ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 11 ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2020 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

HU?NDR ŞĞTMNDUW {WUPKUZUMR INPUZJ?´G

ŞD ANZMT AZVU; ŞLNWKZŞĞG

Rlaus Ulrwşd$- {Öuzüşöndğg^ Şğşduzz nd İşduzg uığhtwouzumuz

huısumuz anpşğ şz´

Zu.uüua Tğınpuz$- {Su=ğn_z^ endz =upu=umuzndkrdz vşi inğfu,´


Şğtm^ 10 Eşmışsçşğrz^ Hu=ndr st< Puğuhupşuz huışğuösr wupkuzumg zbndşjud örzndnğumuz ınpuzj=nf sg^ nğndz^ şğmğr Zu.uüuar mnp=rz^ zşğmuw mg üızndtğ zuşd Kndğ=rnw Zu.uüua Tğınpuz! Şğmnd Zu.uüuazşğg% Ulrwşd şd Tğınpuz^ mnp=-mnp=r muzüzu, aşışdşjuz uöşğr şd kndğ= örzndnğzşğnd nd ihuxuörzndkşuz b=şğkrz^ ndğ rğşzj {ırğumuz´ erğ=g ndztrz kğ=umuz {Huwğu=kuğ´ uz+euvnd kxvnp iuğ=şğg!

Zu.uüua Ulrwşd şlnwk sg ndzşzulnf^ knduğmşj uzndzzşğg uwz ürdpşğnd şd =upu=zşğnd^ nğnz= uzju, trz Uığhtwouzr aimnpndkşuz ıum! Uzeğueuğqud zuşd Auwuiıuzr ıuğu,=rz^ hzeşlnf kt Öuzüşöndğg^ Şğşduzg^ İşduzg znwzhti uığhtwouzumuz huısumuz anpşğ şz$$$!

Tğınpuz znwzhti .+işjud nd wuwızşj nğ Kndğ=ru şpu, t nd mg szuw Uığhtwouzr mnp=rz!

Şğmnd Zu.uüuazşğg ınpuzj=tz şı= ülnd. ül.r auzerhnds sg ndzşjuz =zzuğmşlnf sr<-hşıumuz muğşdnğ auğjşğ! Uığhtwouzr aimnpndkşuz ıum uzju, anpuıuğu,=zşğg öuğüujzşlnd zhuıumnf ausuünğ,umjndkşuz çuösukrd huwsuzuüğşğ iınğuüğndşjuz şğmnd şğmrğzşğnd sr<şd!

Wu<nğenp uindlrir gzkuj=rz Zu.uüua Tğınpuz euğqşul =zzueuındkrdzzşğnd krğu. euğqndj (ğuziuwr Zu.uüua Su=ğnzg nd uzeğueuxzulnf (ğuziuwr :nğağeuğuzr st< Puğuhupg ouzvzulnd suirz nğnbsuz^ giud$ {Endz rğudndz= vndzri :nğağeuğuzre mnpst nğnbnds sg gzendzşl ıulnf^ wuwıuğuğşl kt Puğuhup hşındkrdz t şd sşz= mg ouzvzuz= öuwz! Uwehrir çuz Yubrzşuzz rim v'gişğ! Mg zbuzumt nğ =upu=umuzndkrdz vşi inğfu,^ vşi auimju, kt rzvht#i htı= t pşmufuğşl hşındkrdzg! Vşi ürışğ kt n#dğ^ r#zv muw! Auduzuçuğ uwi+ğ mus fupg mg çuğmuzuw rs giu,zşğndi^ çuwj şkt vgişs^ huğıumuzndkrdzi gğu, vşs glluğ´!

Tğınpuz uzeğueuğqud zuşd Auwuiıuzr aşı wuğuçşğndkrdzzşğndz nd giud nğ şkt ıuğu,=ubğ<uzuwrz .upupndkşuz ndppşul eğumuz =uwlşğ uxzndrz^ Kndğ=ru mğzuw çuzul Auwuiıuzr aşı iuasuzg! {Şkt auw cnpnfndğeg euişğ =upt puğuhupşuz huışğuöstz^ ıuğu,=ubğ<uztz zşği hrır çujndr znğ euğubğ<uz sg´^ giud Kndğ=rnw Zu.uüuag!


