{Ondsandğrwtk´r zu.mrz .sçuürğ Ouz Irdzıuğr auğjnf znğ .zerğ%

Kndğ=rnw nd Üşğsuzrnw sr<şd

ÜŞĞSUZRU MG SŞĞCT KNDĞ?RNW WUZQZŞL

GZEERSUERĞ LĞUÜĞNPG

{Ondsandğrwtk´r zu.mrz ül.udnğ .sçuürğ Ouz Irdzıuğ Suwri 2015rz upsmuwuğnwj lndğ sg ağuhuğumu, tğ kşğkrz st<^ mjşlnf zuşd =uzr sg lndiuzmuğzşğ$ lndiuzmuğzşğndz st< m'şğşdtğ kt rzvhti SRKr çşxzuıuğzşğ mg buğcndtrz ethr İndğru^ ötz= nd örzuskşğ= ıuzşlnf uwe şğmğr gzeersuerğ çuzumrz^ aumuxum nğ mg aupnğendtğ nğ çşxzuıuğzşğg suğeuirğumuz +üzndkrdz mg ıuztrz İndğrnw ardirir krdğ=stzzşğndz! Lndğg sş, upsndm çuğqğujndju, tğ şd Ouz Irdzıuğ^ rğ ünğ,gzmşğn< aşı sruirz sşpueğndu, tğ {hşındkşuz uzfıuzündkşuz fşğuçşğşul üupızr yuiışğ ağuhuğumşlnd^ =upu=umuz nd örzndnğumuz lğışindkrdz muıuğşlnd wuzjuz=´nf!

2017rz Irdzıuğ euıuhuğındşjud 5 ıuğr 10 usri çuzıuğmndkşuz^ iumuwz çuzır st< şğş= usri szult şı=^ İuasuzueğumuz Uışuzr nğnbndsnf uz uöuı uğqumndşjud! ?uzr sg usri wşınw Foxuçşm Uışuzg vşpşul zmuışj İuasuzueğumuz Euıuğuzr nğnbndsg nd sşpudnğ axvumşj Irdzıuğg^ çuwj srzvşd nğ uwe nğnbndsg muwujndtğ Irdzıuğ uğetz sşmzu, tğ şğmğtz nd =upu=umuz uhuiıuz iıuju, tğ Üşğsuzrnw st<!

Foxuçşm Uışuzr mnpst Irdzıuğr ets uxu<ueğndşjud znğ sşpueğuz= sg nd uz euıuhuğındşjud 27 ıuğr 6 usri çuzıuğmndkşuz! Foxr ağuhuğumndstz şı= Zu.uüua Tğınpuzr ub.uıumuösr auzğuwrz muhşğnd fuğvndkşuz pşmufuğ (uağtıırz Ulkndz wuwıuğuğşj nğ np<sındkrdz m'umzmulşz Üşğsuzrnw rb.uzndkrdzzşğtz şd mg ihuişz nğ uwe şğmrğg gzendzr kğ=umuz euıuğuzr nğnbndsg şd Kndğ=rnw wuzqzt Ouz Irdzıuğg!

Sruwz kt^ Üşğsuzrnw Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg^ uğquüuzüşlnf Ulkndzr wuwıuğuğndkşuz zbşj nğ Üşğsuzru imöçndz=+ğtz mg hubıhuzt uwz lğuüğnpzşğz nd =upu=umuz ünğ,rvzşğg^ nğnzj ets euışğg mus forxzşğg gzendzşlr vşz Üşğsuzrnw ausuğ! {Üşğsuzrnw muxufuğndkrdzg <uz=şğ mg ünğ,ueğt ub.uğar st< uzmu. lğuındusr<njzşğnd şd uzmu. lğuındndkşuz ausuğ^ gindşjud wuwıuğuğndkşuz st<! Udşlr_z^ erışl ığndşjud nğ kt_ şğmmnpsuzr lud wuğuçşğndkrdzzşğnd^ kt_ Kndğ=ru-Şdğnsrndkrdz <şğs wuğuçşğndkrdzzşğnd ausuğ arszumuz huwsuzg suğend rğudndz=zşğnd şd rğudumuz hşındkşuz auğjşğnf% sr<uöüuwrz vuyuzrbzşğndz auduıuğrs szulz t! Lğuüğndkrdzg uzyn.uğrzşlr t auiuğumndkşuz ,uxuwşlnd uxndsnf^ znwzrim uwz cusuzum^ şğç mg =zzueuıt rb.uzndkşuz ülnd. üızndnpzşğg! Irdzıuğr suirz nğnbndsg lndğ< auğndu, mg huıouxt uzmu. lğuüğndkşuz´^ gindşjud wuwıuğuğndkşuz st<!

