ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 10 ՆՈՅԵՄԲԵՐ 2020 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

UKUKRDĞ?R SUANDUZ 82ĞE IUĞŞLRJG

Şğmrğg uzüus sg şdi wuğüuz=nf mg wrbt auzğuhşındkşuz arszuerğg



Uwi+ğ^ 10 Znwşsçşğ 2020^ Kndğ=ru nd ausuwz kndğ= cnpnfndğeg wuğüuz=nf mg wrbt Kndğ=rnw Auzğuhşındkşuz arszuerğ Ukukrdğ=g^ nğndz suanduz 82ğe ıuğşlrjz t! Ukukrdğ= 29 Anmışsçşğ 1923rz arszşj Kndğ=rnw auzğuhşındkrdzg nd gzığndşjud şğmğr uxu<rz auzğuhşındkşuz zu.uüuag! Uwzndaşışd^ srzvşd rğ suanduz kndumuzg^ 1938^ rğşğuwu<nğe mşğhnf vnği uzüus Auzğuhşındkşuz Zu.uüua gzığndşjud nd euğqud uwi şğmğrz st< ustztz şğmuğ cusuzum Zu.uüuandkşuz hubı+zr fğuw szuju, uzqg!

Ukukrdğ= uxuihşluwrz ets= tğ^ susndlg uwi+ğ uzüus sg şdi mg huz,ujzt uznğ aşğniumuz huw=uğz nd kndğ= cnpnfndğerz suındju, ,uxuwndkrdzg! Susndlg mg wrbt zuşd nğ Ukukrdğ= huw=uğ ıuğud zuşd snlşxuze wşıuersumuzzşğndz mus =upu=umuz kbzusrzşğnd ets! Uhuanfndkşuz ndcşğg mğjuz sşmndiujzşl Ukukrdğ=r ets ,ğuüğndu, suauynğq sg nğ hrır muıuğndtğ 14 Wndzri 1926rz! Suauynğq ,ğuüğnpzşğg qşğçumulndşjuz Rösrğr st<! Uwe uxrknf tğ nğ Ukukrdğ= uğıuiuzşj rğ zbuzudnğ .+i=g$ {*ğ sg auğmud rs ımuğ suğsrzg anp hrır euxzuw^ çuwj Kndğ=rnw auzğuhşındkrdzg wudşğc+ğtz ünwndkrdz hrır ndzşzuw´!

24 Znwşsçşğ 1934 kndumuzrz wuındm +ğtz=nf sg Sndiku)u ?tsulrz ığndşjud Ukukrdğ= sumuzndzg! Uğürlndşjud zuşd uwi uzndzrz ndğrbzşğnd ausuğ ünğ,u,ndrlg!

Ukukrdğ=r uzsnxuzulr ,uxuwndkrdzzşğtz stmz ul Aukuwg buarlz tğ! Ukukrdğ=  sş, orü fuızşj nd 1939rz wşısuand uhuanfşj nğ Aukuwz ul Kndğ=rnw iuasuzzşğndz st< uxzndr!

Ukukrdğ= Rikuzhndlr Inlsuhuavt huluırz st< mşuz=tz ağucşbı uxud 10 Znwşsçşğ 1938rz^ uxınduz cusg 9^05rz^ wşı şğmuğuışd arduzendkşuz! Uwe +ğtz r fşğ ustz ıuğr 10 Znwşsçşğr uxud+ı cusg 09$05rz çnfuzeum şğmğrz st< uauöuzü mg azvt nd ausuwz cnpnfndğeg hua sg lxndkrdz mg huat r wrbuıum auzğuhşındkşuz sş,uzndz arszueğrz!