USŞZ$ I$ İUAUM Ç$ UĞ?$ SUBULŞUZ HUIĞRUĞ?R

GZIĞNDKŞUZ UXU>RZ IUĞŞEUĞQG


Bndğ< ıuğr sg uzjud uwz kndumuzr fğuwtz^ şğç Kndğ=rnw auw ausuwz=g^ r fşğ<nw uğı+zndkrdz iıujud gzığndkrdz muıuğşlnd şd ndzşzulnd rğ znğ anfnduhşıg% wuzqrzi İuaum Uğ=$ Subulşuzr! Gzığndkşuz zu.nğenp ynknğmnı bğ<uzg 11 Eşmışsçşğr =ndtuğmndkşusç auzeuğışjud^ ausuwz=r ıuğşüğndkşuz st< çujndşjud znğ t< sg nd İuaum İğçuöuz gzıgğdşjud nğhti Zndrğuhşıumuz vnği uknxzşğtz Kndğ=rnw Huığruğ=umuz Uknxr üuaumul!

Uduzeumuz uwz öuğüujndszşğg nğnz= mg wu<nğeşz Huığruğ=umuz gzığndkşuz^ ecçu.ıuçuğ mriuı szujrz ?nğnzuwr ausuouğumr huıouxnf! Üuaumulndkşuz yuxudnğ auzerindkşztz şı=^ şğç auörd imiu, trz bznğaudnğndkşuz ausuğ auzerhndszşğg şd anfnduhşıumuz uwjşlndkrdzzşğ% ethr Rikuzhndlr st< ünğ,np şmşpşjrzşğ^ ausuouğumg .ukuğşj zuşd Hnliuauwndkşuz mşuz=g!

İuaum Huığruğ= Auwğg nğ muğşdnğ ,ğuürğzşğnf nd üupuyuğzşğnf mg çuöstğ Huığruğ=umuz Uknxr fğuw^ iırhndşjud umusuw wşıuqüşl uwe ,ğuürğzşğg şd ndbueğndkrdzg mşeğnzujzşl sruwz ausuouğumnf huwsuzudnğndu, .zerğzşğnd fğuw!

Şmşpşjumuz uğuğnpndkrdzzşğ vşz muıuğndrğ^ hnliuauwndkrdzg nğ uwz=u"z usğ+ğtz yuğu, t rğ şmşpşjrrz^ iırhnpuçuğ uwi bğ<uzrz aşxnd mg szuw anüşmuz uwe muhtz nd mg iırhndr ındzşğtz ausujuzjr fğuw aşışdrl =uğnözşğnd şd Mrğumr^ Suwğ şmşpşjdnw st< suındjndu, İ$ Huıuğuürz!

Ecnduğrz bğ<uz sgz t Huığruğ= A+ğ şd sşğ ausuwz=rz ausuğ^ çuwj wnwiz nd luduışindkrdzg^ nğnz= uhğşlnd muğşdnğ üğudumuzzşğtz stmg mg auzeriuzuz^ mg ü+ışhzeşz sşö nd muğ+ınf mg ihuişz= uwz +ğşğndz^ şğç ausuouğumg wupkuauğşlnf^ uxrkg hrır ndzşzuz= öuzuöuz uxrkzşğnf fuwşlşlnd Huığruğ= A+ğ zşğmuwndkrdzg şd umuzuışi gllulnd rğ zu.uqşxzndkşusç mşuz=r mnvndu, +üıubuı rğuünğ,ndszşğnd!


SUĞSUĞU


AA FUĞVUHŞIR ÇUZÇŞĞG UZEĞUEUĞQUD ULRWŞDR

ND TĞINPUZR WUWIUĞUĞNDKRDZZŞĞNDZ


Sşğ srdi irdzumzşğndz st< üğu, şz= Zu.uüuazşğ Ulrwşdr nd Tğınpuzr wuwıuğuğndkrdzzşğnd suirz^ nğnzj aumuöeşj auwmumuz mnpsg! Uwihti^ Auwuiıuzr Fuğvuhşı Yubrzşuzr çuzçşğ Suzt Ütnğüşuz ağuhuğumşj wuwıuğuğndkrdz sg nd giud nğ auwmumuz mnpsg mg euıuhuğıt Uığhtwouzr Zu.uüuar .+i=şğg$ Auwuiıuzr auzeth anpuwrz zmğındszşğnd fşğuçşğşul çuğqğuquwz .+irlg lğ<+ğtz muimu,r ıum mg knpnd .upupndkrdz auiıuışlnd auğjrz st< Uığhtwouzr huığuiıumusndkrdzg!

