|
Zu.uüua Tğınpuz ağuhuğumşj ?nfrı- MUPUZER *ĞŞĞNDZ YNPNJ ŞLLŞLND UĞÜŞL? - |
|
?nğnzuwr ausuouğumr ets huw=uğr ,rğtz zşği^ muxufuğndkrdzg^ Zu.uüua Tğınpuzr ül.udnğndkşusç şğmnd buçukg uzüus sg uğıumuğü zriı sg mg ündsuğt nd Ürıumuz :nğandğer aşı .nğağeumjuçuğ^ mg ağuhuğumt znğ nğnbndszşğz nd ,ğuürğzşğg! Şğtm znwzhti çnlnğg ndbueğndkşusç mg ihuitrz muxufuğndkşuz zriır uduğırz nd Zu.uüua Tğınpuzr wuwıuğuğndkrdzzşğndz! Şğşmnwşuz cusg 8r bndğ<^ Auzğuhşındkşuz Zu.uüuag suzğusuiz+ğtz zşğmuwujndj wuxu<rmuw buçukzşğnd ünğ,ueğndkrdzzşğg% fuğumr ets huw=uğşlnd ausuğ! Iğndu, gllulnf nğ şğmğr ızışindkrdzg^ uğaşiıudnğ euiumuğüz nd yn=ğ ünğ,r ıtğ auğrdğ auöuğudnğ uzqşğ zrdkumuz buı ,uzğ mujndkşuz st< şz^ muxufuğndkrdzg nğnbşj +üzndkrdz jndjuçşğşl suğenj uwe .ndsçrz^ zuşd uwz muğr=udnğ gzıuzr=zşğndz^ nğnz= uwlşdi uzmuğnp şz fouğşlnd çzumuğuzr mus ünğ,uışprr fuğq=g! Wuxu<rmuw +ğşğnd usşzumuğşdnğ nğnbndszşğtz stmz ul uwz t nğ 31 Eşmışsçşğ 2020r şğşmnwşuz cusg 21$00tz imişul ynpnj şllşlnd uğüşl= hrır glluw srzvşd 4 Wndznduğ 2021 kndumuzr uxınduz cusg 5g^ uwirz=z cnpnfndğeg Znğ Iuğrz hrır zbt ındzşğnd st<^ öğmndşlnf znwzrim auğuöuızşğnd aşı sruirz Usuznğg zbşlnd uduzeumuz ausu.sçndszşğtz! 2020 kndumuzg nğ vuğubnd= ıuğr sg şpud ausuwz suğemndkşuz ausuğ^ huısndkşuz hrır uzjzr nğhti suauçşğ nd huışğuösuçşğ ıuğr sg^ suğerm hrır vndöşz wrbşl uwi kndumuzg^ nğ uwz=u"z frbı nd uwz=u"z jud çşğud auöuğudnğ ındzşğt zşği! Zu.uüua Tğınpuzr mnpst şğtm ağuhuğumndu, nğnbndszşğndz st< mg zbndtğ nğ şğş= usri buğndzum^ 500- Üulnf şğtmnduw ındşulzşğndz^ auiıuındu, eth=şğnd krdg 29 auöuğ 617 tğ^ auiıuındu, arduzezşğnd krdg 5 auöuğ 64^ sşxznpzşğnd krdg euğqşul buı çuğqğ tğ% 229^ rim ,uzğ arduzezşğnd krdg 5 auöuğ 980! |
|
ŞKT HŞINDKRDZG EĞUS NDZR MĞZUW HUINDUİI ÜZŞL^ ŞKT VNDZR^ NDĞŞSZ$$$ |
|
Ub.uğar st< uxu<uıuğ =uzr sg gzmşğndkrdzzşğg zşğmuwri rğşzj fşğ<rz ynğquğmndszşğg m'gzşz ?nfrı- Srucusuzum^ auğndiı nd aö+ğ hşındkrdzzşğ aşğkr muzüzu, şz .sçu=uzumzşğg uzsr<uhti iıuzulnd şd rğşzj şğmrğzşğnd çzumrvzşğg uhuanfndkşuz ıum uxzşlnd ausuğ! Auiıuındu, huınduiızşğnd vuyuçucrzzşğnd 53 ınmnir ausuğ uğetz rim huındtğzşğ ığndu, şz^ çuwj rzv sşp= nğ up=uı hşındkrdzzşğ uwi auğjnf şdi hrır ındcşz nd hrır iırhndrz ihuişl^ srzvşd nğ muğüg rğşzj ul auizr% Uxnp<uhuandkşuz