|
Izışiuütı Iuğ+z Uots+plnd znğ uauöuzü azvşjndj Kndğ=rnw uhuüuwr ausuğ {KNDĞ?RU ZŞĞMUWRİ IZIŞİUHTİ UDŞLR ;UZĞ FROUMR ST> T ?UZ% 2000UMUZZŞĞNDZ´ |
|
Uz rğ şlnwkr gzkuj=rz zbşj nğ Kndğ=ru ızışiumuz oüzucus sg m'uhğr nd uwe oüzucusg wupkuauğşlnd ausuğ htı= t aö+ğujzşl cnpnfğeufuğndkşuz arsşğg! Giı rğşz^ U- {Rs zhuıumz t gzeü,şl uwz rğnpndkrdzg nğ Kndğ=rnw şzkumuxndjuwrz .zerğzşğg udşlr .nğndzm şz^ =uz zu.uhti! 1989tz srzvşd uwi+ğ Kndğ=rnw st< uğıueğnpumuzndkşuz uo vt uğquzuüğndu,! Aumuxum 2007tz srzvşd uwi+ğ ızışindkşuz st< uğquzuüğndu, uorz^ gzeauzndğ ünğ,+zr uğıueğnpumuzndkrdzg srbı c.ıumuz uğerdz= ndzşju, t´^ giud Uots+plnd! Giı rğşz^ 2000umuzzşğndz Kndğ=rnw st< ünğ,uğuğ ub.uğar suirz znğ +ğtz=zşğnd şd ağusuzuüğşğnd krdg ıuğşmuz uxznduöz 500 tğ^ rim 2007tz şı= uxznduöz 4000 znğ +ğtz= m'gzendzndr! Udşlr ütbz uwz t nğ Ausub.uğauwrz Eğusuındzg musuwumuz erğ=nğnbnds ndzr uwe +ğtz=zşğnd bndğ<^ =uzr nğ +ğtz=zşğg m'gzendzndrz fşğtz ndppumr ağusuzuüğşğnf nd ağusuzzşğnf^ nğnbndszşğ vşz nğnz= m'uzjzrz cnpnfğeufuğumuz çzumuznz ünğ,gzkujt sg^ uınz= +ğtz=r nwc ndzşjnp ağusuzuüğşğ şz şd sş,uhti m'uöeşz ızışindkşuz fğuw^ mg yn.şz şğmğr eğusuızuwrz ausumuğüg! Fşğ<rz şğş= ıuğrzşğnd gzkuj=rz suizudnğ eğusuızşğg uwlşdi fuğm vşz ığusueğşğ hşındkşuz nd usnp< ündsuğg endği mndüuw hşıumuz eğusuındzşğtz! Izışiuütıg wuwızşj nğ Kndğ=ru şğçş= uğıu,nds vt rğumuzujndju, çuğqğ kt=zr=uürındkşuz nlnğır st< nd fşğ<rz 15 ıuğrzşğndz znwzhti vt öuğüujndju, kt=zr=uürındkşuz nlnğıg! Uz uwi nlnğır st< Kndğ=ruz çupeuışj ub.uğar öuğüuju, srdi hşındkrdzzşğnd aşı^ zbşj nğ uwe şğmrğzşğtz Vrzuiıuz^ Suluöru nd Hğuörl udşlr lud öuğüujndju, şz rğşzj zşğnwcg! Iuğ+z Uots+plndr erıuğmndsnf^ 2008tz imişul Kndğ=rnw st< humiu, şd znwzrim uzaşıuju, şz +ıuğşğmğşuw zşğeğndszşğg^ nğnz= rğşzj aşışduz=g ndzşju, şz ızışindkşuz nğumr fğuw! Uzeğueuxzulnf suğemuwrz zşğnwcr ktsuwrz^ wuwızr ızışiuütıg giud nğ suzudu_ze şğrıuiuğe çzumvndkrdzg mğkndkşuz ju, sumuğeum ndzr! {Kndğ=ru uwi auğjnf şı mg szuw İtndıumuz Uğuçruwtz^ Ünlnshruwtz nd Uğcuzkrztz! Znwzrim şğrıuiuğezşğnd 50 ınmnig lritr mğkndkrdz vndzr! Udşlr_z^ ndinpndkşuz nd ürındkşuz çzuüuduxzşğnd st< Kndğ=ru sr<rztz udşlr ju, sumuğeumr fğuw t! Kndğ=ru uwcs udşlr ,uzğ froumr st< t^ =uz tğ% 2000umuzzşğndz! Fuğvumuz yıu.