Zrmnl Yubrzşuz şğtm wuwıuğuğşj uğıuaşğk gzığndkrdzzşğnd suirz

{2021RZ :NĞAĞEUĞUZUMUZ ZNĞ GZIĞNDKRDZZŞĞ´

Gzeersndkşuz çnpn=r jnwjşğz nd auzğuaudu=zşğg 10 Znwşsçşğtz r fşğ mg buğndzumndrz Auwuiıuzr st<! Rb.uzndkrdzzşğg nğ=uz ul nğ ynğqşjrz sşpsujzşl mujndkrdzg^ öuğüujndszşğg jnwj ındrz nğ rğufroumg wupkuauğşlnd srum şl=g .nğağeuğuzumuz uğıuaşğk gzığndkrdzzşğz şz!

Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz zu.gzkuj +ğ auzerhnds sg ndzşjud Zu.uüua Uğstz İuğüişuzr aşı% =zzuğmşlnf zşğ=rz-=upu=umuz ıuüzuhg! Ktşd uwl suzğusuizndkrdzzşğ vaupnğendşjuz^ çuwj uwzhti mg kndr nğ uwi auzerhsuz gzkuj=rz auğjşğg =zzuğmndşjuz rğşzj usçnp< .nğndkşusç nd fıuzüzşğnf! Uauduirm +ğ sg wşınw^ şğtm şğşmnwşuz cusşğndz^ Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz Ersuışığ-r rğ t<rz fğuwtz ersşj cnpnfndğerz nd giud nğ 2021rz .nğağeuğuzumuz uğıuaşğk gzığndkrdzzşğ hrır muwuzuz şğmğr st<!

{Uwi +ğşğnd üzuj=g jnwj ındud nğ gzeersndkşuz ünğ,gzkujzşğg vşz fuwşlşğ cnpnfndğer sş, auındu,zşğnd u<umjndkrdzg^ aumuxum nğ gzeersndkrdzg mg ırğuhşıt zrdkumuz^ lğuındumuz^ muösumşğhvumuz uaxşlr sr<njzşğnd^ çuwj vmğjud uhuanfşl cnpnfğeumuz u<umjndkrdz´^ wuwıuğuğşj Fuğvuhşıg^ zbşlnf iumuwz nğ rz= huığuiı t huıui.uz ıulnd cnpnfndğer ux<şd^ muxvu, vt Fuğvuhşır uknxrz^ çuwj zuşd vr mğzuğ uzynwk fşğuçşğnds ndzşzul rğşz wuzqzndu, rb.uzndkşuz^ Fuğvuhşır hubı+zr zmuısusç! Uwe çnlnğg zmuır ndzşzulnf^ =upu=umuz ndcşğg cnpnfr hrır ağudrğndrz^ 2021rz :nğağeuğuzumuz uğıuaşğk gzığndkrdzzşğ muösumşğhşlnd zhuıumnf!