Uğıumuğü öuğüujndszşğ huıuaşjuz Puğuhupşuz huışğuösr auğjnf

İINĞUÜĞNDŞJUD HUBI*ZUMUZ YUİIUKNDPK%

UĞJU:R ANPUIUĞU;?ZŞĞG WUZQZŞLND SUİRZ

- ZRMNL YUBRZŞUZ WUWIUĞUĞŞJ NĞ NDĞRB IUĞÇŞĞUM VMUĞ UĞRDZUAŞPNDKŞUZ FŞĞ> IULND AUSUĞ

Xndi 1200 .upupuhuazşğ mtiürbşğtz şı= +euzudzşğnf ıuğndşjuz Puğuhup-Uığhtwouz bysuz ü+ır nd uxınduz cusg 7rz imiuz  rğşzj uxu=şlndkşuz - Auwuiıuzr st< zu.mrz rb.uzndkrdzzşğnd auğrdğudnğ mnpszumrjzşğ üğnaşjrz :nğağeuğuzr nd muxufuğndkşuz btz=r şd usuğuznjrz fğuw

- :nğağeuğuzr Zu.uüuag eucuz ,ş,r şzkuğmndşjud

- Uğuwrm Wuğndkrdzşuz wuwıuğuğşj nğ {ö+ğ=g uwlşdi buı ard,ndu, tğ nd mg buğndzumtğ ersueğşl ndk hşındkşuzj örzşul ndcşğnd´


ՂԱՐԱՊԱՂԵԱՆ ՆՈՐ ՔԱՐՏԷՍԸŞğtmnduz +ğg nğhti işd t< hrır uğquzuüğndr auw cnpnfndğer huısndkşuz ıuğşüğndkşuz st<! İşd t<^ =uzr nğ uzüus sg şdi^ şğtm mti+ğnduw cusşğtz şı= umuzuışi şpuz= uwzhrir eğnduüzşğnd^ uwzhrir eth=şğnd^ nğnz= .uğuz şz auwndkşuz oumırz^ uzüus sg şdi jnwj mndıuz nğ oumuıuüğumuz huaşğndz^ yn.uzum sru.sçndşlnd^ yn.uzum stmöstmnd ö+ğufrü muzüzşlnd^ yn.uzum ktmndö huğındkşuz frbıg sşpsşlnd^ yn.uzum ikuyndşlnd^ yn.uzum udşlr öü+z şd lndğ< gllulnd^ =upu=umuz upını uzjşul ndzşjnp nd wuzjudnğ bğ<uzumzşğ m'+üındrz +ğauiumuz froumtz% =upu=umuz aubndşwuğeuğ ışizşlnd^ cnpnfndğer s+ı çuğnwumuz nürz sşxjzşlnd ausuğ!

Huışğuös muğ Puğuhupşuz xuösuoumuır fğuw^ çuwj zşğ=rz huışğuös ul muğ Auwuiıuzr nd Uğju.r st< şd suzudu_ze zu.mrz rb.uzndkrdzzşğg^ nğnz= vtrz {suğiu,´ şğmnd=ndmti ıuğr uxu< huıuau, kudbşuw wşpuyn.ndkşuz aşışduz=zşğg^ =uzr sg +ğt r fşğ l,ndu, trz euduerğ znğ ünğ,ndztndkşuz!

R#zv tğ rğşzj çndz zhuıumg$ huxumınds sıjzşl cnpnfndğer s+ı şd uırmu gzşl buı upını =uwlşğnf^ +üındşlnf huışğuösumuz ,uzğ froumtz^ Bndbrr uzmndstz^ uwz mujndkşztz nğ iışp,ndu, tğ uğetz İışyuzumşğır sşğqumuw=g!

Şğtm^ mti+ğtz şı= wu<nğeşjrz uğuügzkuj uwzhrir öuğüujndszşğ^ nğnz= foxşjrz Puğuhupşuz aumusuğındkşuz uhuüuz uxznduöz wuxu<rmuw arzü ıuğrzşğnd ausuğ^ Xndiuiıuz muw,umzuwrz uğuündkşusç qşxzuğmşj .upupuhuazşğ ışpumuwşlnd ünğ,rz nd lnd,şj$$$ auğjg!