ı muw hşıumuz muxufuğsuz suğsrzzşğnd st<! Udşlr muğşdnğ auzüusuz= t uwz nğ Kndğ=rnw st< +ğtz=zşğg mg yn.ndrz^ mg yn.ndr zuşd huıcusr<njzşğnd çznwkg´^ bşbışj auwuöür ürızumuzg! ?nfrı- Uots+plndr ausnöndsnf^ Kndğ=rnw st< cnpnfğeufuğndkrdzg öuğüuju, t 1990- |
|
Hrdltzı Uğgzv gğud ndbuüğud^ çuwj srucusuzum .zeğuwuğnwj uğıuwuwındkrdzzşğ {UHBU; ŞS ?UFULUWR QŞĞÇUMULNDKŞZTZ´ |
|
Kndğ=rnw zu.uüuandkşuz çuğqğuünwz .nğağeuındumuz suğszr uzeus Hrdltzı Uğgzv nğ huğçşğuçuğ auzeti mndüuw ndbuüğud^ şğçşsz znwzrim upsmuwuğnwj wuwıuğuğndkrdzzşğnf^ .zeğuwuğnwj znğ şlnwk sg şdi ndzşjud {Auhtğ Krdğ=´ muwuzr {Rzv t^ rzv vt´ uzndznf aşxuışirluwrz wuwıuüğr gzkuj=rz! Uwi uzüus wuwıuğuğndkrdzzşğg mg fşğuçşğtrz qşğçumulşul auiuğumumuz ünğ,rv *isuz ?ufuluwrz nd =upu=uütı İtluauıırz Itsrğkubrz! Hrdltzı Uğgzv giud nğ ausuouğumr =uğuzkrzuwr +ğşğndz muğeuju, tğ Itsrğkubr {Cusuzumubğ<uz´ &Itfğuz/ uzndznf ürğ=g şd mg wuzqzuğuğtğ nğ üğ=uitğzşğ uzhuwsuz muğeuwrz uwe auınğg! Buğndzumşlnf .+i=şğg^ ynğquxnd =upu=umuz ünğ,rvg giud nğ uhbu, t nğ *isuz ?ufuluz ıumudrz çuzıuğmndkşuz st< mg szuw nd giı rğşz^ ?ufulu uzhuwsuz htı= t uöuı uğqumndr çuzıtz! Itsrğkubr suirz ul znwz muğ,r=g ndztğ! Huıui.uzşlnf aupnğeufuğ Stastı U=r) Tğinwr auğjndszşğndz^ Uğgzv uzeğueuğqud Itsrğkubr ürğ=rz! Giud nğ gzkşğjnpzşğ^ ürğ=g muğeult şı= kşğşdi hrır vyn.tz uznğ zmuısusç rğşzj ndzşju, huımşğujndsg^ çuwj uzhuwsuz hrır imirz sıu,şl =rdğışğnd uhğu, npçşğündkşuz suirz! {Uwi şğmğr ozbndu, cnpnfndğezşğtz stmz ul =rdğışğz şz! Sşğ =rdğı şpçuwğzşğg! ?ğıumuz auğjr lnd,suz +ğşğndz =rdğı ünğ,rvzşğnd stm suig uöuı uğqumndu, tğ! Itsrğkubz ul mğzuw uöuı uğqumndrl! Euıudnğzşğg^ euıuğuzzşğg uöuıusındkşusç htı= t .nğarz´^ giud Uğgzv! Üulnf *isuz ?ufuluwrz^ Hrdltzı Uğgzv huıui.uzşj {İt+öord´ kşğktz Itzrö Ötwğt=r {Qşğ muğ,r=nf şğmğr st< uöuındkrdz muw´ auğjndsrz nd knduğmşj rğudumuz nlnğır kşğndkrdzzşğg! Uğgzv giud nğ uwe kşğndkrdzzşğg cus uxu< htı= t iğçuüğndrz! Muz uzlnw, .zerğzşğ şd uınzj ülnd.g *isuz ?ufuluz ıumudrz çuzıuğmndkşuz st< huaşlnd .zerğg mndüuw^ giud Uğgzv nd giud nğ uzwuhup uöuı htı= t uğqumşl öuwz! |