Srzv srlrnzudnğzşğ mg ihuişz ?nfrı-19r ets huınduiırz

UAM >NDĞ LŞJNDJ

ÇNLNĞ WNWİŞĞND FĞUW

Usçnp< ub.uğar st< srlrnzudnğzşğ uzqmndkşusç mg ihuişz ?nfrı-19r ets huınduiıuzrdkrz nd ausuouğumg wupkuauğşlnd fşğ<zumuz =uwlşğndz^ çuwj Uxnp<uhuandkşuz Ausub.uğauwrz Muösumşğhndkrdzg^ şğtm <ndğ lşjndj çnlnğr wnwişğnd fğuw! UAMr suslnw çuzçşğ Kuğr= Şuiuğşdrv auzeti şmud wuwıuğuğndkrdzzşğnf^ nğnz= mg yljzşz =nğnzuwtz huınduiıuzrdkşğnd hubıhuzndkşuz suirz şğuözşğg! Zbşlnf nğ huınduiıuzrdkşğg uğerdzudtı şz srzvşd arduzendkşuz öuğüujndsg^ Şuiuğşdrv giud$ {Sşz= vşz= ürışğ kt mg muz.t# kt vr muz.şğ fuğumndsg! Şuiuğşdrv wuwızşj nğ wiıum yuiışğ vmuz huınduiızşğnd hubıhuzndkşuz suirz! Ndiır rimuhti muğşdnğ t nğ huınduiıg iıuju, ustz suğe euğqşul huahuzt uzağucşbı zu.uöündbumuz sr<njuxndszşğg$ şzkuğmndr )rör=umuz aşxudnğndkşuz muznzrz^ ersumzşğ ünğ,u,t^ qşx=şğg wuou. lnduw şd .ndiuyr suğeubuı fuwğşğt^ uwz=uz uışz srzvşd nğ usçnp< audu=umuzndkrdzg hubıhuzndu, glluw nd ersueğnpumuzndkrdz qşx= çşğt suauçşğ uwi cuağr ets^ giud UAMr zşğmuwujndjrvg!

SUWĞ UKNXR WUWIUĞUĞNDKRDZG

Fşğ<rz +ğşğndz^ Auwuiıuzr =upu=umuz buğcndszşğnd gzkuj=rz muğü sg bğ<uzumzşğ krğu. uxrz zuşd Auwuiıuzşuwj Uxu=şlumuz şmşpşjrz nd anüşdnğumuzuj euind zşğmuwujndjrvzşğ! Ausujuzjr fğuw ihuxzulr=zşğ azvşjrz nd lndğşğ aupnğendşjuz zuşd uwz suirz nğ fupg^ 27 Eşmışsçşğrz çxzndkrdz hrır ünğ,ueğndtğ uwz anüşdnğumuzzşğnd ets^ nğnz= rğşzj =upu=umuz auwşuj=zşğg uğıuwuwıu, trz fşğ<rz öuğüujndszşğnd uxzvndkşusç! Uwi uxzvndkşusç^ Suwğ Uknxg ağuhuğumşj wuwıuğuğndkrdz sg nd wnğenğşj nğ cnpnfndğeg huahuzt auzüiındkrdzz nd auzeuğındkrdzg^ vşzkuğmndşlnf iueğrv mnvşğnd!

Usşzuwz Auwnj Auwğuhşır auwğumuz wnğenğz uwz t nğ ıuğşfşğ<r İ$ Huıuğuüg suındjndr .upup skznlnğır st< nd çnlnğg sruizuçuğ up+kşz şğmğr uziuiuzndkşuz^ uöür sruizumuzndkşuz^ uzfıuzü nd uhuanf mşuz=r ausuğ!

?NĞNZUWR ETS HUINDUİIG Ş#ĞÇ ŞD R#ZV İUMUÜRZNF

 HRIR AUİZR AUWUİIUZ

Auwuiıuzr Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkrdzg zşğmuwri çuzumjndkrdzzşğ mg fuğt sr<uöüuwrz muösumşğhndkrdzzşğnd aşı% ?nğnzuwr ets huınduiır ü,nf! Zu.uğuğndkşuz huıui.uzuındzşğtz Üuwruzt İuaumşuz wuwızşj nğ çuzumjndkrdzzşğ mg fuğndrz xndiumuz mus usşğrmşuz huınduiıuzrdk ndzşzulnd ndppndkşusç! Mg ihuindr nğ huınduiır uxu<rz .sçu=uzumg Auwuiıuz auizr Wndznduğ 2021r fşğ<udnğndkşuz! Uxu<rz muğür fğuw t Xndiuiıuztz {İyndkzr=-5´ huınduiıuzrdkg iıuzulnd ,ğuürğg$ Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkrdzg sıuerğ t 600 auöuğ eşpuvuy üzşl^ uwirz=z uhuanfşl şğmğr çzumvndkşuz 10 ınmnir huınduiındsg &huınduiındsr ausuğ mg huauz<ndr şğmnd vuyuçucrz/! Çujr uımt^ .nğağeumjndkrdzzşğ m'gzkuzuz {Snıtğzu´r huıui.uzuındzşğndz aşı!