Uzüus sg şdi uxuzj euişğ uxzşlnd huısndkşztz^ auwndkrdzg szuj mnığu, ıubıumr ux<şd şd uırmu n_v kt huışğuösr eubırz fğuw^ uwl Auwuiıuztz zşği^ nğnfaşışd uwz fuwğuündkrdzzşğg^ uwz .cecndkrdzzşğg^ nğnz= huğöndşjuz şğşmnwşuz ndb cusşğndz^ buı aşxnd trz =upu=umğkndkşzt şd çuğnwumuzndkşzt!

Işizşz= kt r#zvşğ huıuaşjuz şğtm usçnp< +ğnduw gzkuj=rz!


BNDBRR AUSUĞ OUMUIUSUĞIG MG BUĞNDZUMNDTĞ$$$

Uxınd^ ktşd Uığhtwouzr Zu.uüuag Mrğumr wuwıuğuğu, tğ Bndbrz üğudşlnd suirz^ auwmumuz mnpsg mg aşğ=tğ uwe lndğşğg şd m'gitğ nğ xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg mg buğndzumndtrz^ ö+ğ=g mg huw=uğtğ Bndbrr ausuğ nd foxumuz suğışğ ışpr m'ndzşzuwrz xuösuoumuır fğuw! Çuwj mti+ğnduw cusg 5r bndğ< xndsçr hti huwkşjud lndğ sg^ Uğju.r Zu.uüuar çuzçşğ Fuağus H+pnişuz Ersuışığ-r rğ t<rz fğuw gğud üğuxnds sg^ zbşlnf nğ Bndbrr fğuw aimnpndkrdzg usçnp<nfrz uzju, t Uığhtwouzumuz çuzumr qşx=g!

Auwuiıuzr st< buışğ vauduıujrz uwe lğuındndkşuz^ girz nğ H+pnişuzr t<rz fğuw ausujuzjuwrz wuğqumnds sg şpu, t^ çuwj H+pnişuz auiıuışj lndğg nd udşljndj nğ mxrdzşğg auiu, şz İışyuzumşğır sşğqumuw=g nd auörd 2-3 =rlnsşkğ mg çuczt =upu=g wuğqumnpzşğtz! H+pnişuztz şı= euğqşul ndğrb =upu=uütı sg Eudrk Çuçuwşuz Uğju.tz giud nğ ışpşmndkrdzzşğg orbe şz şd rğşz= uwlşdi vşz mğzuğ ku=jzşl rğumuzndkrdzg^ nğ ,uzğ tğ şd ıuüzuhulr!

Srzv Auwuiıuzr st< mg =zzuğmndtrz uwi lndğşğnd orbe mus i.ul gllulnd auduzumuzndkrdzzşğg^ Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz üğuxnds sg gğud nd giud {wusux suğışğg mg buğndzumndtrz Bndbrr ausuğ´!

Üğndu, ınpşğg uinz= trz^ iumuwz rzvhti wuwızr şpud uwi uxınd^ şğç Uğju.r Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz .+i= ndppşj ausuwz auwndkşuz^ Bndbrr st< ünğ,npndkrdzzşğg aimnpndkşzt şlu, trz 5 Znwşsçşğtz imişul^ rim 7 Znwşsçşğrz Bndbrz uwlşdi uzju, tğ uığhtwouzumuz çuzumr qşx=g!