Ausub.uğauwrz Muösumşğhndkşuz u<umjndkşusç! Rim ş#ğç hrır üuw uwe kndumuzg! S+ıudnğ aubnduğmzşğnf^ up=uı hşındkrdzzşğ huınduiır vuyuçucrzzşğg hrır muğşzuz iıuzul 2024 kndumuztz imişul! Usşğrmu uğetz rim huındrğu, t huınduiır udşlr =uz 1 srlrux vuyuçucrz^ Şdğnsrndkrdzg% 1 srlrux 425 srlrnz^ Üuzuıu% 358 srlrnz^ Sş,z Çğrıuzru% 355 srlrnz^ Ouçnz% 290 srlrnz^ Udiığulru 134 srlrnz vuyuçucrz! Üuzuıu rğ çzumvndkşuz azüuhuırm vuynf^ Sş,z Çğrıuzru şxuhuırm vuynf eşpuçuczr huındtğ ındu, şz eşpuünğ,umuz uxu<uıuğ =uzr sg gzmşğndkrdzzşğnd^ nğnz= şz Zndhuğ U)tşuzr {Snıtğzu´ gzmşğndkrdzg^ zuşd {(uwögğ´ şd {UikğuÖtzt=u´ gzmşğndkrdzzşğg^ nğnzj srzvşd 2021r fşğ<udnğndkrdz^ s+ıudnğuhti 3 srlrux suğenj ausuğ zu.uışindu, huınduiır huındtğ ığndu, t! Xndiuiıuzz ul uwcs uğetz rim imiu, t {İyndkzr= 5´ uzndznf huınduiır zşğuğmndsg! Ub.uğar auğndiı şğmrğzşğg^ nğnz= şğmğuündzır çzumvndkşuz yn=ğ ınmnig mg muösşz^ arsumndgzt rğşzj qşx=g eğu, şz {uxrd,r çucrz´r fğuw^ srzveşx suizuütızşğ mg wuzqzuğuğşz auduiuğ çucuznds sg muıuğşl çnlnğ hşındkrdzzşğnd sr<şd! Aumuxum huğuüuwrz^ ausuouğumg hrır buğndzumt auöuğudnğzşğnd mşuz=g .lşl suzudu_ze up=uı hşındkrdzzşğnd st<! Rim r#zv bua sg hrır uhuanfşz huınduiıg huığuiıu, gzmşğndkrdzzşğg! Sr<uöüuwrz susndlg mg üğt nğ üşğsuzumuz {(uwögğ´ şd usşğrmşuz {Snıtğzu´ gzmşğndkrdzzşğg^ nğnz= mg ausuünğ,umjrz euğqşul üşğsuzumuz {HrnZkt=´ gzmşğndkşuz aşı^ 2021 kndumuzrz hrır uhuanfşz s+ıudnğuhti 32 srlrux ınluğr bua sg! {(uwögğ´ gzmşğndkrdzg uwcstz rim 975 srlrnz ınluğr bua sg uhuanfu, t^ rim 2022- |
|
HUINDUİITZ ŞI? EŞPZ UL ÜIZNDŞJUD |
|
Üşğsuzumuz mşziuçuzumuz {(ğnsr=nz´ gzmşğndkrdzg wuwıuğuğşj nğ mg ynğquğmşz eşp sg^ nğnd ünğ,u,ndkrdzg suğszr st< m'uğürlt ?nğnzuwr cuağr kuyuzjndsz nd ıuğu,ndsg! Eşpg mnvndu, t {(RY207´! Üşğsuzumuz gzmşğndkrdzg ersnds muıuğu, t huımuz suğsrzzşğnd s+ı^ huauz<şlnf nğ eşpr ünğ,u,ndkrdzg uğı+zndr uwz arduzezşğndz^ nğnz= uzwuhup uınğ muğr=z ndzrz! Nğn#z= şz uwe arduzezşğg$ uznz= nğnz= huınduiır zşğuğmnds vşz iıuju,^ huınduiıg iıuzult şı= euğqşul arduzeuju, şz mus vşz mğju, ersueğnpumuzndkrdz iışp,şl ?nğnzuwr cuağr ets! Znğuiışp, eşpg mg yumt cuağr zşğkuyuzjndsg nd şkt znwzrim wuımuzrbzşğnd mığndm ynyn.ndkşuz şzkuğmndr^ uwzndusşzuwzrd uznğ uöeşjndkşuz ü+ırz öüulr+ğtz mg humir suğenj fğuw! Mg zu.uışindr nğ eşpg ağuhuğum auzndr 2022 kndumuzrz! |