PŞDNZE ULRBUZR

ÜRIUMUZ CUXUZÜNDKRDZG% KNDUÜĞNDU; T

Çuzuiışp,^ çuzuitğ^ huısuçuz^ ub.uğauüğuütı^ kuğüsuzrv^ Fşzşırmr S.rkuğşuz Sruçuzndkşuz uzeus Pşdnze Ulrbuzr ,zzeşuz 200usşumr uxrknf knduüğndu, t uznğ ürıumuz- üğumuz usçnp< cuxuzündkrdzg! Zu.uqşxzndkrdzg mg huımuzr Ürındkşuz nd Mğkndkşuz Zu.uğuğndkşuz^ nğ wuındm eğusubznğa sg ığusueğu, t Auwuiıuzr Usşğrmşuz ausuliuğuzrz nd rğuünğ,u, uwi muğşdnğ ub.uıuz=g!

Ürındkşuz nd Mğkndkşuz Zu.uğuğ Fuauz Indsuzşuz erışl ındud nğ knduüğndsg htı= t mrğuğmşl çnlnğ nlnğızşğnd st<^ nğhtiör zşğmuwujndrz auwndkşuz uğct=zşğg!

Usşğrmşuz ausuliuğuzr {Auw suışzuüğndkşuz knduüğuwrz &ırcrkul/ üğueuğuz´ arszueğusr ürıumuz pşmufuğ Sşğndcuz Muğuhşışuzz ul giud nğ knduüğndsg muıuğndu, t şğmnd usinduw gzkuj=rz! Uz zbşj nğ udşlr uxu< knduüğu, trz Ulrbuzr udşlr =uz ıuig auınğzşğg! Uwi uzüus ktşd ,ğuüğu, trz knduüğşl 22 ub.uıuz=^ çuwj udşlr_z ul gğu, şz^ gzeüğmşlnf çnlnğ uwz çzuüuduxzşğg^ nğnz= aşıu=ğ=ğndkrdz mg huıouxtrz Pşdnze Ulrbuzrz! Uzeğueuğqu, şz zuşd euduzumuz nd =uğnövumuz üğumuzndkşuz^ nğnf öçupu, tğ sş,uzndz sıudnğumuzg^ ışpşmujndj Muğuhşışuz! Ulrbuzr auğndiı cuxuzündkşuz muğşlr t ,uz+kuzul digilib.aua muw=t<r fğuw!

SRZVŞD UWİ*Ğ WİIUM VT

KT SUĞERM WUIMUHTİ

N#DĞ MG FUĞUMNDRZ ?NĞNZUWR CUAĞNF

Usçnp< ub.uğar st< ?nğnzu cuağr ets huw=uğg m'gzkuzuw şğmnd ndppndkrdzzşğnf! Uxu<rzz t üızşl ausuouğumr ıuğu,suz ets uğerdzudtı huınduiı sg şd şğmğnğe% auimzul kt wuımuhti n#dğ suğerm mg fuğumndrz ?nğnzu cuağnf!

Ustztz ül.udnğ auğjg nğ zşğmuwri sıuanündkrdz mg huıouxt çnlnğrz uwz t kt rzvht#i muğşlr t .ndiuyrl fuğumtz! :+i=g lğuındusr<njzşğnf nd aşxuışirluwrz muwuzzşğnf ustz +ğ auğrdğ uzüus azvnp .nğandğezşğnd suirz vt% uzhuwsuz ersum mğşjt=^ aşxudnğndkrdz huaşjt= nd qşx=şğg wuou. lndujt=! R auğmt^ uwi ustzg vuyuöuzj muğşdnğ t^ çuwj arszumuz auğjg aşışdşulz t$ r#zv gzşl nğhtiör muğşlr glluw aşxnd szul uwz suğetz nd sr<ufuwğtz^ ndğ fuğumndşlnd fıuzüg ustztz sş,z t! {Ndnl İkğrk Ogxzgl´ usşğrmşuz aşprzumudnğ kşğkg uwi suirz mg üğt aşışdşulg$ {Uğşdsışuz şğmrğzşğ ?nfrır ausuouğumr ets huw=uğr ü,nf lndğ< .zerğzşğ mg ersuüğudşz$ uxnp<uhuaumuz oüzucustz s+ıudnğuhti 10-11 usri wşınw rim^ ürızumuzzşğ buı =rv çuz ürışz cuağr suirz^ üğşkt vşz ürışğ kt suğerm udşlr wuou. wuımuhti n#dğ mg fuğumndrz cuağnf! Uwi auğjg udşlr nd udşlr ağuıuh mg euxzuw^ nğnfaşışd fuğumr eth=şğnd krdg sğjuzrbzşğ mg auiıuıt nd ausub.uğauwrz ızışindkrdzz ul srlrux ınluğzşğnd auiznp fzuizşğ mg mğt´!