17 MNDİUMJNDKRDZZŞĞ HUAUZ>ŞJRZ ZRMNL YUBRZŞUZR AĞUCUĞUMUZG

Cusg 17$00r bndğ< Auwuiıuzr st< gzeersuerğ 17 mndiumjndkrdzzşğ^ nğnzj sr<şd trz Eubzumjndkrdzg^ Çuğüuduo Auwuiıuz mndiumjndkrdz^ Auzğuhşıumuz mndiumjndkrdz^ Lndiudnğ Auwuiıuz şd ndğrb mndiumjndkrdzzşğ^ wuwıuğuğndkrdz sg ağuhuğumşlnf girz kt huışğuösumuz +ğşğndz =upu=umuz^ erduzuürıumuz şd xuösuoumuızşğnd fğuw çşmnds sıjzşlnd wnğenğnf^ rb.uzndkrdzzşğndz zşğmuwujndju, trz çuösukrd uxu<uğmzşğ^ uwe muğürz auzerhndszşğnd uxu<uğmzşğ^ nğnz= szujrz uzhuıui.uz nd vrğuünğ,ndu,! {?upu=umuz ndcşğnd muğ,r=nf rb.uzndkrdzg r jnwj eğud rğ çujuwuwı uzmuğnpndkrdzg^ zşğ=rz nd uğıu=rz suğıuağudtğzşğndz ersumuwşlnd uzgzendzumndkrdzg! Mg huauz<şz= nğ uwi froumr huıuui.uzuınd Fuğvuhşı Yubrzşuzr nd muxufuğndkşuz rz=zumus nd uzjzjnds aşxujndsg´^ wuwıuğuğşjrz uwe mndiumjndkrdzzşğg!


 XNDİUMUZ NDPPUKRX SG FUĞ UXZNDŞJUD UIĞHTWOUZUMUZ NDCŞĞND MNPST

Cusg 19r bndğ< Auwuiıuz-Zu.r<şduz iuasuzr fğuw^ Şğui. ürdpr s+ıumuw=g^ uığhtwouzumuz ndcşğnd mnpst fuğ uxzndşjud xndiumuz xuösumuz ndppukrx sg^ nğ vtğ uzju, Zu.r<şduzr +euwrz iuasuzg şd xuösumuz nğşdt ünğ,npndkrdz vtğ muıuğşğ!

Sş, upsndm çuğqğujud! Uığhtwouz uzsr<uhti hubı+zuhti zşğnpndkrdz .zeğşj eth=r ausuğ nd giud nğ huığuiı t auındjnds fouğşl xndiumuz mnpsrz!


XNDİUİIUZ WUWIUĞUĞŞJ NĞ AUMUSUĞINDKŞUZ LND;SUZ AUĞJNF SNİMNDU ŞD UZÜUĞU ZNWZ IŞİUMTIG VŞZ ÇUCZŞĞ

Ndbuüğud tğ Xndiuiıuzr Uğıu=rz Zu.uğuğndkşuz çuzçşğ Suğru Öu.uğnfuwr wuwıuğuğndkrdzg^ nğndz st< mg zbndtğ nğ Puğuhupr aumusuğındkrdzg xuösumuz lnd,nds vndzr nd uwe auğjnf Snimndu vr çuczşğ Uzüuğuwr ışiumtıg! Sşğ şğmrğg mnpszumrj vt huışğuösr nd mg qüışz= nğ mnpsşğg uzwuhup eueğşjzşz xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg!

Mtiürbşğrz s+ı şğç froumg uwlşdi uauüzuwrz tğ nd mg .+indtğ örzşul ndcşğnd st< uzausuquwzndkrdzzşğnd^ euiul=ndkrdzzşğnd şd euduouzndkrdzzşğnd suirz^ =uzr nğ mg hzendtğ nğ Öuzmtluzr bğ<uzg ndppumr+ğtz wuzqzndu, tğ aumusuğınp mnpsrz^ çnlnğg mg ihuitrz Hubıhuzndkşuz zu.uğuğndkşuz zşğmuwujndjvr şlnwkrz! Uğ,ğndz Wnfauzzrişuz şğtm viuğ=şj rğ uindlrig^ wuwıuğuğndşjud nğ uz +ğnduw gzkuj=rz iğır ıuüzuh sg uzjndju, tğ nd uxzndu, euğsuzndsr ıum! :+işjud Zu.uğuğndkşuz hubı+zşuzşğtz İndğtz İuğndsşuz^ nğnd giu,zşğg üğşkt uzauimzulr trz nd gzeauzndğ huımşğujnds vtrz ıuğ rğufroumr suirz! Cnpnfndğeg vtğ ürışğ kt rzvhrir eth=şğ hrır wu<nğetrz uwe custz şı=!