|
AUSUWZ RİKUZHNDLUAUWNDKRDZG MG İÜUW İŞHNDA İĞÇUÖUZR UZCUSUZUM FU:OUZG |
|
Şğtmndgzt r fşğ ausujuzjg npnpndu, t İğçuöuz A+ğ suirz iğıu.+irm üğndkrdzzşğnf nd judumjumuz ınpşğnf! Öuzuöuzzşğnd aşı lndiuzmuğzşğnd st< auwğumuz çuğr nd ku.,nı auwşuj=nf mg chıtğ irğşlr İşhnda Uğ=şhrimnhni^ uzsnxuzulr wrbuıumzşğ uzkşpşlnf çnlnğrz s+ı! Uwe wrbuıumzşğg mndüuz s+ıudnğ uzjşultz^ suzuduze uwz kndumuztz &2010r Yşığnduğ/ şğç İğçuöuzg% nğhti Huığruğ=umuz kşmzu,nd^ anfnduhşıumuz uwjşlndkşusç şmu, tğ =upu=i nd öuzuöuz şmşpşjrzşğnd st< rğ .+iu, mndx =uğnözşğnf şd wu.ndxz huıüuszşğnf üğudu, tğ buışğnd irğıg! Wu<nğenp ıuğrzşğndz ul =uzr sg uzüus şdi şmud Rikuzhndl^ auzeriuhşışlnf şmşpşjumuz uğuğnpndkrdzzşğnd! Fşğ<rz uwjşlndkrdzg 2019r Suğırz tğ^ Şğuzubznğa Sşiğnh Huığruğ=r fşğ<rz +,suz nd wndpuğmudnğndkşuz +ğşğndz^ şğç nğhti Suwğ Uknxr zşğmuwujndjrv mg suizumjtğ uwe uğuğnpndkrdzzşğndz nd ktmndö ı.ndğ tğ uwjşlndkşuz zhuıumg^ çuwj uxrk m'ndzşzuğ byndşlnd rğşz ausuğ uwz=u"z irğşlr Rikuzhndluauwndkşuz aşı! İşhnda İğçuöuz Huığruğ=umuz kşmzu,ndzşğtz stmz tğ^ çuwj rğ kşmzu,ndkrdzg vauiıuındşjud^ nğnfaşışd hşındkşuz mnpst ndpuğmndu, muznzueğndkrdzg uğüşl= mg eztğ suizumjndkşuz fğuw! Ktşd =uzrji ağuhuğumud rğ judg wuwızşj uwe muğüueğndkşuz suirz^ iumuwz srbı <uıuünfg szuj aubındkşuz nd ausşğub.ndkşuz! Çşmndu, tğ irğıg^ çuwj nğhti Uxu<znğe szuj Auwuiıuzr st< rğ a+ırz ülnd. nd buğndzumşj uziumuğm zndrğndsnf ,uxuwşl Auwuiıuzşuwj şmşpşjrrz! *üzndkşuz qşx= şğmuğşj muğr=udnğzşğndz^ anüşdnğ irğşlr auwğrm şpud suzndmzşğnd nd huıuzrzşğnd ausuğ! İşhışsçşğr fşğ<udnğndkşuz^ şğç Uğju.şuz huışğuösg sxuwl ushşğ mndıumşj auwnj şğmzumusuğr fğuw^ rğ irğız ul ynknğmşjud$ judg iğırz st< huaşlnf iğınf mg zu.uüuatğ önaşul örzndnğzşğnd wndpuğmudnğndkrdzzşğndz nd mg <uzuğ iynyşl^ usn=şl fbıuauğ gzıuzr=zşğnd sğsndxg! 10- Auduıujşulzşğ örz=g hrır wrbşz nğhti ndppusrı anüşdnğumuz^ nğnd ausuğ uğeuğndkrdzg üşğrfşğ uğct= tğ! Uzkuxus szuw rğ çuğr wrbuıumg! İĞÇUÖUZR FŞĞ>RZ JUZMNDKRDZG İşhnda İğçuöuz rğ suatz uxu< mıum üğu, t aşışdşul ınpşğnf$ {Uznz= nğnz= mg yuyu=rz anüşoub iuğ=şl^ mg .zeğşs nğ uwe anüşoubg iuğ=şz suizudnğuçuğ ;r,şxzum ousçuğr ıpnj! Juzmulr t nğ yn.uz ,upmşhiumr^ zndrğuındndkrdzzşğ wuımujndrz ;r,şxzum ousçuğrz´! |