{Uığhtwouzr Zu.uüuar uwz hzendszşğg^ nğnzj ausuquwz^ Uığhtwouz xuösumuz ousçnf lnd,şj puğuhupşuz auğjg^ uzüus sg şdi jnwj mndıuz kt n#f wuğqumşjud nd imiud huışğuösg! Uwi wuwıuğuğndkrdzzşğg uxudşl =uz şğçş=^ uwcstumuz mg euğqzşz uğju.uauwndkşuz rz=znğnbsuz rğudndz=r sr<uöüuwrz ouzuvndsg% nğhti uğju.uauwndkşuz ets jşpuihuzndkşuz znğ zmğındszşğg muz.şlnd sr<nj´^ üğşj Suzt Ütnğüşuz!


ÇCRBMZŞĞ

{IUĞNDUW HUAUHUZZŞĞ´ MNVNDSG İIUJUZ

{KUWS´ USİUÜĞR MNPST


Usşğrmşuz {Kuws´ aşprzumudnğ auzetig {Iuğnduw huauhuzzşğ´ mnvndsg bznğaşj çcbmumuz nlnğır ub.uıumrjzşğndz^ nğnz= ?nğnzuwr ausuouğumr ets huw=uğr ü,nf uxu<uıuğ erğ=şğnd fğuw şz! Znwz mnvsuz uğcuzr zmuındşjuz zuşd Usşğrmuwr ül.udnğ fuğumuçuz Tzknzr (undvr nd jşpuhubındkşuz ets huw=uğr uğbudzşğnd muösumşğhrvzşğg!

Usiuüğr .sçuüğndkrdzg zbşj nğ ?nfrı-19r ets huw=uğr uxu<uıuğ erğ=şğnd fğuw trz çcbmumuz ausumuğür srlrnzudnğ ub.uıumrjzşğ^ nğnz= uzqzndrğuçuğ nd =u<ndkşusç jndjueğşjrz {kt_ çcbmndkşuz^ kt cnpnfğeufuğndkşuz-auduiuğndkşuz arszuğuğ imöçndz=´r muğşdnğndkrdzg!

(undvrrz zndrğndu, çuczrz st<^ ağuıuğumndkrdzg erışl mndıuw n_v sruwz fuğumuçuzr uzsr<umuz suizuürıumuz fuiıumg% ül.udnğ fuğumuçuzr hubı+zr ülnd.^ uwl zuşd ışpşmuındumuz huw=uğg^ önğ (undvr mg fuğtğ Usşğrmuwr Zu.uüua Kğusyr ets^ çuzuftor zrdk euğqzşlnf ausuouğumr suirz Zu.uüuar zşğmuwujndju, ındşulzşğg!

Jşpuhubındkşuz ets uğeuğndkşuz huw=uğr uxu<usuğırmzşğndz uzeğueuxzulnf^ Kuws-r .sçuüğndkrdzg wuımuhti gzeü,şj )ğuzindar Uiiu Kğunğtz nd usşğrmndar Ynğv Htztk Htwg!


Şdğnsrndkşuz uzeus hşındkrdzzşğnd üuüukucnpnf% Hğrd=itlr st<

ÜUÜUKUCNPNFR ÜL:UDNĞ AUĞJG

KNDĞ?RNW ETS HUICUSR>NJZŞĞND KTSUZ T


Şğtm^ 10 Eşmışsçşğrz Şdğnsrndkşuz uzeus hşındkrdzzşğnd pşmufuğzşğg Hğrd=itlr st< ündsuğşjrz rğşzj ıuğşmuz üuüukucnpnfg^ nğnd zriışğg hrır buğndzumndrz zuşd uwi+ğ! Şğş= hşındkrdzzşğ

