Usşğrmujr huısuçuz sg mg c.ıt auwmumuz ışiumtıg

{VMUW NĞŞDT YUİIUKNDPK UWZ SUİRZ KT JŞPUİHUZNDKRDZ

 MUIUĞNDU; T^ UZINZŞUZR YUİIUKNDPKŞĞZ UL MŞP; ŞZ´

Zrd Şnğ=r st< ünğ,np Kndğ=-Usşğrmşuz Uhuanfndkşuz Fuüg)g &KUİ(*/ auwmumuz auğjr muhumjndkşusç auğjuöğnwj sg rğumuzujndju, t USZ-r Ktzrir Kt=zr=uürıumuz ausuliuğuzr gzmşğuçuzndkşuz çuczr euiu.+i^ usşğrmujr Suw=gl Mrdzktğr aşı! Uwi fşğ<rzg kğ=umuz ışiumtırz hubıhuz muzüzu, t şd hzeu, t nğ vmuw nğşdt yuiı uwz suirz kt auwşğnd ihuzeg +isuzjrzşğnd hubı+zumuz =upu=umuzndkşuz sui mg muöstğ! Uwi suirz yuiıukndpk vmuw^ znwzrim Uzınzşuzr yuiıukndpkşğg^ nğnz= 1915r ustztz ndcşp yuiışğg mg zmuındrz^ rğumuz vşz^ mşp, şz! Suw=gl Mrdzktğ^ nğ wuwızuhti s+ırm muzüzu, t kğ=umuz ışiumtırz^ mg wuwızt nğ auwşğg udşlr buı mg irğndtrz Uğşdsndı=r st<^ auwşğg ,uz+k trz zuşd Uğşdsışuz şğmrğzşğnd lşöndzşğndz^ şd Uğşdsndı=g^ uımt öuı^ kbzusuz= ndztğ kndğ=şğnd zmuısusç^ uwi huıouxzşğnf t nğ auwşğg mğjuz rğşzj hzendszşğg lişlr euğqzşl Uğşdsndı=r st< nd hubıhuzzşğ üızşl anz! Çuwj uwi suirz yuiıukndpk vmuw! Znwzrim wuwızr t nğ *isuzşuz muwiğndkşuz Uğşdsışuz anpusuişğnd fğuw çuösukrd auwşğ u=inğndu, rim vşz! Rğudumuz üşızr fğuw nğhtiör jşpuihuzndkrdz ünğ,ndu, glluw^ htı= t nğ uırmu uxu<ndj sıu,ndu, nd muösumşğhndu, glluw! Gzeaumuxumg^ muğü sg auwşğ^ nğnz= iuiımndkşuz mnpszumrj trz^ ihuzzşjrz kndğ=şğg!

Mrdzktğ udşljndj nğ srbı yuyu=u, t nğ umueşsumuz auzerhnds sg muösumşğhndr auwmumuz ışiumtıg hubıhuznpzşğnd nd uwe ışiumtızşğg sşğcnpzşğnd sr<şd^ usşğrmuwr kndğ=şğg mnpszumrj şpu, şz nğ uwihrir auzerhnds sg muösumşğhndr^ çuwj Usşğrmuwr auwşğg mnpszumrj vşz şpu,!

Usşğrmuwr st< ünğ,np KUİ(* muösumşğhndkrdzg fşğ<şği qşxzuğmu, t auwmumuz ışiumtızşğg <ğşlnd uğbudr sg nd wuwıuğuğu, t nğ 12 usrizşğnd gzkuj=rz hrır muıuğndr 12 auğjuöğnwj! Uimt uxu< auğjuöğnwjzşğ muıuğndu, tğ rğluzıujr huısuçuz Yukğr= Fulbr nd üşğsuz =upu=umuz ürındkrdzzşğnd suizuütı ?ğrikruz Şnauzzti Auwzğr.r aşı! Mrdzktğr aşı muıuğndu, fşğnwrbşul auğjuöğnwjg uwi uğbudrz şğğnğez t!

