şğğnğe suizuordpg çujud! Yuğrötz nd Htwğndktz şı=^ KNDS* çujndşjud Snimnduwr st< şdi! Çujndsg ışpr ndzşjud şğtm^ 26 *üniınirz! Uwihti% Yuğrötz şd Htwğndktz şı=^ uwcs Snimnduwr huıuzrzşğg şdi muğşlrndkrdzg hrır ndzşzuz ,uz+kuzulnd Knds+- Snimnduwr st< mşeğnzr çujndsg rğumuzujud KNDS*r şd Mtzns Ftzkndği gzmşğndkşuz ausuünğ,umjndkşuz bznğard! KNDS*r ız+ğtz Suğr Lnd Yuyuöşuz^ nğ zşğmuw tğ şğtmnduw uğuğnpndkşuz^ giud nğ wuımuzbumuz t^ nğ Sndimnduwr st< rğşz= mg qşxzuğmşz znğuğuğumuz .uxz ausumuğür mrğuğmndkşuz! Euişğg hrır glluz kt_ uxjuzj eğndkşusç^ kt_ ndppumr mşeğnzrz st<% znğ rğumuzndkşuz wuğsuğşlnd ausuğ! {Fiıua şz=^ nğ KNDS*r ,ğuürğg^ önğ uğetz buı irğşjrz şdğnhujr huıuzrzşğg^ wu<npndkrdz m'uğquzuüğt zuşd Snimnduwr st<´ wuwızşj Yuyuöşuz! Mşeğnzr hubı+zumuz çujsuz zşğmuw tğ Snimnduwr =upu=uhşı İşğmtw İnhruzr^ nğ giud$ {Uwi znğuğuğ mğkndkrdzg sş, huauz<uğm ndzr Snimnduwr st<! Fiıua şs^ nğ uwi mşeğnzrz st< euişğnd aşışdrl hrır qüırz auöuğudnğ huıuzrzşğ´! KNDS*- |
|
SŞPĞRM ŞHİ$ ÇUĞR?ŞUZ% UZKRLRUİR EHĞŞFUZ?R IŞİNDV |
|
Sşpğrm İğçuöuz uzjznp ıuğrzşğndz fuzumuz kt kşsumuz öuzuöuz hubı+zzşğ fuğu, t şd muğşdnğ fuiıum ndzşju, t wuımuhti şğucbıumuz suğötz zşği! |
|
TĞINPUZR FUĞMUZRBG MĞMZUHUIRM ÇUĞQĞ T MRDLR FUĞMUZRBTZ |
|
{*ykrsuğ´ gzmşğuçuzumuz gzmşğndkrdzğ auğju.nwö rğumuzujndj huğöşlnd ausuğ kt =upu=umuz n#ğ ünğ,rvr fuğmuzrbg udşlr çuğqğ t şd n#ğ ünğ,rvg mğzuw gzığndrl^ şkt uwi +ğşğndz zu.uüuaumuz gzığndkrdzzşğ muösumşğhndtrz şğmğtz zşği! Auğju.nwör suizumrjzşğndz ığndu, tğ =upu=umuz şğmnd ünğ,rvr% Kndğ=rnw zu.mrz nd uwcsnd Zu.uüuazşğndz uzndzzşğg! {Şkt gzığndkrdzzşğnd fşğ<rz yndlrz szuwrz şğmnd kşmzu,ndzşğ% Tğınpuz nd Mrdl^ nğn#d r zhuiı mg =ndtuğmtr=´ auğjndsrz huıui.uzşlnf^ suizumrjzşğnd 21$3 ınmnig ındu, t Uhındllua Mrdlr uzndzg! Suizumrjzşğnd 44$3 ınmnig zbu, t nğ mg =ndtuğmtğ Tğınpuzr r zhuiı! Giı uğerdz=zşğndz^ Auzğuhşındkşuz Zu.uüuar fuğmuzrbg mğmzuhuırm çuğqğ t zu.mrz Zu.uüua Mrdlr fuğmuzrbtz! |
|
Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Մեւորախ եւ Փեթրովա ամոլը մկրտուելով Սոֆիայի աւետարանական եկեղեցւոյ մէջ՝ անոնք կը դառնան բողոքական, եւ կ'որոշեն որ իրենց որդին կոչուի Վալերի Նիսիմով Փեթրով: Որդին՝ յար եւ նման իր հօր նկարագիրի որոշ գիծերուն, յետագային ոչ միայն պիտի դառնար պուլկար ժամանակակից գրականութեան ականաւոր դէմքերէն մին, այլ՝ հօր նման, պիտի ակօսէր նաեւ ճամբան դիւանագիտական ու քաղաքական կեանքի, անցնելով շարքերը Պուլկարիոյ համայնավար կուսակցութեան, անդամակցելով Պուլկարիոյ Գիտութիւններու Ակադեմիային, արժանանալով պետական բազմաթիւ պարգեւներու եւ մետալներու: Վալերի Փեթրով հրատարակած է նաեւ «Ճանապարհին», «Կապոյտ Ծովու Երկիրը», «Յիշողութիւններ Ձեղնայարկի Մասին», «Մեղմ Աշնան» երկարաշունչ պոէմներն ու «Քնքշութիւն» խորագրեալ քերթուածներու շարքը, որմէ «Ճիչ Ու Կանչ Մը Մանկութենէ» քերթուածը անգլերէն բնագիրէ թարգմանելով կամ հայացնելով, զայն հպատակեցնելով տաղաչափական կանոնի՝ կու տանք ընթերցողին այս առիթով.- Ինչո՞ւ հի՛մա պիտի գար խռովելու համար զիս, Յանկարծօրէն, սուր ու զիլ ճիչն այս նման երազի, Մանկանց ճիչն՝ որ կը կանչեն՝ «Օ՛հ, Վալերի, Վալերի», Անոնք արդ դուրս են, փողոցն եւ քովը իմ երազիս... Ինծի համար չէ կանչն այդ՝ հեռուէն եկող մանկութեան, Ափսո՜ս ինծի համար չէ կանչն այդ հեռուի վիրաւոր... Անոնք հիմա կը կանչեն ուրիշի մը անունն՝ որ Փոքր անունս է եւ կ'ապրի տան մէջ քովի միւս դրան... Խռովութիւններ նման, ես թէեւ հոգւով կ'ընդունիմ, Կը վրդովեն որոնք յար խոկումներուս իմ ուղին, Զգացումներս ալ ինծի ես կը պահեմ տրտմագին՝ Զաւեշտական ըլլան կամ ոչ անոնք եւ մտերիմ...
Ուսումնատենչ, այլեւ իր վեհ ու բարձըր նահանջէն Կռթնած դէպի դուրս՝ եթէ ըսէ նիհար ծերունի Մը՝ «Չեմ կրնար ես դուրս գալ», փոքրիկներուն փողոցի, Չեմ արտօներ իմ անձիս խաղալ երազն ապաքէն... 1944-
1991- ***** 2014 տարուան մէջ, Հ.Բ.Ը.Մ.ի Սոֆիայի գրասենեակի եւ «Ծաղիկ»ի կազմակերպութեամբ Պուլկարիոյ մայաքաղաքին մէջ պուլկարացի մեծանուն բանաստեղծ եւ «Հայերը» նշանաւոր պոէմի հեղինակ ու երախտաշատ հայասէր Փէյօ Եաւորովի մահուան 100- Փոքրակազմ ու բարեդէմ անձնաւորութիւն մը առաջինն էր որ դիմաւորեց մեզ դրան սեմին: Հայերէնով «Բարեւ» ըսաւ՝ քաղցր ժպիտ մը տարածելէն դէմքին, պաշտօնականութիւնը թօթափելու եւ անմիջական մօտիկութիւն մը ստեղծելու նպատակով: Վալերի Փեթրովն էր ան՝ շրջապատուած ընտանիքին հարազատներով, որոնք մեզ առաջնորդեցին ընդարձակ հիւրասրահ մը, որուն պատերը զարդարուած էին յայտնապէս պուլկար նկարիչներու եւ անձնաւորութիւններու