|
{ÜNĞB ÜUWLŞĞ´ND ÜNĞ;NDZTNDKRDZG UĞÜRLŞLND SUİRZ UXU>UĞM% ÜŞĞSUZRNW :NĞAĞEUĞUZRZ |
|
Fşğ<şği (ğuziuwr st< huıuau, eth=şğtz şı= Üşğsuzruwtz zşği znwzhti gzeersuerğ nd rb.np mndiumjndkşuzj muğü sg zşğmuwujndjrvzşğ auzeti şmuz zu.uqşxzndkrdzzşğnf nd huauz<şjrz nğ şğmğr st< uğürlndr kğ=umuz {Ünğb üuwlşğ´ muösumşğhndkşuz ünğ,ndztndkrdzg! 19 Znwşsçşğrz^ :nğağeuğuzrz st< =zzuğmndkşuz eğndşjud +ğtz=r şğmnd +ğrzuür,^ nğnzjst stmg zşğmuwujndu, t Qu.umnpsşuz mndiumjndkşuz^ rim srdig% Muzuzvzşğnd mndiumjndkşuz şd Uöuı Itsn=ğukzşğnd mnpst! Üşğsuzrnw st< ausu.naumuz muxufuğndkrdzg u<umjndkrdz wuwızu, t şd gzendzu, t aşışdşul +ğrzuür,g! *ğrzuü,nf mnv ndppndu, t nğhtiör sr<njzşğ qşx= uxzndr Şdğnhuwr st< {Ünğb üuwlşğ´ uöüuwzusnl buğcsuz uöeşjndkrdzg ozbndr! Uxu<uğmndu, t nğ huımuz suğsrzzşğ aşışdrz Üşğsuzrnw st< uznzj ünğ,ndztndkşuz^ ndindszuirğşz uwe buğcndsg uğürlşlnd zu.ueğşulzşğg^ ünğ,u,şz rğudumuz çnlnğ muğşlrndkrdzzşğg% ,uwğuwşpumuzzşğnd =uğnövndkşuz aumuöeşlnd ndppndkşusç! Erışl ıuz= nğ Üşğsuzrnw st< muösumşğhndkrdzzşğnd ünğ,ndztndkrdzg eueğşjzşlnd suirz nğnbnds muwujzşlnd lruö+ğndkrdzzşğg mg huımuzrz Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkşuz! :nğağeuğuzr st< gzendzndu, nğnbsuz fşğuçşğşul ıumudrz wuwıuğuğndkrdz sg vmuw Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkşztz! Üşğsuzrnw st< {Ünğb üuwlşğ´ muösumşğhndkşuz kşdg mg zmuındr {Üşğsuzrnw ıtsn=ğuk rıtulrik kğ=umuz muösumşğhndkşuz ausueubzndkrdz´g^ nğndz m'uzeusumjr 170 muösumşğhndkrdz% s+ıudnğuhti 7000 uzeusnf! Uwi ausueubzndkrdzg usşzusş, ,uwğuwşpumuz- Wrbşjzşz= nğ 4 Znwşsçşğrz (ğuziuwr muxufuğndkrdzg hubı+zuhti nğnbşj uğürlşl şğmğr ıuğu,=r st< {Ünğb üuwlşğ´nd ünğ,ndztndkrdzg! |
|
ÜUL(UŞUZJRZŞĞ MG HUIĞUİINDRZ RĞŞZJ AUİIUINDKŞUZ 154ĞE IUĞŞEUĞQRZ |
|