UPKUSUĞR İ$ :UV ŞMŞPŞJDNW

UWİ IUĞNDUZ UĞUĞNPNDKRDZG% 6 İŞHIŞSÇŞĞRZ

Upkusuğr İ$ :uv şmşpşjdnw ıuğşmuz uğuğnpndkrdzg uwi ıuğr ışpr hrır ndzşzuw wuxu<rmuw usri^ 6 İşhışsçşğrz! Fuzr ışpumuz rb.uzndkrdzzşğg wuwızşjrz nğ mg huığuiındrz uwe uğuğnpndkşuz! Fuzr üuduxuhşı nd Fuz =upu=r =upu=uhşır hubı+zumuıuğ Stastı Tsrz Hrlstö wuwızşj nğ uwi ıuğr^ ?nğnzu ausuouğumr huıouxnf iuasuzuyum krdnf nd.ıudnğzşğ nd öç+iubğ<rmzşğ hrır muğşzuz suizumjrl 6 İşhışsçşğr Huıuğuürz!

Hrlstö erışl ındud nğ Upkusuğ mpörz nd Fuzuw lrog ub.uğar sbumndkuwrz cuxuzündkrdzzşğ şz^ nğnz= r hua ığndu, şz rğşzj% fuzşjrzşğndz! Üuduxuhşıg giud$ {Upkusuğ mpörr fğuw muw huısumuz şmşpşjr sg! Sbumnwkr nd Öç+iubğ<ndkşuz Zu.uğuğndkşuz aşı iınğuüğndu, wndbuüğr ausuquwz^ ustz ıuğr^ İşhışsçşğr şğmğnğe Mrğumrz^ İ$ Huıuğuü mg suındjndr şmşpşjdnw st<! Uwi ıuğr ul 6 İşhışsçşğrz hrır muıuğndr uğuğnpndkrdzg iuasuzuyum suizumrjzşğnf nd ausuouğumr muznzzşğnd huahuzndkşusç! Sşz= muh auiıuışjrz= huımuz suğsrzzşğnd aşı! Girz= nğ çnlnğ muğşlrndkrdzzşğg r ünğ, hrır ezşz= nd hrır +üzşz= sşğ =upu=r auzğuaxvumsuz şd öç+iubğ<ndkşuz öuğüujsuz´!

Aupnğendşjud nğ Huığruğ=uğuztz 25 anürznj huındrğumndkrdz sg hrır şğkuw Fuz!

Wrbşjzşz= nğ fşğuznğnündkşuz ub.uıuz=tz şı= şmşpşjrz 2007rz fşğuçujndu, tğ nğhti kuzüuğuz! 2010tz şı= rb.uzndkrdzzşğnd uğı+zndkşusç ustz ıuğr^ İşhışsçşğ usindz^ :uvfşğujr ı+zrz wu<nğenp Mrğumrz^ İ$ Huıuğuü mg suındjndr huısumuz şmşpşjdnw st<! 2015-2017 kndumuzzşğndz kndğ= örzşul ndcşğnd şd =rdğışğnd sr<şd huğçşğumuz çu.ndszşğnd aşışduz=nf huımuz suğsrzzşğ uğürlu, trz uğuğnpndkrdzzşğg! Şğş= ıuğnduz eueuğtz şı= 2018rz mğmrz İ$ Huıuğuü suındjndşjud Upkusuğr st<!

UWU İ*(RUWTZ ŞI?

ÜUĞRWT SÖMRKZ UL HUBIUSNDZ?R ÇUJNDŞJUD

Uwu İ+)ruwt fşğ< (ukrar st< üızndnp Üuğrwt sömrk mnvndu, kuzüuğuzz ul nğhti sömrk% hubıusndz=r çujndşjud şd eğndşjud Mğ+zrj Işivndkşuz ığusueğndkşuz ıum! Uwi suirz Hubı+zukşğkrz st< nğnbnds ağuıuğumndşjud^ giı Zu.uüua Tğınpuzr muğüueğndkşuz!