տպաւորիչ գեղանկարներով: Տիկին Պետրոսեան պուլկարերէնով ծանօթացուց մեզ, ապա յայտնեց թէ Պէյրութէն ժամանած հիւրն ալ (սոյն յօդուածին հեղինակը) որոշ չափով ծանօթ է Փեթրովի գրականութեան: Ան բանաստեղծին յայտնեց հիւրին Սոֆիա այցելութեան նպատակը: Տիկին Պետրոսեանի կողմէ տրուած կարճ ծանօթացումէն ետք, բանաստեղծին հետ իմ զրոյցը ընթացաւ անգլերէնով: Ան ըսաւ, որ հայ գրականութեան ու մշակոյթին հանդէպ հիացումով լեցուն իր տպաւորութիւններուն առընթեր, միշտ յուզումով կը յիշէ հայ ժողովուրդին կրած տառապանքներն ու ողբերգութիւնները, սակայն գիտէ նաեւ հայուն անընկճելի ոգին, վէրքերը յաղթանակի վերածող անոր աննկուն կամքը: Մինչ հետաքրքութեամբ մտիկ կ'ընէինք զինք, ան իսկոյն աւելցուց, որ 1995- Արդարեւ, յուշերուս մէջ ամրօրէն քանդակուած՝ անմոռանալի օր մըն էր մեծ բանաստեղծին հետ մեր հանդիպումը: Ի հարկէ շատ ցաւեցայ՝ լսելով անոր մահուան բօթը, մեր տեսակցութենէն 11 ամիս ետք: Տարիներ ետք արդ կը մտածեմ, թէ որքա՜ն հարուստ ըլլալու են հայ գրողներէ Փեթրովին ուղղուած նամակները, եւ Փեթրովէն մեր գրողներուն փոխանակուած նամակները, որոնք՝ ինչպէս պուլկար գրականութեան, մաս կը կազմեն նաեւ հայ գրականութեան: Կ'ափսոսամ սակայն այսօր, թէ ինչո՞ւ այն ատեն բանաստեղծէն չխնդրեցի՝ անգլերէնով գրուած անոր ձեռագիր քանի մը ստեղծագործութիւնները նկարելով վերցնելու «Ծաղիկ»ին համար՝ զանոնք յետագային թարգմանութեան ու հրատարակութեան երջանիկ բախտին արժանացնելու: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ dzaghig2004@yahoo.com
|
Huığruğ=uğuztz mg ışpşmujzşz$-
Şğtm uxınd ,uzğ sr<ueth sg huıuaşjud Şğşduzr Ötwkndz kupusuirz st<! Kupr Xuwzrir krd 3 çuösuçzumuğuz btz=rz st< uxınduz cusg 7$18rz ışpr ndzşjud sş, huwknds sg nd btz=r mtig yluıumr fşğu,ndşjud! Udşlr =uz 20-
Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Uğus U$ Fşauyux Auwğuhşıg 26 *üniıni 2020 kndumrğ hubı+zuüğnf^ Muknprmnindkşuz Ehğşfuz=r ışindv zbuzumşj Üşğb$ I$ Sşpğrm Şhi$ Çuğr=şuzg! Auwğuhşır ız+ğrzndkşusç Anüb$ I$ H+pni Fğe$ Krz=oşuz^ nğ fşğ<rz vnği ıuğrzşğndz nğhti Ehğşfuz=r ışindv ,uxuwu, tğ^ hrır pğmndr kşsumuz ,uxuwndkşuz!
Լուսարձակի տակ կրկին առնուելու արժանի է այն իրողութիւնը, թէ խորհրդային տարիներուն, հայ-
Պուլկար անուանի իրաւաբան, ԱՄՆ-
Թատերական գործերէն յիշարժան են