R#ZV HUWSUZZŞĞNF MG WUZQZNDRZ UĞJU:R ANPUIUĞU;?ZŞĞG

ՌՈՒՍ ԽԱՂԱՂԱՊԱՀՆԵՐŞğtm mtiürbşğrz^ wuzmuğ, wuwıuğuğndşjud nğ mnpsşğg ausuquwzndkşuz şmu, şz$ Auwuiıuzr Fuğvuhşıg^ Uığhtwouzr Zu.uüuaz nd Xndiuiıuzr Zu.uüua Rlaus Ulrwşdg iınğuüğu, şz ausuışp wuwıuğuğndkrdz sg% Uğju.r anpşğnd fğuw xndi .upupuhuazşğ ışpumuwşlnd suirz! Uwi lndğz ul uzumzmul tğ buışğnd ausuğ^ çuwj uznz= nğnz= s+ıtz ,uz+k trz rğufroumrz^ ürıtrz nğ ndğrb ıuğçşğum vmuğ!

Ausuışp wuwıuğuğndkşuz st< m'gindtğ aşışdşulg$-

- Mg wuwıuğuğşz= usçnp<umuz ağueueuğr nd çnlnğ ışiumr xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğnd uduğır suirz!

Nğnbsuz ünğ,ueğndkrdzg mg imir 10 Znwşsçşğ 2020 kndumuzr mtiürbşğtz^ Snimnduwr cusnf 24$00tz^ şd mnpsşğg mg mşzuz rğşzj öçupşjndju, anpşğnd fğuw!

2- Upıusr bğ<uzz nd wuğumrj anpuıuğu,=zşğg^ nğnz= Auwuiıuzr aimnpndkşuz ıum şz 20 Znwşsçşğrz mg fşğueuğqndrz Uığhtwouzrz!

3- Lşxzuwrz Puğuhupr bysuz ü,r fğuw^ Luvrzr sr<uzj=r ndppndkşusç mg ışpumuwndrz Xndiuiıuzr .upupuhua ndcşğ^ 1960 örzndnğumuz^ 380 rz=zubuğc nd wuındm iuğ=şğ!

4- Xndi .upupuhua ndcşğg mg ışpumuwndrz auwmumuz örzşul ndcşğg endği auzşlnd aşı ausuışp! Uznzj ışpumuwsuz cusmtıg arzü ıuğrnf t^ wşıuüuwrz öuwz şğmuğujzşlnd muğşlrndkşusç!

5- Aumusuğındkşuz mnpsşğnd mnpst ausuquwzuüğşğg muıuğşlnd zmuısus aimnpndkşuz uğerdzudtındkrdzg çuğqğujzşlnd zhuıumnf mg ışpumuwndr .upupuhua mşeğnz!

6- Auwuiıuzr Auzğuhşındkrdzg 15 Znwşsçşğrz ?tlhuouğr bğ<uzg mg fşğueuğqzt Uığhtwouzrz^ rim 1 Eşmışsçşğrz mg fşğueuğqzt Luvrzr bğ<uzg^ knplnf Luvrzr sr<uzj=g &5 =rlnsşkğ luwzndkşusç/^ nğhtiör jusu=uwrz muh szuw Puğuhupr nd Auwuiıuzr sr<şd! Mnpsşğnd ausuquwzndkşusç^ wuxu<rmuw şğş= ıuğrzşğnd gzkuj=rz hrır nğnbndr Luvrzr sr<uzj=r şğmuwz=rz şğkşdşmr znğ şğkndprr sg brzndkşuz zu.uür,g^ nğ m'uhuanft muhg İışyuzumşğır nd Auwuiıuzr sr<şd^ wşıuüuwrz uwe .upup ousçuz hubıhuzşlnd ausuğ xndiumuz .upupuhua ö+ğu.ndsçr fşğuçub.ndsnf! Uığhtwouzr Auzğuhşındkrdzg m'şğub.udnğt şğmnd ndppndkrdzzşğnf =upu=ujrzşğnd^ yn.ueğusr<njzşğnd şd uhğuz=zşğnd Luvrzr sr<uzj=r şğkşdşmr uzfıuzündkrdzg!