Üuğrwt sömrkg^ nğ zbuzudnğ t rğ ağubulr .ouzmuğzşğnf^ sömrk mnvndşlnf auzeşğq juğe ndztğ kuzüuğuzr muğüufroum! Btz=g nğhti şmşpşjr muxndjndu, tğ 6ğe euğndz! Rikuzhndlr üğudndstz şı= 1511rz İndlkuz Huwuögı Ç$r bğ<uzrz sömrkr yn.umşğhndu, tğ Ukr= Ulr Yubuwr mnpst şd mnvndu, tğ Ukr= Ulr sömrk mus Üuğrwt sömrk!

ZU:UÜUA TĞINPUZR

USŞZUNDCŞP SĞJUMRJZŞĞZ ŞZ

RSUS*PLND ŞD ŞUDUB

*ykrsuğ gzmşğuçuzumuz mşeğnzg auğju.nwö muösumşğhşj huğöşlnd ausuğ aşışdşul auğjg$ şkt gzığndkrdzzşğ ışpr ndzşzuz =upu=umuz n#ğ ünğ,rvg gzığndşlnd udşlr sş, auduzumuzndkrdz ndzr! Auğju.nwög rğumuzujud 26 zuauzüzşğnd st<! Huıui.uzzşğg euiumuğündşjuz aşışdşul mşğhnf$

Zu.uüua Tğınpuz% 40$1 ınmni

Rikuzhndlr =upu=uhşı T=ğts Rsus+plnd% 36$8 ınmni

Uzüuğuwr =upu=uhşı Suzindğ Şudub% 36$7 ınmni

Çudumuz çuğqğ ınmni mg muösşz uwz bğ<uzumzşğg^ nğnz= ıumudrz vşz mnpsznğnbndu, Tğınpuzr nd Rsus+plndr sr<şd! Uznzj krdg mg auizr 18 ınmnir!

Kğ=umuz Mrhğnir Zu.uüuag euğqşul

uğıuinfnğ wuwıuğuğndkrdz sg gğud

{VŞZ? HUIĞUİINDRĞ AZUÖUZERL KNDĞ?RNW$$$´

Kğ=umuz Mrhğnir zu.uüua Sndiku)u U=gzog euğqşul uğıuxnj wuwıuğuğndkrdz sg gğud^ gişlnf nğ rğ şğmrğg vr huığuiındrğ azuöuzerl Kndğ=rnw! U=gzog üğuxnds gzşlnf gzmşğuwrz rğ t<rz fğuw^ umzuğmşj nğ Kndğ=rnw aşı wuğuçşğndkrdzzşğg mğzuz muxndjuzşl sruwz yn.ueuğq wuğüuz=r auduiuğndkşuz arsuz fğuw!

U=gzor umzuğmzşğg çudumuz rsuiıulrj trz$ {Şi srbı hubıhuzu, şs uwz ışiumtıg^ kt Kndğ=rnw aşı wuğuçşğndkrdzzşğg htı= t arszndrz yn.ueuğq wuğüuz=r fğuw! Knp r öndğ ışpg vöçuprz sşösnf^ vhuauz<şz nğ ülnd. aumşz= ustz fuwğmşuz^ sşğ st<tz Kndğ=rnw kbzusr v'şllşğ^ çuwj knp vihuişz zuşd nğ mğzuz sşör gişl {uğuç ziıt^ uğuç nı=r şlr_ğ´! Rzvhti nğ vndöşjrz= Wndzumuz Mrhğnir st< nğhti yn=ğusuizndkrdz szul^ uwzhti ul vşz= ndöşğ gzmulndrl nğhti Kndğ=rnw şzkumuw rb.uzndkrdz! Sşz= nğhti +ğrzudnğ cnpnfndğe^ m'ndöşz= uwi anpşğnd fğuw auduiuğndkşuz^ uöuındkşuz nd uzfıuzündkşuz st< uhğrl! M'ndöşz= nğ çnlnğg wuğüuz= jnwj ıuz sşör zmuısusç! Kğ=umuz Mrhğnir gzığndkrdzzşğnd gzkuj=rz sruwz mrhğnijrzşğz t nğ .+i=r rğudndz= ndzrz! Nğşdt sr<usındkrdz^ nğ endği m'şllt uwe bğ<uü,tz^ uzgzendzşlr t sşör ausuğ´!