(ğuziuwr Zu.uüua Su=ğnz rğ şlnwkr gzkuj=rz hzeşj kt ül.udnğ ağusuwumuzzşğtz stmz uwz t nğ Şdğnsrndkrdzg muğşzuw huahuzşl rğ rz=zrb.uzndkrdzg% Kndğ=rnw ets! Su=ğnz^ .+işlnf Uğşdşlşuz Sr<şğmğumuzr st< Kndğ=rnw şd Şdğnsrndkşuz uzeus şğmrğzşğ% Wndzuiıuzr nd Wndzumuz Mrhğnir st< iışp,ndu, ıuüzuhr suirz^ giud nğ Kndğ=rnw aşı wuğuçşğndkrdzzşğnd uxzvndkşusç muğşdnğ çuzufto sg hrır muwuzuw$ (ğuziu wiıum erğ=nğnbnds sg ndzr nd mg hubıhuzt uwz ışiumtıg^ nğnd ausuquwz^ Şdğnsrndkrdzg huğıudnğ t huaşl rz=zrb.uzndkrdzz nd Uğşdşlşuz Sr<şğmğumuzr st< muwndzndkrdzg!

ZUK*r Ül.udnğ ?uğındpuğ İknlktzhtğm^ nğ znwzhti şlnwk ndzşjud^ udşlr fşğuhua tğ nd wnğenğşj nğ şdğnhumuz gzıuzr=g udşlr eğumuz sşğqşjndsnf s+ışzuw Kndğ=rnw! Htı= vt snxzul nğ Kndğ=ru ZUK*r nd Uğşdsışuz ub.uğar uzeuszşğtz stmz t^ giud uz!

Xnwkgğö ünğ,umulndkrdzg ağuhuğumşj huıotzg uwz zu.uü,r^ nğnf mg zu.uışindr  huıcusr<njzşğ mrğuğmşl Kndğ=rnw st<! Zu.uü,r ausuquwz^ mg zu.uışindr lğujndjrv huıcusr<njzşğ mrğuğmşl kndğ= hubı+zşuzşğnd şd kğ=umuz gzmşğndkrdzzşğnd ets^ nğnz= mg suizumjrz Sr<şğmğumuzr st< =uğrdpr yzıxınd=rz! Giı ünğ,umulndkşuz lğuındndkşuz^ udşlr muğ,ğ huıcusr<njzşğnd suirz nğnbnds sg hrır gzendzndr Suğı 2021rz muwuzulr üuüukucnpnfr gzkuj=rz!

Srdi mnpst^ Zu.uüua Tğınpuzr çuzçşğ Rhğuars Üulgz uzeğueuxzulnf huıcusr<njzşğnd ktsuwrz^ giud nğ Kndğ=rnw aşı ihuxzulr=zşğnd nd huıcusr<njzşğnd nonf .+irlg nğşdt +ündı vr çşğşğ! {Wnwi ndzrs nğ şdğnhujrzşğz nd Şdğnsrndkşuz pşmufuğzşğg mg ağucuğrz uwe üupuyuğtz´^ giud uz!

Çuzçşğg zmuır ndzşzulnf (ğuziuwr nd Wndzuiıuzr aşı wuğuçşğndkrdzzşğg^ erışl ındud nğ uwn_^ uwe şğmrğzşğnd aşı ıuğumuğ,ndkrdzzşğ muz^ çuwj htı= vt uğı+zşl nğ uwe znwz şğmrğzşğg kşlueğşz Şdğnsrndkşuz aşı Kndğ=rnw wuğuçşğndkrdzzşğnd vuyuzrbzşğg!

Zu.uüua Tğınpuzz ul .+işjud uwi suirz nd giud nğ Kndğ=ru nğşdt uzauzüiındkrdz vr öüuğ Şdğnsrndkşuz mnpst gzendzndşlr= huıcusr<njzşğtz!


?NĞNZUWNF FUĞUMNDSZŞĞND ŞĞTMNDUW INDŞULZŞĞG


Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkrdzg şğtm ürbşğ ağuhuğumşj ?nğnzuwnf fuğumndszşğnd znğ ındşulzşğg^ nğnz= jnwj mndıuz kt fuğumg imiu, t zuauz<şl nd 32-33 auöuğ eth=şğtz znduöu, t 30 auöuğr!

Şğtmnduw ındşulzşğnd ausuquwz^ auiıuındu, eth=şğnd krdg 30 auöuğ 424 t^ ecçu.ıuçuğ sşxznpzşğnd krdg euğqşul çuğqğ t nd ustz +ğ zu.nğe +ğnduw çupeuısusç^ udşlr sş, krdnf arduzezşğ mg mnğizjzşz rğşzj mşuz=g!