7- Zşğ=rz ışpuauzndu, uzqşğg şd yu.iıumuzzşğg mg fşğueuxzuz Puğuhupr anpuıuğu,= şd wuğumrj anpuıuğu,=zşğ% SUMr yu.iıumuzzşğnd auğjşğnf üşğuünwz wuzqzumuıuğr üğuişzşumr aimnpndkşuz ıum!

8- M'rğumuzuzuw xuösuüşğrzşğnd şd uwl qşğçumulşulzşğnd nd sşxznpzşğnd suğsrzzşğnd yn.uzumnds!

9- Iuğu,=ubğ<uzr st< ızışiumuz nd yn.ueğusr<njzşğnd muhşğg uhubğ<uyumndu, şz! Auwuiıuzr Auzğuhşındkrdzg m'uhuanft yn.ueğuwrz muhşğ% Uığhtwouzr uğşdsışuz bğ<uzzşğnd şd Zu.r<şduzr Rz=zufuğ auzğuhşındkşuz sr<şd% şğmnd ndppndkrdzzşğnf =upu=ujrzşğnd^ yn.ueğusr<njzşğnd şd uhğuz=zşğnd uz.nvgzenı ışpubuğcg muösumşğhşlnd zhuıumnf! Mnpsşğnd ausuquwzndkşusç hrır imir znğ ousçnd muxndjnds% Zu.r<şduzr nd Uığhtwouzr sr<şd!

Uwi wuwıuğuğndkşztz uzsr<uhti fşğ< Xndiuiıuz mtiürbşğrz +euzudşğnf s+ıudnğuhti 2 auöuğ .upupuhuazşğ ndpuğmşj Puğuhup!

YUBRZŞUZR WUWIUĞUĞNDKRDZG

Yuiıukndpkg iınğuüğşlt şı= Zrmnl Yubrzşuz Ersuışığ-r fğuw .+i= ndppşj cnpnfndğerz nd giud nğ uzqusç rğ şd çnlnğr ausuğ buı ,uzğ nğnbnds sg gzendzu, t! Uwe nğnbndsg gzendzu, t xuösumuz rğueğndkrdzg .nğuhti fşğlnd,şlnf nd uwe rğueğndkşuz usşzulud ırğuhşınp suğenj uğcşdnğndszşğnd uğerdz=nf! Zuşd arszndşlnf uwz ausnöndsr fğuw^ nğ iışp,ndu, rğufroumr st< uirmu AUDUZUMUZ usşzulud auzündjulnd,ndsz t! {Sşz= htı= t fşğlnd,şz= sşğ uzmu.ndkşuz ıuğrzşğg^ sşğ uhuüuz ,ğuüğşlnd şd uzjşulr i.ulzşğg vmğmzşlnd ausuğ´^ wuwıuğuğşj Yubrzşuz!

UĞUWRM WUĞNDKRDZŞUZR ŞLNWKG

Uğju.r Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz şdi .+işjud nd giud nğ usçnp< +ğnduw gzkuj=rz Fuğvuhşı Yubrzşuzr aşı =zzuğmşj huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg eueğşjzşlnd ndppndkşusç gzşlr=zşğg! Zmuır ndzşzulnf zşğmuw ,uzğ froumg nd .ndiuyşlnd ausuğ wşıuüuw suğemuwrz sş,u=uzum mnğndiızşğtz nd Uğju.g usçnp<ndkşusç mnğizjzşlt^ şi ausuquwzndkrdz ındr nğ huışğuösg cus uxu< fşğ<uzuw^ wuwıuğuğşj Uğuwrm Wuğndkrdzşuz!