Uwn_^ üupızr= vt kt ub.uğar nğşdt şğmğr st< suğerm huğöuhti vşz ürışğ kt n#dğ^ uwirz=z n#ğ sr<ufuwğr st< fuğumndşjuz! Usşğrmşuz kşğkg ağuhuğumu, t uwihrir ındşulzşğ$ Üşğsuzrnw rb.uzndkrdzzşğg mg .niınfuzrz kt vşz ürışğ kt 75 ınmni ausşsuındkşusç n#dğ fuğumndu, şz uwz suğermg^ nğnz= ktikt uzju, şz şd nğnzj s+ı auiıuındu, t fuğumg! Udiığrnw st< uwe jndjuzrbg mg muöst 77 ınmni! İhuzrnw uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkrdzg udşlr uzmşp, t nd m'git kt n#dğ fuğumndu, gllultz ışpşum t sruwz arduzezşğnd 7 ınmnig!

Uwzndusşzuwzrd^ ub.uğar öuzuöuz şğmrğzşğnd nd znwzrim =upu=zşğnd st< ındşulzşğ muz fuğumr ustztz wuou. auzerhnp sr<ufuwğşğnd suirz! Suizudnğuçuğ Zrd Şnğ=r rb.uzndkrdzzşğg mg auiıuışz nğ fuğumndu,zşğnd 10 ınmnig cuağg uxu, t yn.ueğusr<njzşğnd st<^ 5 ınmnig% suizumju, t audu=nwkzşğnd^ çuwj fuğumndsr eth=şğnd üğşkt 50 ınmnig uz,uz+k mg szuw!

Suizuütızşğ mg ynğqşz znğuünwz kt=zr=uürıumuz sr<njzşğg ünğ,u,şlnf huğöşl kt arduzeg n#dğ fuğumndu, t! Çuwj suğerm uwz=uz ul aumndu, vşz ışpşmndkrdzzşğ yn.uzjşlnd rğşzj suirz^ aumuxum nğ rb.uzndkrdzzşğg wusux+ğtz mg hzeşz nğ uzqzumuz ındşulzşğg hrır vağuhuğumndrz!

Uwi mujndkşuz ersuj^ wndiueğrv t uwz nğ huınduiızşğg mg ynğquğmndrz nd auduzuçuğ wuxu<rmuw usri sş, krdnf suğerm hrır iıuzuz huınduiıg!

AŞIU:NDÖNDS% SBUMNWKR ZU:MRZ ZU:UĞUĞR ND RİĞUWTLR ST>

ZU:MRZ EŞİHUZR ETS

Şğşduzr niırmuzndkşuz ,uzğ wuzjuünğ,ndkrdzzşğnd ets huw=uğr çucrzg aşıu.ndönds wuwıuğuğu, t Sbumnwkr zu.mrz Zu.uğuğ Wuisrm H+pnişuzr ets^ zuşd sşpueğuz= uxu<ueğu, t% Riğuwtlr st< Auwuiıuzr zu.mrz eşihuz Uğstz İsçuışuzr ets! ?zzndkrdzzşğnd uğerdz= şğşduz auzndu, t nğ Wuisrm H+pnişuz 2006 kndumuzrz auzeriuzulnf Sbumnwkr nd Şğrıuiuğendkşuz auğjşğnd Zu.uğuğ^ Şğşduzr mşeğnzr^ Uçnfşuz ynpnjrz st<^ wuzjudnğ ausuünğ,umjndkrdz auiıuışlnf Uğstz İsçuışuzr aşı &nğ udşlr fşğ< hubı+zufuğu, t nğhti Riğuwtlr st< Auwuiıuzr eşihuz/^ rdğujndju, t çudumuz kuzmuğct= anpuıuğu,= sg! Uwe anpuıuğu,=g udşlr fşğ< fuouxndu, t 500 auöuğ ınluğnf nd ündsuğg pğmndu, t +)bnğuwrz ü+ırr fğuw ünğ,np gzmşğndkşuz sg!