Şğtm sşxznpzşğnd krdg 220 tğ! ;uzğ froumr st< üızndnpzşğnd krdg auiu, t 600r iuasuzrz^ çuğşçu.ıuçuğ udşlju, t zuşd uhu=rzu,zşğnd krdg^ rzv nğ fuğumr ulr=g öihşlnd ndppndkşusç muğşdnğ öuğüujnds sgz t! 10 Eşmışsçşğr eğndkşusç çnfuzeum şğmğr ıuğu,=rz auiıuındu, eth=şğnd krdg auiu, t 1 srlrnz 748 auöuğ 567r!


ÇNPN?R AUZĞUAUDU?ZŞĞG

MG BUĞNDZUMNDRZ% ŞĞŞDUZR ST>


Gzeersuerğ 17 mndiumjndkrdzzşğg^ nğnz= ausu.sçndu, şz {Auwğşzr=r yğmndkşuz buğcnds´ uğbudr st<^ şğtm Fuğvuhşı Yubrzşuzr ağucuğumuzr huauz<nf^ euğqşul auzğuaudu=zşğ muösumşğhşjrz nd çnpn=r jnwjşğ iuğ=şjrz Şğşduzr st<! Jnwjşğtz uxu<rzg muxufuğndkşuz btz=r ux<şd tğ^ ndğ znwz uışz mg ündsuğndtğ muxufuğndkşuz zriıg! Btz=r ux<şd muzüzu, trz sş,ukrd niırmuzzşğ^ rim niırmuzndkşuz wuındm iınğuçucuzndszşğg mg aimtrz uzfıuzündkşuz fğuw!

Jndjuğuğzşğz nd uğju.şuz huışğuösr =uzr sg suizumrjzşğ ynğqşjrz sndı= ünğ,şl muxufuğndkşuz btz=tz zşği$ uznz= ersşjrz niırmuzzşğndz^ mnv ndppşlnf nğhtiör çuzuz ousçuz! Jndjuğuğzşğg girz nğ rğşz= çu.nds vşz ndöşğ^ m'ndöşz sızşl şd Fuğvuhşırz çujuığşl kt r_zv ışpr m'ndzşzuw^ çujuığşl nğ şğmrğg oüzucusr st< t şd Fuğvuhşıg htı= t aşxuzuw!

Jnwj sg ışpr ndzşjud zuşd Irüğuz Sş, hnpnıuwr fğuw^ ndğ suizumrjzşğ ynğqşjrz ynpnjg yumşl! Uznz= çxzr ndcnf aşxujndşjuz niırmuzzşğnd mnpst^ nğnz= udşlr ndb qşğçumulşjrz 42 jndjuğuğzşğ!

Şlnwk ndzşjnpzşğg girz nğ Yubrzşuz mg fu.zuw cnpnfndğetz şd uınğ ustztz fux uhujnwjz uwz t nğ niırmuzumuz ndcşğ =uzr sg buğ=şğnf mg aimşz muxufuğndkşuz btz=r s+ı!


Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 128

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


51 տարի է անցած այն օրէն, երբ այսօրուան պէս՝ 11 Դեկտեմբերին, իր մահկանացուն կը կնքէր բանաստեղծ եւ արձակագիր, արուեստաբան եւ գրականագէտ Կոստան Զարեան (Կոստանդին Եղիազարեան՝ աւազանի անունով, Շամախի, Պաքուի նահանգ, 2 Փետրուար 1885 – Երեւան, 11 Դեկտեմբեր 1969):

77 տարեկան էր Կոստան Զարեան, երբ իր համոզման քայլերը զինք տարին հայրենադարձութեան՝ 1962-ին: Իր ծննդավայր Շամախին՝ որ հայ մատենագրութեան մէջ Մատրաան է, չէ սնուցանած զինք նախնական կրթութիւն, որով ստիպուած ապաւինած է ռուսական վարժարանի: Յետագային, Ֆրանսայէն ետք անցնելով Պելճիքա, Զարեան կը հետեւի գրականութեան եւ ընկերային գիտութիւններու ճիւղերուն՝ արեւմտեան մշակոյթի ճաճանչները հեւք առ հեւք շաղախելով իր գրական ճաշակներուն հետ: Բայց Պոլսոյ ձայնը կը հրապուրէ զինք՝ 1908-ի Սահանադրութեան հռչակումէն ետք երթալու այնտեղ, ուր ան կը դիմաւորուի Պոլիս վերադարձած իր գրչեղբայրներուն կողմէ՝ անոնց հետ անդրանիկ քայլերով սկսելով սերտ մտերմութիւն հայոց լեզուին հետ:

1 Յունուար 1914-ին անցնելով գլուխը «Մեհեան» գրական ամսագիրին՝ որ տեւեց շուրջ վեց ամիս, Զարեան իր շուրջ կը համախմբէ Յակոբ Օշականը, Դանիէլ Վարուժանը, Գեղամ Բարսեղեանը, Ահարոն Տատուրեանը, Շաւարշ Միսաքեանը, Վահրամ Թաթուլը եւ ուրիշներ, կարգախօս ընտրելով՝ «Մեր գրականութիւնը մէ՛կ է. բոլոր հայերուն ժառանգութիւնն է ասիկա»: Մինչ այդ, Զարեան արդէն պատրաստ ունէր ֆրանսերէնով գրուած բանաստեղծութիւններու փունջ մը, որուն վրայ աւելցնելով մնացեալն ու բոլորը թարգմանելով հայերէնի՝ 1931-ին հրատարակութեան կը յանձնէ Վիեննայի մէջ, «Երեք Երգեր» խորագիրի տակ:

Յիրաւի, պատրանքը մերժող Զարեանի կամքը, 1922-ին Պոլսոյ մէջ կը հիմնէ «Բարձրավանք» հանդէսը, այս անգամ իր շուրջ համախմբելով Վահան Թէքէեանը, Շահան Պէրպէրեանն ու Գեղամ Գավաֆեանը: Նոյն տարին ընտանեօք կ'անցնի Խորհրդային Հայաստան: Պոլիս գտնուած միջոցին արդէն լոյս տեսած էր հայերէն քերթուածներու իր երախայրիքը՝ «Օրերի Պսակը»:

Մասնաւորապէս Էմիլ Վերհառնը՝ Պելճիքայի միջավայրէն սկսեալ, արդէն կ'ապրէր Կոստան Զարեանի գրական անդրանիկ սարսուռներուն մէջ, եւ ընդհանրապէս արեւմտեան մշակոյթն ու գրականութիւնը՝ Պառնասեան դպրոցին տիրականութեամբ, իր Փօլ Վերլէնով, Արթիւր Ռեմպոյով, Սթեֆան Մալարմէով եւ ժամանակակից այլ մեծ դէմքերով:

Արեւմտեան մշակոյթին աւիշովը սնած բայց արեւելահայերէնով ստեղծագործած Զարեանի քերթողական սեռին պատկանող յաջորդ տուրքն եղած է հինգ մասերէ բաղկացած «Տատրագոմի Հարսը» դիւցազնաշունչ պոէմը, որ նախ «Հայրենիք» ամսագիրին մէջ լոյս տեսնելէ ետք, առանձին հատորի մէջ ամփոփուած է 1930-ին, Պոսթըն: Հատորը արձագանգն է արեւմտահայ մնացորդացին, սփիւռքահայ առաջին սերունդի խոր տուայտանքներուն ու անոր գեղարուեստական որոնումներուն:

Զարեանի արձակը, այսինքն՝ վիպական գործերը, շարունակութիւնն է իր բանաստեղծական խառնուածքի ինքնադրսեւորման: Այստեղ, գրողին սեւեռուն գաղափարը Հայրենիքն է, իսկ զգացմանց հոսքը իր սնունդը կը ստանայ խանդավառութեամբ լի կեանքէն, որ հակառակ բազմաբղէտ մտատանջութիւններու՝ տրոփուն լինելութի՛ւնն իսկ է Հայրենիքի եւ հայ ժողովուրդի:

«Անցորդը Եւ Իր Ճամբան» խորագիրով եւ վէպի բնոյթ կրող երկին մէջ, հերոսը նո՛յնինքն Զարեանն է, որ ապրելով Հայաստանի կեանքի անցուդարձերը՝ զայն ընթերցողին կը ներկայացնէ յուշագրութեան ձեւով: Յիշեալ երկէն քաղուած ընթերցողին կը ներկայացնենք Զարեանի «Արեւմտահայերէնը» խորագիրին տակ անոր տպաւորապաշտ հետեւեալ տողերը. «Ի՜նչ գեղեցիկ է, ինչքա՜ն ճկուն է պոլսահայերէնը (արեւմտահայերէնը): Թեթեւ է, վերասլաց, ջութակի սուր ձայների նման թրթռուն, գեղեցիկ կնոջ ոսկեթել հիւսուած շղարշ, որի վրայ լուսինը թիթեռնիկներ է բանտարկել: Ածականները թիավարուող նաւակների նման առաջ են սահում, մինչ բայերը՝ գրեթէ անշարժ, գեղեցիկ ափից հեռացող տեսարաններ են դիտում: Նախադասութիւնը նուագաւոր է եւ ներդաշնակ: Նապոլիտեան երգի նման նա շունչ է առնում շրթունքների ծայրին, ոլորւում բերնի մէջ, պտըտւում կոկորդի մօտ, շոյում առաստաղը եւ դուրս գալիս՝ ինչպէս թեթեւ հառաչանք: Կերպընկալ է եւ հոսուն: Ռազմական ո՛չ մի շեշտ կայ: Օրգանական ո՛չ մի միութիւն, ո՛չ լոյս, այլ՝ լոյսի խաղ. ո՛չ ծով, այլ՝ կոհակների ծփծփանք: Այստեղ բառը՝ ինչէս արարատեան լեզուի մէջ (արեւելահայերէն), չի կառչում մտքին՝ սուր ակռաներով, գաղափարի ուսերի տակ տնկուած փայտ չէ, այլ՝ թեթեւօրէն թեւարկող նշան, բոցի վրայ սլացող անտեսանելի ծուխ: Կիլիկեան թագուհիների հագած Վենետիկեան թեթեւ կերպասների նման, բառերը մեղմօրէն սեղմում են ներդաշնակ մարմինը եւ երկար ծալքերով վայր ընկնում գետին: Խաղում են անցնող հովի շնչի տակ, փալփլում ջահերի անհանգիստ բոցերում, շոյում պալատի զարդերը, ծփում՝ Արեւմուտքից եկած ասպետների արծաթէ սաղաւարտների վրայ: Պոլսահայ լեզուն քաղցր է: Նա պտուղ չէ. մրգերի բնական, հիւթեղ եւ անմիջական համը չունի: Երկարօրէն, բարակ ու նուրբ մատներով պատրաստուած անոյշ է, որի համեմները հեռաւոր երկրներից են գալիս: Մատուցում են ոսկեզօծուած պնակների մէջ՝ փղոսկրէ դգալով, ու չգիտես՝ ուտե՞ս, թէ՞ նայես: Բառը հնչում է, սիրուն ժպիտով կանգ անում եւ, լաւագոյն պարուհիների նման, ոտքի մատների վրայ պտոյտ գալիս, նորից պտոյտ գալիս եւ բարեւում: Ածականների երամը աննշմար կերպով ներս է մտնում ու բեմի ներքնախորը, արհեստական, գոյնզգոյն լոյսերի տակ հազար ձեւեր առնում: Ջութակները թաւշեայ ճպոտների տակ հառաչում են, մինչ սրինգները մելանոյշ երգեր են երգում»:

Զարեանի «Բանկօօպը Եւ Մամութի Ոսկորները» վէպին առանցքային կեդրոնը Հայ հոգին է, որ կ'ուզէ կառչած մնալ իր պապենական հողերուն:

Իր արձակին տարերքը՝ ճառագայթուն ուժականութեամբ, կապուած է «Նաւը Լերան Վրայ» ընդարձակ վէպին, որ կը յատկանշուի բարձունքներ ձգտող Հայ ոգիի խոյանքներով: Վէպը՝ որ լոյս տեսած է 1943-ին, Պոսթըն, ունի յուշագրական բնոյթ, նիւթ ունենալով Հայաստանի հանրապետութեան ժամանակաշրջանի դէպքերը:

Արդարեւ, Կոստան Զարեանի կեանքի ուղին բարդ, անհարթութիւններով լի, երբեմն հակասական բախումներով, սակայն ուսանելի ճանապարհ մըն է, որ սկսելով ԺԹ. դարու վերջին քառորդէն, անցած է Ի. դարու առաջին վեց տասնամեակներու փոթորկալից  ժամանակաշրջաններէն ու միջազգային քառուղիներու ականներով, հուսկ հանգրուանելով Երեւան, ուր մահացած է 84 տարեկանին:                   

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