EUDUEĞNDKRDZ :NĞAĞEUĞUZR ND MUXUFUĞNDKŞUZ IUZ ST>

ԱՐԱՅԻԿ ՄԻՐԶՈԵԱՆYuiıukndpkr suirz wuwıuğuğndkşztz şı=^ wuzmuğ, auğrdğudnğzşğ^ nğnz= ıumudrz wuwızr vt kt rzvht#i mğju, trz uwe=uz muğo cusuzumr st< aupnğeumjndrl nd sruzul rğuğnd^ audu=ndşjuz :nğağeuğuzr btz=rz ux<şd! *üındşlnf uwz rğufroumtz^ nğ niırmuzumuz ndcşğnd sş, suig Puğuhup mg üızndr^ uznz= zşğ.ndcşjrz :nğağeuğuztz zşği^ uz+ğrzum fuwğuündkşusç <uğendybndğ gğrz şğşiyn.uzzşğnd uxuzqzuişzşumzşğg^ huauz<şjrz nğ Fuğvuhşıg şd şğşiyn.uzzşğg^ zuşd :nğağeuğuzr Zu.uüuag anz üuwrz nd aubrd ıuwrz cnpnfndğerz! Zu.mrz rb.uzndkrdzzşğtz ,uz+k ets=şğ^ nğnzj sr<şd tğ zuşd İşğc İuğüişuzr yşiuz ı.ğuaxvum Sr=uwtl Srzuişuzg^ gzeersuerğ mndiumjndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğ^ wuwıuğuğşjrz şmu, trz nğhtiör vknptrz nğ Zrmnl Yubrzşuz iınğuüğtğ fşğnwrbşul wuwıuğuğndkrdzg^ çuwj ndb szuju, trz! Wşınw$$$ wşınw huıuaşjud uzzu.ueth buı ,uzğ eth= sg! Usçn.g nğ rimuhti .şluüuğu, tğ^ wuğqumşjud :nğağeuğuzr Zu.uüua Uğuwrm Srğönwşuzr rz=zubuğcr fğuw! Rz=zubuğcr st< tğ zuşd Srğönwşuzr öudumg^ nğ umuzuışi şpud uz+ğrzum eucuzndkşuz nd ,ş,r! Uğuwrm Srğönwşuzg fuğ uxrz rz=zubuğctz nd nızumn. gzşlnf^ auğndu,zşğ auijzşlnf ,ş,şjrz uzhuısşlr iuiımndkşusç! Srğönwşuz mnğizjndj ürıumjndkrdzg^ muğ,ndşjud kt sşxu, t! Bıuh+üzndkşuz rz=zubuğcg arduzeuznj ıuğud öuwz nd çcrbmzşğ frğuauışjrz örz=g! Uwi+ğ aupnğendşjud nğ çuğşçu.ıuçuğ Uğuwrm Srğönwşuzr mşuz=rz fıuzü vr ihuxzuğ^ çuwj uz çuösukrd fzuindu,=zşğ ndzr suğszrz fğuw!


ULRWŞD BZNĞAUMULNDKRDZ WUWIZŞJ YNDKRZRZ

Uığhtwouzr Zu.uüua Ulrwşd bznğaumulndkrdz wuwızşj Xndiuiıuzr rğ hubı+zumjrz^ zbşlnf nğ Xndiuiıuz wuındm eşğ ndzşjud aumusuğındkşuz lnd,suz st<!


UĞSTZ İUĞÜİŞUZ GİUD NĞ ?UPU?UMUZ :NĞAĞEUMJNDKRDZZŞĞ HRIR NDZŞZUW

Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Uğstz İuğüişuz uxud+ışuz wuwıuğuğşj nğ rz= ışpşum vt şpu, öuğüujndszşğtz nd arsu jud mg öüuw şpu,rz ausuğ! Giud nğ =upu=umuz .nğağeumjndkrdzzşğnd hrır imir rğufroumg muwndzujzşlnd şd zşğ=rz çu.ndszşğ vuğı+zşlnd ausuğ!