AUWŞĞ AUWĞŞZUİRĞUMUZ ŞĞÜŞĞNF

{LXŞJNDJRZ´ UIĞHTWOUZJRZŞĞND JNWJG

9 *üniınirz ıuizşumzşğnf uığhtwouzjrzşğ çnpn=r jnwj sg gğu, trz Ktl Udrdr İ$ Zrmnpuwni auwmumuz şmşpşjdnw ux<şd! Uznz= mg çnpn=trz Wndlrirz huıuau, auw-uığhtwouzumuz iuasuzuü+ırr eth=şğndz ets^ auwşğg huıui.uzuınd mg zmuıtrz uwe wuğqumndszşğtz! Riğuwtljr wuwızr muw=uürğ &hln=tğ/ Ulş=iuzeğ Luybrz^ nğ ışpşum tğ jnwjtz^ uwe suirz üğşj rğ t<rz fğuw nd rğuöşm huaşj auwşğg^ nğnz= znwz cusşğndz audu=ndşjuz znwz fuwğrz st<! Riğuwtlr st< Auwuiıuzr eşihuz Uğstz İsçuışuz şğtm .+işjud uwi huıuauğr uxzvndkşusç nd giud nğ uığhtwouzjrzşğnd jnwjr +ğg auwşğ ul audu=ndu, trz nd yn.ueuğq lnöndzüzşğnf nd auwğşzuirğumuz şğüşğnf mğjuz {lxşjzşl´ mus uzlişlr euğqzşl uığhtwouzjr jndjuğuğzşğnd quwzg!

Eşihuz İsçuışuz wuwızşj zuşd nğ Riğuwtlr rb.uzndkrdzzşğg uğı+zu, trz şğmnd mnpsşğnd jnwjşğz ul^ zuşd sş, ub.uıuz= ıuğu, trz nğhtiör mnpsşğnd sr<şd çu.ndszşğ vhuıuatrz nd jnwjşğg fşğ<uzuwrz uxuzj sr<uethr!

SUAUJUD

UZNDUZR INDINDMUAUĞ ÜTNĞÜR SRZUİŞUZ

87 ıuğşmuz auiumrz st< suaujud auw uznduzr ındındmuauğ^ ındındmr znğ ışiumzşğnd ürdıuğuğ^ Auwuiıuzr fuiıumubuı uğndşiıuütı Ütnğür Srzuişuz! Şğucrbı Uğıum Uiuığşuz^ aupnğeşlnf suanduz ç+kg^ aşışdşul üğuxndsg gğud Ersuışığ-r rğ t<rz fğuw$

{I.ndğ şs$$$^ şğç ıuğrzşğ buğndzum mg =zzueuıtrz =şö^ endz uzmnığnds nd wusux ub.uıuz=nf mg iışp,trğ ındındmzşğnd znğ gzıuzr= sg &şğmuğujndu, quwzu,udulnf ktznğ^ huğrknz^ hui/!

Şğç ıuğrzşğ buğndzum üğuünpndkşusç ürğ= üğşlnf suğerm {yğ+)tit+ğ´r mnvnds mg iıuzuwrz^ endz sruwz =nd işyumuz ndcşğndz uhudrzşlnf iışp,şjrğ ındındmr ş+kg qşxzuğm şd mnvsuz şışdtz ul vfuöşjrğ!

Şğç ıuğrzşğ buğndzum mg hzetrz nğ ındındmg sruwz cnpnfğeumuz uğndşiı htı= t zşğmuwujzt^ endz uınğ aşı stmışp muıuğşjrğ nd sşö inğfşjndjrğ znduüşl nd inğfrl uğşdşl=tz srzvşd uğşdsndı=^ şd rzv=uz inğfşjuz= ausub.uğauwrz euiumuzg% uwz=uz üzuauışjrz= sşğ ndzşju,g^ ub.uğarmg^ anüşdnğg^ sr<zueuğşuz nd ubndpumuz uğndşiıg´!