|
44 ÜŞĞRZŞĞ FŞĞUEUĞQUZ AUWUİIUZ Auwmumuz mnpsz ul Uığhtwouzrz fşğueuğqndj 12 üşğr |
|
Şğşmnwşuz cusg 21r bndğ<^ üşğrzşğg fşğueuğqznp +euzudg fuwğt<= muıuğşj nd çcrbmzşğnd şd hubı+zşuzşğnd +üzndkşusç çnlnğg r<uz nd zu. ıuğndşjuz çcbmumuz mşeğnzzşğ% =zzndkrdzzşğnd ausuğ! Srzv uwe^ çuğqğuquwz imiuz muğeujndrl üşğrzşğnd uzndzzşğg nd srzv nsuz= m'ndğu.uzuwrz^ ndğrbzşğ euğqşul frbıg iğışğndz st< rğşzj ındzşğg üujrz^ ihuişlnf çuğr znğ lndğşğnd! |
|
{U>UMJRZ? UĞJU:RZ´ MUĞÜU:*İNF UĞBUD% SUWĞ UKNXR ZU:UQŞXZNDKŞUSÇ |
|
;ğuüğr ub.uıuz=g hrır ausumuğüt wuındm wuzqzu.ndsç sg^ uışzuhşındkşusç Üşğb$ I$ :ucum Uğ=$ Huğiusşuzr! Wuzqzu.ndsçr muösrz st< şz şmşpşjumuzzşğ nd ub.uğaumuzzşğ% Suwğ Uknxtz nd usçnp< ub.uğatz! Uwi uxrknf^ Üuğşürz Ç$ Muknprmnig uzjşulzşğg ışiumuhnf auzerhnds sg ndzşjud wuzqzu.ndsçrz aşı! Znğrz İndğç *,ndkrdzg rğ auwğumuz +ğazndkrdzz nd üzuauıuz=g yn.uzjşj wuzqzu.ndsçr uzeuszşğndz^ uzeğueuğqud lndğ< suğıuağudtğzşğndz^ gzeü,şlnf nğ Auwuiıuzşuwj Şmşpşjrz uzağucşbı ustz rzv htı= t gzt% uxudşluünwz u<umjndkrdzg jnwj ıulnd ausuğ auwğşzr=rz nd cnpnfndğerz! |
|
150 ÜRIZUMUZZŞĞ UĞJU:R SBUMNDKUWRZ CUXUZÜNDKŞUZ YĞMNDKŞUZ AUĞJNF ERSŞJRZ AXNSR HUHRZ |
|
Ürızumuzzşğg rğşzj .zeğuüğrz st< mg wuwızşz nğ Uğju.r st< iışp,ndu, suğeuirğumuz uptır mnp=rz^ fıuzür ıum t zuşd uwe anpuıuğu,=r auwmumuz auğndiı sbumndkuwrz cuxuzündkrdzg^ nğ mg çupmuzuw =ğriınztumuz sr<zueuğşuz nd znğ bğ<uzr şmşpşjrzşğt^ fuz=şğt nd öuzuöuz wndbuğquzzşğt! Ürızumuzzşğg yuiışğ zşğmuwujndjrz kt rzvhti s+ırm uzjşulrz hp,ndşjuz üşpuğndşiıumuz nd ouğıuğuhşıumuz wndbumnknpzşğ! Uznz= wnwi wuwızşjrz nğ (ğuziri=+ U$ Huhr sr<znğendkşusç muğşlr hrır glluw ausu.sçşl sr<uöüuwrz ausuhuıui.uz muxnwjzşğg% yğmşlnd ausuğ uwe cuxuzündkrdzg^ nğ ausub.uğauwrz zbuzumndkrdz ndzr! |
|
UĞUS U$ MUKNPRMNİ$- UĞJU:R SUZNDMZŞĞNDZ´ |
|
?nğnzu cuağrz nd ızışiumuz ecnduğndkşuz iışp,u, ı.ndğ huwsuzzşğndz st<^ usçnp< suğemndkrdzg mg huığuiındr zbşlnd Znğ Iuğrz! Wrbşul ıuüzuhzşğndz uxgzkşğ^ Uğju.r huışğuösrz wuxu<ujndju, jzjndsg uaudnğ t auw cnpnfndğerz nd wuımuhti Uğju.r sşğ uöüumrjzşğndz ausuğ! Uğe^ sşmzşlnf sşğ =ğriınztumuz nd uöüuwrz zu.uzqu.zeğndkşztz^ Z$İ$*$I$I$ Uğus U$ Fşauyux Auwğuhşıg mnv m'ndppt Znğ Iuğnduz nd İndğç ;zzeşuz ı+zşğnd uxrkzşğnf aşxnd szulnd uduzeumuz ağuhuğumuwrz ı+zu.sçndkrdzzşğt nd .