Üul)uşuz Iuz :zusumulndkrdzg^ zu.uöündbumuz sr<njuxndszşğg zmuır ndzşzulnf^ vmğjud uwjşlndkrdz ıul sşğ kşğkşğnd .sçuüğuındzşğg^ çuwj ndpuğmşj wuındm aupnğeuüğndkrdz sg^ nğst mg =upşz= aşışdşul ışpşmndkrdzzşğg! 2020- Htı= t wrbndr nğ Huığruğ=uğuzr ül.udnğndkşusç uğbud çujndu, tğ çnlnğ ubumşğızşğndz ausumuğürv uhuanfşlnd ausuğ! Üul)uşuzjr ubumşğızşğz ul +üındşjuz uwe uğbudtz nd arsu çnlnğz ul ausumuğürv ndzrz şd mğzuz aşışdrl euişğnd! Srum .zerğg ausujuzjr muhz t^ nğ şzkumuxnwjzşğnd huıouxnf şğçşsz .uzüuğndszşğ m'ndzşzuw! Rzvhti ,uz+k t^ Üul)uşuzr st< ürbşğ+krm ul muw^ çuwj vr ünğ,şğ nd hrır vünğ,t^ srzvşd nğ usçnp<ndkşusç fşğimir ehğnjumuz ndindjsuz ets ux ets eğndkrdzg! Ndindjrvzşğz nd :zusumulzşğg s+ıtz mg aşışdrz Uzuınlndtz euişğndz aşışdnp ubumşğızşğnd ux+ğşuwrz nd uhğşlumşğhrz! Uwi ıuğr hrdıotr çujg 1 srlrnz 270 auöuğ lrğu t! :zusumulzşğg hrdıotz muösşlnd gzkuj=rz zmır uxu, trz ehğnjr yum gllulnd rğnpndkrdzg^ aşışduçuğ ,u.işğz ul nğnb vuynf humiu, şz^ çuwj hrdıotr sş, suig mg muösşz ndindjvumuz muösr nd hubı+ztndkşuz fouğndszşğg! Iğndu, gllulnf nğ wndpuğmudnğndkrdzzşğndz suizumjndkrdzg humiu, t mus üğşkt vmuw^ zndrğuındndkrdzzşğg humiu, şz! :zusumulzşğg Suğı 2020tz r fşğ uxuzj nğşdt gzeauındsr^ ustz Şğş=buçkr cnpnf mg ündsuğşz nd ktşd )rör=uhti rğuğnd aşı =nf =nfr vşz üuğ^ çuwj kt=zr=uürındkşuz iışp,u, sr<njzşğnf^ uxjuzj auğkumr fğuw mg =zzuğmşz uxmuw auğjşğg! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Վերջապէս, ահա 19- Ուսման գծով թերաւարտ մը ան, բայց ազատ ասպարէզի մէջ տարերանգ ստորոգելիներով շարունակուած իր տարապարհակի կեանքը,- Գրական գործերը սկսած է «Երկու Տէրով Ծառայ Մը» (1865) թատերական առաջին երկով, որուն յաջորդեցին «Ատամնաբոյժն Արեւելեան» (1868), «Շողոքորթը» (1872, Պարոնեանի կիսատ մնացած երկը, զոր շուրջ կէս դար ետք շարունակեց ու աւարտին հասցուց երկրորդ մեծանուն երգիծաբան Երուանդ Օտեանը), «Ազգային Ջոջեր» (1874), «Կսմիթներ» (1878), «Պտոյտ Մը Պոլսոյ Թաղերուն Մէջ» (1880), «Հոսհոսի Ձեռատետրը» (1880), «Ծիծաղ» (1883), «Պաղտասար Աղբար» (1886 - Յիրաւի ստեղծագործական բերքեր, որոնք իրապաշտութեան սալին վրայ՝ առանց խնայուելու իր ներքին ուժգին այրումներէն, մրճահարեցին ոչ միայն ազատակա՜ն քօղի տակ արեւմտամէտ մտաւորականութեան քրքմազգեստ ներկայացուցիչներու գաղափարական սնանկութիւնը, այլեւ հոգեւոր իշխանութեան քաղքենի, տկռափոր տիպարները, ինչպէս՝ հոգեւորական- Յակոբ Պարոնեանի գրականութիւնը երգիծանքի սեռէն տիրականօրէն իրապաշտութեամբ պարագրկուն, հայ ժողովուրդին տուաւ այնպիսի գլուխ- Այսպէս, մեծանուն երգիծաբանը Աստուածառաք իր տաղանդը ծառայեցուցած է ամբողջ աշխարհ մը տաղաւարելու իր մտասեւեռումին տակ: Աշխարհ մը, երբ իր «Եփրատ»ն ու «Մեղու»ն, «Թատրոն» եւ «Խիկար» երգիծաթերթերը փակման սպառնալիքը դիմակայեցին, ենթարկուեցա՛ն անգամ հալածանքի՝ պետութեան խստաբարոյ կանոններուն համաձայն, շուրջ երկու տասնամեակ՝ 1872 – 1891:
«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |
Ub.uğauaxvum auw ızışiuütı Iuğ+z Uots+plnd nğ huğçşğuçuğ auzeti mndüuw Kndğ=rnw ızışindkşuz suirz muzu.uışindszşğnd nd uöeuğuğndkrdzzşğnf^ znğ uauöuzü sg şdi azvşjndj uwi ndppndkşusç! Yğ+)$ Uots+plnd^ suizumjşlnf Kndğ=rnw {Nğumr gzmşğumjndkşuz´ mnpst muösumşğhndu, 29ğe ausuündsuğrz^ auzeti şmud ızışindkşuz arszuauğjşğnd fşğuçşğşul gzeuğqum şlnwknf sg^ gzşlnf ndbuüğud erıuğmndszşğ!
Şğtm usçnp< rikuzhndluauwndkrdzg jzjndşjud uwz ünwctz nğ mg auiztğ Auwuiıuztz şd nğnf mg aupnğendtğ Ündüuğuj kşsr Uxu<znğe% Üşğb$ I$ İşhnda Uğ=$ Vndloşuzr uzcusuzum fu.ouzndsg! Uzihuişlr jud sgz tğ uirmu^ mnğndiı nğ n_v sruwz Suwğ Uknx İ$ T<sru,zr Sruçuzndkşuz çnlnğ uzeuszşğnd irğıg mnııujndj^ uwl zuşd auğrdğudnğ Rikuzhndluauwndkşuz anürz lşjndj .nğndzm frbınf sg! 
Üul)uşuzjrzşğ uwi ıuğr mg zbşz rğşzj auiıuındkşuz 154ğe ıuğşeuğqg! ?nğnzuwr iuasuzuyumndszşğnd huıouxnf uwi ıuğr sruwz mğ+zumuz uğuğnpndkrdz hrır muıuğndr^ İrğnw İşpuz hrır viuğ=ndr^ znwz huıouxnf auduıujşulzşğ ul hrır vmuğşzuz suizumjrl İ$ Huıuğuürz! Wgzkuji İ$ Huıuğuür^ hrır muıuğndr zuşd b=uzbuzr ındvndkrdz! Ux r üzuauıuz= rğ ıuğu, auzğuwrz şğmuğusşuw ünğ,ndztndkşuz nd Üul)uşuz Iuz çşğu, muğşdnğ uduzerz^ :zusumulndkşuz Uışzuhşındar Irmrz Iruzu Üusçuğnişuz Huığruğ= A+ğ qşxusç hrır huğüşduığndr {Mnlnışuz nimşuw b=uzbuz´nf!
Նաեւ անդրադառնալ է հարկաւոր Յակոբ Պարոնեանի ապրած ժամանակաշրջանի ու տեղավայրերուն խօսքի առկայ ազատութեան ու սեղմումներուն: Հոն, արդարեւ, եղած են մորթապաշտ-