OUIĞUMR

UXJUZJ NPRSHRUMUZZŞĞ

AUWUİIUZR :NDSÇŞĞND SUİZUMJNDKŞUSÇ

Uwi+ğ mg imir ouığumr uxjuzj nprshrumuzr sğjubuğ=g^ nğndz mg suizumjrz 40 .ndsçşğ! Mg suizumjrz Auwuiıuzr mrzşğnd şd uwğşğnd .ndsçşğg^ şğmnd arszumuz şd şğmnd huaşiır uzeus-uzeusndarzşğnf! 40 .ndsçşğg çuczndu, şz 4 .ndsçşğnd! Uwz .ndsçşğg^ nğnz= mg wu<nprz uxu<rz ışpg üğudşl^ auzeti hrır üuz stm =uxnğe şöğuyumrvr st<^ rim uwz .ndsçşğg nğnz= şğmğnğe mus şğğnğe mg auzeriuzuz^ lğujndjrv sğju.up hrır ndzşzuz% =uxnğe şöğuyumrv uzjzşlnd ausuğ!

Giı froumuauzndkşuz^ Auwuiıuzr .ndsçg auzeti hrır üuw U$ .ndsçrz st<^ ndğ rğ sğjumrjzşğz şz Xndiuiıuzr^ Uzülrnw^ Hndlmuğrnw^ Xndsuzrnw^ Suğn=r^ Ulcşğrnw^ Şürhınir^ :ğndukrnw şd Kndğ=rnw .ndsçşğg!

:sçuwrz yndlşğg hrır muwuzuz 21-23 *üniınirz! :upşğg hrır imirz Kndğ=rnw cusnf cusg 17$00rz!

Auwuiıuzr uwğşğnd muösrz st< şz Lşdnz Uğnzşuz nd Üuçğrtl İuğüişuz^ huaşiır uzeuszşğ% Ağuze Sşl=ndsşuz nd İusndtl Itğ İuaumşuz! Suğörvz t Uğbum Hşığnişuz!

Mrzşğnd .ndsçrz st< şz Tlrzu Euzrtlşuz nd Lrlrk Smğıvşuz^ huaşiır uzeuszşğ% Suğru Ütnğüşuz^ İndiuzzu Üuçnwşuz! Suğörv Öudtz Uzeğtuişuz!

Hrır sğjrz zuşd srzvşd 20 ıuğşmuzzşğnd gzığuzrzşğg! Auwuiıuztz rğşzj ndcşğg hrır ynğqşz Auwm Suğırğnişuz nd Uzzu İuğüişuz! Huaşiır uzeuszşğ şz Buzk İuğüişuz şd Suğrus Udşırişuz! Suğörv% Uğıubti Srzuişuz!

Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 65

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ

Հնգամեայ մանուկ մը ապագայ Վահէ-Վահեան՝ 1913-ին կը սկսի յաճախել ծննդավայրին Ազգ. մայր վարժարանը, իբրեւ «մասնաւոր աշակերտ»: Յաջորդ վերամուտին կ'ընդունուի նախակրթարանի Գ. դասարանը: Տարեշրջանը դեռ չբոլորած կը փակուի դպրոցը: Աքսորի ճամբուն վրայ մանուկ Սարգիսը կ'ապրի 1915-ի արհաւիրքը: Հրաշքով կ'ազատի «Մեծ Եղեռն»էն ու վերապրող փոքրաթիւ հարազատներուն հետ կը հասնի մինչեւ սուրիական Հորանի լեռները:

1916-ի ամառը, Պաղեստինի ճակատամերձ շրջաններէն դէպի ետ քշուած ու Համայի արուարձանները անպատսպար ձգուած տարագրեալներու կարաւանին մէջ կ'ըլլայ նաեւ փոքրիկն Սարգիսը, մօրը եւ երկու քոյրերուն հետ: Անսուաղութենէ հիւծած ու կիսամերկ, 1917-ին անոնք կը յաջողին փրկութիւն գտնել իրենց մօրեղբօր քով, Դամասկոս: Զինադադարին կը վերադառնան Այնթապ: 1919-ի վերամուտին, 11-ամեայ Սարգիս Ապտալեան կը մտնէ վերաբացուած Վարդանեան վարժարանը: Յաջորդ տարուան աշնան Ապտալեանները կը հասնին Հալէպ, ուր Սարգիս տարի մը ամբողջ կ'աշխատի ջուլհակի մը քով, բայց նոյն ատեն կը կարդայ ձեռքը անցած հայերէն ամէն գիրք:

1921-ը բախտաւոր տարի մը կ’ըլլայ նորահաս պատանիին համար, որ կը մտնէ Հայ Աւետարանչականներու նորաբաց դպրոցը, որ յետոյ պիտի անցնէր միսիոնարութեան եւ առնէր «Ալեփփօ» քոլէճ անունը: Իր հօրեղբօրորդւոյն՝ Սուրէն Ապտալեանին ընձեռած նիւթական աջակցութեան շնորհիւ, 1925-ին Սարգիս Ապտալեան կը մտնէ Պէյրութի Ամերիկեան Համալսարանը եւ 1930-ին կ'աւարտէ իր ուսման ընթացքը՝ Պսակաւոր Գիտութեանց ճարտարագիտութեան (B.S. in Engineering): Այնուհետեւ հինգ տարի ուսուցչական պաշտօններ կը վարէ՝ նախ Լիբանանի Պռումմանա գիւղի գիշերօթիկ դպրոցի մը, ապա մէկ տարի ալ Անթիլիասի դպրեվանքին մէջ՝ հայ գրականութեան եւ անգլերէն լեզուներու ուսուցիչ իբրեւ:

1935-1986, աւելի քան կէս դար, Վահէ-Վահեան կը ծաւալէ ուսուցչական բեղուն գործունէութիւն՝ սկսելով Հ.Բ.Ը.Մ.ի Մելգոնեան Կրթական Հաստատութենէն, շարունակելով Հ.Բ.Ը.Մ.ի մանչերու Յովակիմեան-Մանուկեան եւ աղջկանց Դարուհի Յակոբեան երկրորդական վարժարաններուն մէջ, ընթացքին ստանձնելով նաեւ տեսչական պաշտօններ Դարուհի Յակոբեանի եւ Հ.Բ.Ը.Մ.ի «Երուանդ Հիւսիսեան» հայագիտական հիմնարկի մէջ:

«Արեւ-Անձրեւ» քերթողագիրքին հրապարակումէն 13 տարի ետք՝ 1946-ին, արդէն Վահէ-Վահեան ստորագրութեամբ հանդէս եկող բանաստեղծը լոյսին կը յանձնէ իր երկրորդ հատորը բանաստեղծութիւններու՝ «Ոսկի Կամուրջ» խորագրով, որ իրեն բերելով համբաւ ու մեծ ժողովրդականութիւն՝ Սփիւռքի ե՛ւ Հայրենիքի մէջ, կ'ամրապնդէ իր արժանի տեղը սփիւռքահայ գրականութեան մէջ, հանդիսանալով անոր ռահվիրաներէն մին: Նոյն տարին է որ կը հիմնէ, կը խմբագրէ ու կը հրատարակէ «Անի» գրականութեան եւ արուեստներու ամսագիրը, որ կը դառնայ մանաւանդ սփիւռքահայ շատ գրողներու գործերուն համար ապահով կռուան՝ յղկելու եւ ներկայացնելու իրենց գրական անդրանիկ բաբախումները՝ ինչպէս Արմէն Դարեանի, Գառնիկ Ադդարեանի, Լեւոն Վարդանի, Վահրամ Մավեանի, Անդրանիկ Թերզեանի, Սմբատ Տէրունեանի, Սմբատ Փանոսեանի, Վարուժան Պետիկեանի եւ շատ ուրիշներու:

1953-ին լոյս կը տեսնէ Վահեանի հայրենական յուշերու հատորը՝ «Յարալէզներու Հաշտութիւնը»: 1956-ին, Սիրան Սեզայի հետ գործակցաբար, կը համախմբէ ու հրատարակութեան կը յանձնէ Մատթէոս Զարիֆեանի «Ամբողջական Գործեր»ը հաստափոր հատորը, ընդարձակ ներածականով մը: 1968-ին՝ «Մատեան Սիրոյ Եւ Մորմոքի»ն (քերթուածներ եւ միջազգային գրողներու գործերէն թարգմանական էջեր), 1977-ին՝ «Յուշարձան Վահրամիս» (երկարաշունչ պոէմ, նուիրուած բանաստեղծին վաղամեռիկ որդւոյն՝ Վահրամ Ապտալեանին), 1978-ին՝ «Վահան Թէքէեան. Հատընտիր»ը («Բանաստեղծութեան Իշխան»ին ծննդեան 100-ամեակին առիթով, ընդարձակ յառաջաբանով մը), «Հայ Գրականութիւն – Պատմուածքներ»ը եւ «Բերքահաւաք»ի (գրադատական էջեր, Երուսաղէմ) Ա. հատորը: «Բերքահաւաք»ի Բ. եւ Գ. հատորները, այս անգամ Պէյրութի մէջ լոյս կը տեսնեն 1987-ին եւ 1993-ին: 1984-ին, անգլերէն բնագիրէն կը թարգմանէ եւ լոյս կ'ընծայէ լիբանանցի աշխարհահռչակ փիլիսոփայ բանաստեղծ եւ գրող Ժպրան Խալիլ Ժպրանի «Մարգարէն» խորագրեալ նշանաւոր գործը: Յաջորդ տարի ուրիշ թարգմանական մեծարժէք գործ մը՝ հնդիկ համամարդկային գրող եւ բանաստեղծ Ռապինտրանաթ Դակորէն «Պարտիզպանը», «Կիդանճալի»ն (Ձօներգութիւն) եւ «Մրգահաւաք»ը: 1986-ին, Արմէն Դարեանի խմբագրութեամբ եւ ընդարձակ յառաջաբանով լոյսի բարիքին կու գայ բանաստեղծ Վահեանի «Հատընտիր»ը, որ կ'ամփոփէ մինչեւ այդ հրատարակուած անոր չափածոյ բոլոր գործերը: 1990-ին լոյս կը տեսնէ իր կենդանութեան լոյս տեսած վերջին քերթողագիրքը՝ «Ղօղանջ Ու Մրմունջ Վերջալուսային», որմէ ետք բանաստեղծը լծուելով թարգմանական անխոնջ աշխատանքի, 1992-ին կ'իրագործէ Օսքար Ուայլտի «Տորիըն Կրէյի Պատկեր» վէպին հրատարակութիւնը:

Իր մահէն երկու օր ետք՝ 22 Օգոստոս 1998-ին, Պէյրութ քաղաքի կեդրոնէն՝ Սբ. Նշան Մայր եկեղեցիէն կը կատարուի Ազգային շուքով յուղարկաւորութիւն, ուր մեծ բանաստեղծին վերջին հրաժեշտ տալու եկած էին մեծ թիւով անոր երբեմնի աշակերտները, գրական ու մտաւորական դէմքեր, մշակութային ու կրթական բազմաթիւ գործիչներ:

 *****

Արդարեւ, բիւրաւոր իր աշակերտներուն մէջ բախտաւոր մըն ալ ես եմ, որ աշակերտելու բախտը ունեցած է մեծատաղանդ Վահէ-Վահեան բանաստեղծին, գրական, կրթանուէր այս մեծ երախտաւորին:

Բանաստեղծին մահէն քանի մը տարի առաջ, 90-ականներու կէսերուն, երբ կ'աշխատէի «Զարթօնք»ի խմբագրութեան մէջ, առիթներ կը ստեղծէի յետմիջօրէներուն հետիոտն երթալու, այցելելու հայ գրականութեան իմ երբեմնի ուսուցիչիս՝ Վահէ-Վահեանի բնակարանը, որ կը գտնուէր արեւմտեան Պէյրութի մէջ, «Ալեք Մանուկեան» կեդրոնի շէնքին մօտերը, Ուաթ-Ուաթ:

Կ'ուրախանար իմ այցելութեամբ. կ'ուրախանար՝ հայ եւ օտար գրականութեանց նկատմամբ իմ սնուցած հետաքրքրութիւններուն, տարած աշխատանքներուս համար: Կը հրճուէր մա՛նաւանդ իմ  հոգիս՝ իր ցուցմունքներով շարունակելով ամբարել ուսուցիչէս եկած հայերէն գիտելիքներս:

Ան յաճախ ինծի նիւթը կ'ընէր Մուշեղ Իշխան բանաստեղծին (մահացած 1990-ի Յունիսին), որ օրընդմէջ այցելութիւն կու տար Վահեանենց բնակարանը եւ անոնք միասին կը զրուցէին գրական եւ ազգային խնդիրներու շուրջ: Սերնդակից երկու գրողները իրենց գաղափարախօսական հայեացքներով թէեւ շատ հեռու էին իրարմէ, սակայն անոնք իրարու կապուած էին գրչեղբայրական ջերմ ու անխառն սէրով:

Օր մը, Պր. Վահեանին իմ տուած մէկ այցելութեանս, որոշապէս հետաքրքրութիւնս ցոյց տալու միտումով հարցուցի, թէ Մուշեղ Իշխանին հետ գրականութեան շուրջ ի՞նչ նիւթերու վրայ կը կեդրոնանային իրենց զրոյցները:  Ակնոցներուն ետեւէն աչքերը աւելի խոշոր բանալով, բնական ժպիտ մ'ալ ուրուագծելով դէմքին՝ ըսաւ.

-Այո՛, այո՜ տղաս, մեր մեծագոյն ցաւը արեւմտահայերէնի ճակատագիրն է. մեր զրոյցները կը սկսէինք այս նիւթով ու կ'աւարտէինք նոյն նիւթով, թէ ի՞նչ պիտի ըլլայ անոր ճակատագիրը մեր սերունդին ալ անցումէն ետք: Պէ՛տք է գրէք, մի՛շտ գրէք ու ստեղծագործէք. բոցարծա՛րծ պահեցէք արեւմտահայերէն լեզուն ու մեր գրական աւանդները: Ա՛յս է իմ եւ Մուշեղ Իշխանին բաղձանքը ձեզմէ, գալիք սերունդներէն: Ա՛յս է նաեւ մեր մեծագոյն եւ անփարատելի ցաւը, առօրեայ մտատանջութիւնը...:

Վահէ-Վահեան ուսուցիչիս, մեծ բանաստեղծին այս խօսքերը մինչեւ այսօր գամուած կը մնան միտքիս մէջ, ամէն անգամ որ անդրադարձ կատարեմ անոր գրականութեան ու վաստակին, եւ այնքան ատեն, որ արեւմտահայերէնը, իր բառերով՝ «բոցարծարծ պահելու» ճիգերս կը շարունակուին հա՛յ մամուլի ճամբով, որ հա՛յ դպրոցին հետ, անտարակոյս, կը կազմեն այն առհաւատչեան, որուն Մեսրոպաշունչ հայերգութեամբ պիտի սնուցուին ու յագենան հայ սերունդները:

Հայ գրականութի՜ւն, հայ բանաստեղծութի՜ւն, հայ լեզո՜ւ, արեւմտահայերէ՜ն... Սրբութիւններ, որոնք համազա՛րկն են մեր սիրտին ու Հայերգութի՛ւնը մեր դարաւոր գոյերթին...:       

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (շարունակութիւն 2 եւ վերջ)

dzaghig2004@yahoo.com