ğu.ouz=zşğt şd muıuğşlr= ,u.işğg nd zndtğzşğg wuımujzşlnd Uğju.r muğr=udnğ suzndmzşğndz! Uwi zhuıumrz ausuğ muknprmniuğuzg wuındm aubrd çuju, t Öndrjşğrnw st<^ nğhtiör muıuğndşlr= zndrğuındndkrdzzşğg anz yn.uzjndrz% mu_s uöüuwrz uxu<znğeuğuzzşğndz ousçnf şd mus ndppumr uzauızşğnd sr<njud! Ünwuju, ündsuğg Muknprmniuğuzr ousçnf hrır yn.uzjndr Uğju.r muğr=udnğ suzndmzşğndz! Wuwızşz= nğ Fşauyux Auwğuhşıg 2021 ıuğrz axvumşj {Uğju.r ıuğr´! Wrbşul ,ğuürğg uxu<rz ünğ,zumuz =uwlg mg auzeriuzuw Uğju.r fşğumuzüzndsr nd gzıuzr=zşğnd çuğ+ğndkşuz zhuiınp audu=umuz ö+ğumjndkşuz! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Պատմաբան, մանկավարժ, աստուածաբան, քերականագէտ, լեզուագէտ, փիլիսոփայ, գիտնական, հասարակական- Ահռելի է այն ժառանգութիւնը, զոր թողած է Միքայէլ Չամչեան հայ լեզուագիտութեան եւ ընդհանրապէս մեր պատմութեան գանձարանին մէջ: Վերոյիշեալ ասպարէզներու մէջ իր կատարած համընդհանուր ուսումնասիրութիւնները, բազմաբովանդակ հետազօտութիւնները համահաւաք պատմութեան ձեռնարկ ստեղծելու գործին մէջ ա՛յնքան են վիթխարի, որ առաջին իսկ ակնարկով անտրամաբանական, անիրական կը թուին այդ իրագործումները մէկ մարդու ուժերով, ինչ որ Չամչեանը կը դասեն ուշ միջնադարու մեր պատմութեան առաջին եւ մեծագոյն պատմաբանն ու լեզուագէտը, որ մեր ժողովուրդին պատմութիւնը դրաւ զարգացման նոր ուղիի վրայ: Իր հայրը՝ Աբրահամ Չամչեանը, ըլլալով պոլսահայ երեւելիներէն ու գրասէր անձնաւորութիւններէն մին, փոքրիկն Միքայէլին տնային դաստիարակութիւն եւ ուսում ջամբելէ յետոյ զայն կ'ուղարկէ իրենց ազգական, արքունի ոսկերիչ Տիւզեան Միքայէլ ամիրային քով, որուն հովանիին ներքոյ պատանի Կարապետ (ապագայ լեզուագէտ Միքայէլ Չամչեան) կը հմտանայ ոսկերչութեան մէջ եւ այնքան կը տարածուի անոր համբաւը, որ Միքայէլ ամիրա կը մտածէ իր աղջիկը ամուսնացնել պատանի Կարապետին հետ եւ վերջինը դարձնել իր գործընկերը: Սակայն այլ ուղի կը սպասէր պատանի Կարապետի կեանքը: Ան կը հրաժարի իր հօր եւ Միքայէլ ամիրայի թելադրութիւններէն ու կը նախընտրէ մտնել Վենետիկի Մխիթարեան վանքը: Պէտք է արձանագրել, որ ապագայ պատմաբան Միքայէլ Չամչեանի կեանքին այս վճռական շրջադարձին մէջ կարեւոր դերակատարութիւն կ'ունենան Կ. Պոլսոյ մէջ գործող Մխիթարեան վարդապետներ՝ Միքայէլ Սեբաստացին եւ Մկրտիչ Անանեանը, որոնք հրապուրուած էին պատանի Չամչեանի արտակարգ ընդունակութիւններէն եւ հայոց պատմութան ու լեզուի նկատմամբ անոր երկնատուր տաղանդէն: Աւելին՝ պատանի Չամչեանի խնդրանքով եւ Միքայէլ Սեբաստացիի թելադրութեամբ, ինչպէս նաեւ Ստեփան Մելքոնեան աբբահօր ընծայած դիւրութեան շնորհիւ, ուսումնատենչ պատանի Չամչեան կ'ընդունուի Ս. Ղազարի վանքը:
6 Մարտ 1762- Ըստ ժամանակակիցներու վկայութեան, այս շրջանին ի յայտ կու գայ նաեւ հռետորական ձիրքը Չամչեանի, որուն կաթոլիկ կենսագիրներուն համաձայն, երիտասարդ պատմաբանին տաղանդը կը տարածուի նաեւ ամբողջ Արաբիոյ մէջ: Պասկաստանի Շիրազ քաղաքի պարսիկ իշխանաւորներէն եւ անգա՛մ հեռաւոր Թիֆլիսէն, Չամչեան հրաւէրներ կը ստանայ երթալու այնտեղ ու քարոզելու եւ իր հռետորական ձիրքը ներկայացնելու համար: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 1, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |
Şğtm euxz şğ<uzmndkşuz +ğ tğ Auwuiıuzr st<! Uxındgzt r fşğ wuwıuğuğndu, tğ nğ hrır fşğueuxzuğ üşğrzşğnd .ndsç sg! Ktşd wiıum krdşğ vtrz zbndtğ imöçzumuz cusşğndz^ çuwj şğşmnwşuz wuwızr euğqud nğ 44 üşğrr suirz tğ .+i=g şd +euzudg Hu=ndtz ousçuw şlu, tğ ethr Auwuiıuz! Auğrdğudnğzşğ audu=ndu, trz {Tğşçndzr´ +eumuwuzrz st< nd mg ihuitrz üşğrzşğnd fşğueuğqrz! Zu.uhti Yn.-
Üuğşürz Ç$ Usşzuwz Auwnj Muknprmnir ız+ğrzndkşusç auiıuındşjud Suwğ Uknx İ$ T<sru,zr {U<umjrz= Uğju.rz´ muğüu.+inf ,ğuürğg^ nğnd zhuıumz t suğeuirğumuz qşxzuğmzşğnf anüuıuğndkrdz jndjuçşğşl uğju.uauwndkşuz nd uwz gzıuzr=zşğndz^ nğnz= huışğuösr aşışduz=nf ıuğauzndşjuz nd uhuiıuz üıuz Auwuiıuzr st<!
Ub.uğar öuzuöuz şğmrğzşğnd ürıumuz auiıuındkrdzzşğnd udşlr =uz 150 zşğmuwujndjrvzşğnd nd ürızumuzzşğnd iınğuüğndkşusç .zeğuürğ sg zşğmuwujndşjud Huhumuz Uknxr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkşuz% Uğju.r sbumndkuwrz cuxuzündkrdzg yğmşlnd ausuğ!
Znğ Iuğnduz şd İndğç ;zzeşuz ı+zşğnd uxrknf Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Z$İ$*$I$I$ Uğus U$ Muknprmni auzeti şmud Uğju.r suzndmzşğndz +üzşlnd mnvnf sg^ nğ ağuhuğumndşjud Fşauyux Auwğuhşır Ersuışığ-
282 տարուան հեռասոյզ անջրպետէն մեզի գալով, այսօր դարձեալ ոտքի կը կանգնի անկշռելի վաստակը մեծանուն Միքայէլ Աբրահամ Չամչեանի (Կարապետ Չամչեան՝ աւազանի անունով, Կ. Պոլիս, Օսմանեան կայսրութիւն, 4 Դեկտեմբեր՝ 15 Դեկտեմբեր (նոր տոմարով) 1738 – Կ. Պոլիս, 30 Նոյեմբեր՝ 12 Դեկտեմբեր (նոր տոմարով) 1823): 
Այսպէս, 1757-