Qşx= çşğndu, yuiışğnd arsuz fğuw zu.mrz Zu.uğuğg nğhti sşpueğşul hrır auğju=zzndr% hubı+zg vuğubuaşlnd^ wuzjudnğ ousçnf iıujndu, ünw=g +ğrzumuzujzşlnd &eğus lndul/ sşpueğuz=zşğnf! Iğndu, gllulnf nğ Wuisrm H+pnişuz şğmğtz endği mg üızndr^ uznğ ets wuwıuğuğndu, t aşıu.ndönds!

Zu.mrz eşihuz Uğstz İsçuışuzr ets ul sşpueğuz= uxu<ueğndu, t Wuisrm H+pnişuzrz +cuzeumşlnd wuzjuz=nf! Uz 20 srlrnz eğus üğudr ersuj vt çuzıuğmndu,^ çuwj uğürlndu, t şğmğtz endği şllşlg!

YUĞRÖR ?UPU?UHŞIUĞUZG INDÜUZNDU; T PŞMUFUĞ HUBI*ZZŞĞND ÜLND: MRZŞĞND ZU:UHUINDNDKRDZ

 IULND AUSUĞ

Yuğrör =upu=uhşıuğuzg 90 auöuğ şdğ+ ındüuz= htı= t fouğt uwz huıouxnf^ nğ 2018rz pşmufuğ hubı+zzşğnd ülnd. zu.uhuındndkrdzg ığndu, t mrz hubı+zşuzşğndz! Uwe ausşsuındkrdzg üğşkt mğmzuhuırm udşlr t% uwğ hubı+zşuzşğnd krdr çupeuısusç! ?upu=uhşı Uzz Rıulm+ wuwızşj nğ =upu=uwrz fuğvumuösr st< çuğqğ hubı+zzşğ mg fuğşz 11 mrzşğ^ rim uwğşğnd krdg 5 t! Rıulmnwr .+i=şğnf =upu=r fuğvumuösr st< uzihuişlr+ğtz vuyuöuzj buı mrzşğ wuwızndu, şz! Uz .niıuju, t nğ +üzumuzzşğnd^ muxufuğrvzşğnd nd fuğvumuösr srdi mrzşğnd aşı sruirz 90 auöuğ şdğ+wr {vt=´g hrır wuzqzt hşıumuz ,uxuwndkşuz zu.uğuğndkşuz! Uwe ındüuz=g umzşğşduçuğ uzaşkşkndkrdz t^ çujr uımt uzuğeuğ nd fıuzüudnğ =uwl sgz t^ sşz= htı= t foxumus+ğtz huw=uğrz= nd zhuiışz= mrzşğnd wuxu<.upujsuz^ =uzr nğ (ğuziu şı mg szuw uwe nlnğıt zşği! {Lg Snzı´ kşğkg mg üğt nğ .+i=g mg fşğuçşğr fuğvndkrdzzşğnd hşışğndz nd uznzj +üzumuzzşğndz!

Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 140

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ

Հայ իրականութեան մէջ, Յովհաննէս Թումանեանի կողքին, Ատամ Միցկեւիչի ստեղծագործութիւններէն հայերէնի թարգմանած են Ստեփան Ոսկանը եւ Գաբրիէլ Այվազեանը՝ Յովհաննէս Այվազովսքիի երէց եղբայրը: Բացի նշեալներէն, ռուս բանաստեղծին արարումները թարգմանութեան ճամբով հայ գրականութեան գանձարան են մտած Յովհաննէս Յովաննիսեանի, Արշակ Չօպանեանի, Ռուբէն Զարդարեանի, Ոնոփրիոս Անոփեանի, Դանիէլ Վարուժանի, Վաղարշակ Նորենցի, Գէորգ Էմինի, Վահագն Դաւթեանի, Դերենիկ Մարգարեանի, Պարոյր Սեւակի եւ ուրիշներու երախտաշատ աշխատանքներով: Մեծ բանաստեղծին երկերուն ամբողջական առաջին հրատարակութիւնը իրագործուած է անոր մահուան 100-ամեակին, 1955-ին:

Ատամ Միցքեւիչի մահուան 100-ամեակի վաղորդայնին՝1954-ին, Հայաստանի Հայպետհրատը կը ձեռնարկէ ռուս ազգային մեծ բանաստեղծին ստեղծագործութեանց թարգմանութեան, պատուիրելով զանազան գրողներու, որոնց շարքին՝ Պարոյր Սեւակի, որ բծախնդրօրէն կը նուիրուի այդ աշխատանքին: Սեւակ՝ որ այդ տարի ծանրօրէն կը հիւանդանայ, անկողնային պայմաններու մէջ գրելու անկարող վիճակի մէջ նոյնիսկ կը յաջողի նոյն տարուան աշնան, տքնաջան ու յամառ հետեւողականութեամբ, խոր ուսումնասիրական աշխատանքէ ետք  թարգմանել Միցքեւիչէն 5 բալլադ կամ գեղօն,- «Ռոմանթիքա», «Շուշաններ», «Պանի Տվարտովսքայա», «Վոյեվոտա (Զօրավարը)», «Պուտրիսն Ու Իր Որդիները», ինչպէս նաեւ «Քոնրատ Վալլենրոտ» պատմական պոէմը: Եւ այս առիթով, ընթերցողին կը ներկայացնենք Սեւակի թարգմանութեամբ «Քոնրատ Վալլենրոտ» պոէմի «Նախերգանք»էն հատուածներ.-

Դար է անցել այն օրուանից, ինչ Օրտէնը խաչակիր

Այլադաւան անօրէնի արեան մէջ է լողանում.

Նրա ձեռքով փրուսակն արդէն յանձնուել էր կապանքի

Կամ, որպէսզի փրկուի մահից, հայրենի հողն էր թողնում:

Իսկ փախչողին ասպետն արդէն հալածում էր այս անգամ,

Հետապնդում ընդհուպ մինչեւ սահմանները լիթուական:

Լիթուիններին եւ Օրտէնին՝ Նեման գետն էր անջատում:

Այս մի ափում՝ կոյս անտառներ աստուածներով բնակուած,

Միւս ափին՝ բլրի վրայ, ամպերի մէջ բռնկուած,

Խաչն էր շողում, խաչը, որից ասես արիւն էր կաթում:

Սիմվոլն է դա գերմանացու, որ կարծես թէ բարձունքից

Սպառնում էր լիթուիններին, թէ կը բերի նա ծունկի

Փալեմոնի յետնորդներին իրենց հողով բովանդակ

Ու կը սեղմի, ու կը ճզմի իր երկաթէ ձեռքի տակ:

Այս մի ափում՝ երիտասարդ լիթովցիները ահեղ,

Միշտ անբաժան նիզակներից ու ձեռքերին նետ-աղեղ

Լուսնակաշվէ գլխարկներով, հագած արջի հաստ մորթի,

Իրենց սահմանն են պահպանում ոսոխներից տմարդի:

Իսկ Նեմանի միւս ափը գերմանացին է պատել.

Զինուած ահեղ հրազէնով, սաղաւարտով պողպատէ,

Նստած իր ձին ու քաշելով իր համրիչը ահագին՝

Հետեւում է զօր ու գիշեր թշնամական բանակին:

Պարոյր Սեւակի հոգատար ու բծախնդիր սոյն թարգմանութիւնը լոյսին ու ճշմարտութեան կը բերէ այն իրողութիւնն ալ, որ պոէմը զուտ գրական ստեղծագործութիւն ըլլալէ անկախ, արիւնով ու երակով կապուած է ոչ միայն Լեհաստանի ու անոր պատմութեան, նաեւ Հայաստանի ու հայ ժողովուրդի տառապայեղց պատմութեան: Միցքեւիչի խիզախ ներթափանցումները իր ժողովուրդի պատմական անցեալի առեղծուածներուն մէջ, կը պարագրկէ փիլիսոփայական իմաստաւորման ու ազատատենչ եւ ազատագրատենչ լեհ ժողովուրդի քաղաքական համարձակ երազանքը: Մէկ խօսքով՝ «Քոնրատ Վալլենրոտ»ը ողջ ու պայքարուն ժողովուրդի մը ոգին եւ իմաստութիւնը կարդալու, ամրագրելու համարձակ փորձ էր՝ Միցքեւիչի քանքարացայտ հանճարին յոյզերը ռումբի մը պէս պայթեցնելու կոչուած՝ 19-րդ դարու յեղափոխութիւններով հարուստ ծովածաւալ զանգուածներուն վրայ:   

1849-ին, Միցքեւիչ կը հիմնէ ֆրանսատառ «Ժողովուրդներու Բեմը» օրաթերթը, զոր կը ֆինանսաւորէ լեհ մեծահարուստ մը: Հակառակ թերթին ունեցած ութ ամսուան կեանքին, Միցքեւիչ կը հասցնէ լոյս սփռել աւելի քան եօթանասուն յօդուած, մինչեւ որ իշխանութիւնները փակել կու տան թերթը: Յօդուածներ, որոնք զօրավիգ կը կանգնէին ժողովրդավարութեան ու ընկերվարութեան, Ֆրանսական Յեղափոխութեան շատ մը գաղափարներուն եւ նափոլէոնեան դարաշրջանի ոգիին: Ան նոյնիսկ զօրավիգ կանգնեցաւ Ֆրանսական կայսրութեան վերահաստատման ճիգերուն, 1851-ին:

Միցքեւիչ ողջունեց 1853-1856 թթ. Ռուսիոյ եւ Օսմանեան կայսրութեան միջեւ տեղի ունեցած Խրիմի պատերազմը, յուսալով որ անիկա կրնայ առաջնորդել եւրոպական նոր կարգ-կանոնի՝ վերահաստատելով Լեհաստանի անկախութիւնը: Իր «կարապի երգը»՝ լատիներէն տաղերգ մը, յարգանք ու պատիւ կու տայ Նափոլէոն Գ.ին եւ հանդիսաւորութիւն՝ անգլեւֆրանսական յաղթանակին Ռուսիոյ վրայ, Պալթեան ծովուն մէջ Պոմարսընտի ճակատամարտին:

Խրիմի պատերազմի բռնկումէն անմիջապէս ետք, ֆրանսական կառավարութիւնը Միցքեւիչին կը վստահի դիւանագիտական առաքելութիւն մը: Մեկնելով Փարիզէն 11 Սեպտեմբեր 1855-ին եւ հասնելով Կ. Պոլիս նոյն ամսուան 22-ին, այստեղ ան կը գործակցի լեհ գրող եւ քաղաքական վտարանդի Միքալ Զաճքվսքիի (ծանօթ՝ Սատիք Փաշա անունով) հետ: Օսմանեան հրամանատարութեան ներքոյ Միցքեւիչ կը սկսի համախմբել լեհական ուժեր՝ ընդդէմ Ռուսիոյ: Ֆրանսացի իրաւաբան ու լրագրող իր բարեկամին՝ Արման Լեւիի հետ կը կազմակերպէ հրէական լեգէոն մը: Սակայն վատառողջ վիճակով կը վերադառնայ Բերայի (ներկայիս՝ Պէյօկլու) շրջանին մէջ Ենիշեհիր փողոցին վրայ գտնուող իր բնակավայրը, ուր կը շիջի 26 Նոյեմբեր 1855-ին:

Կան վարկածներ, թէ Միցքեւիչ զոհ գացած է թունաւորումի՝ իր քաղաքական հակառակորդներուն կողմէ. ուրիշներ կ'ենթադրեն, թէ ան մահացած է հնդկախտի (քոլերա) հետեւանքով:

Յիրաւի, ծանրակշիռ է գրական վաստակը Ատամ Միցքեւիչի՝ լեհ ժողովուրդի ազատութեան ու Լեհաստանի անկախութեան համար մղուող պայքարներուն հերոսատիպ ազգային գործիչին, որ իր մտաւորական ողջ ու ամբողջ կարողականութիւնը ի սպաս դրաւ այդ նպատակին իրագործման համար:

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 3 եւ ՎԵՐՋ)