Rğufroumg uwi tğ şğç kşğki mg wuzqztrz= ıhuüğndkşuz!


ŞLSIUMUZ ZNĞ ZU:UĞUĞG LRDK(RD TLFUZZ T

Şğtm aupnğendşjud nğ Şlsıumuz şd Üuzquğuzr Zu.uğuğ Htğuk Ulhuwğu= ağucuğumuz zşğmuwujndju, tğ hubı+ztz^ gişlnf nğ uxnp<umuz huıouxzşğnf nd gzıuzr=r aşı udşlr buı cusuzum uzjgzşlnd ausuğ nğnbu, tğ aşxuzul huıui.uzuınd ünğ,tz^ önğ mg fuğtğ arzü ıuğrt r fşğ!

Ktşd +ğnduw gzkuj=rz Zu.uüua Tğınpuz nd zu.uüuaumuz huluıg lxndkrdz huaşjrz uwi ktsuwr bndğ<^ çuwj şğşmnwşuz cusşğndz aupnğendşjud nğ Ulhuwğu=r ersndsg gzendzndu, tğ şd uz uöuı mujndjndu, tğ hubı+ztz! Wuwızr euğqud zuşd znğ Zu.uğuğr uzndzg^ nğ tğ Lrdk)rd Tlfuz! Uz 64ğe muxufuğndkşuz st< uğetz hubı+zufuğu, tğ nğhti Fuğvuhşır çuğşyn.ndszşğt huıui.uzuınd +üzumuz^ rim 65ğe muxufuğndkşuz st< iıuzqzu, tğ Öuğüujsuz Zu.uğuğr hubı+zg! 2014rz uznğ fiıuandu, tğ Yn.ueğndkşuz nd Aupnğeumjndkşuz Zu.uğuğr hubı+zg!


RZVN#D KNDĞ?RU JUĞE VT BZNĞAUDNĞU;

O* HUWIGZR GZIĞNDKRDZG


Buçuk +ğt r fşğ^ şğç wuwızr euğqud nğ Usşğrmuwr Zu.uüuaumuz gzığndkrdzzşğnd st< wupknpg Itsn=ğuk kşmzu,nd O+ Huwıgzz t nd ktşd imöçzumuz uğerdz=zşğz t nğ ağuhuğumndu, şz^ ub.uğar öuzuöuz hşındkrdzzşğnd pşmufuğzşğ uouhuğşjrz bznğaudnğşlnd Huwıgzg şd wu<npndkrdz supkşlnd uznğ% nğhti Usşğrmuwr 46ğe Zu.uüua!

Kndğ=ru vuouhuğşj bznğaudnğşl znğgzırğ Zu.uüuag! Uwi suirz şğtm .+işjud U-Üt-Ytr çuzçşğ T+stğ Vtlr=^ nğ wuwıuğuğşj kt Kndğ=ru auğmud nğ hrır bznğaudnğt wupknpg^ şğç wuwıuğuğndrz hubı+zumuz uğerdz=zşğg! {Mg ihuişz= nğ fşğ<zumuz uğerdz=zşğg ağuhuğumndrz!

Mg ışizşz= nğ çnpn=zşğ muz! Muğşdnğg Usşğrmuwr cnpnfndğer nğnbndsz t! Şğmnd=z ul Kndğ=rnw ausuğ ,uz+k =upu=uütızşğ şz! Huwıgzr aşı ub.uıu, şz= Zu.uüua *husuwr hubı+zufuğndkşuz bğ<uzrz´^ wuwıuğuğşj Vtlr=^ zbşlnf nğ bznğaudnğndkrdzg v'ndbuzuğ^ şğç uğerdz=zşğg fşğ<zumuzuhti wiıumuzuz!


Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 107

UB:UĞAG ŞD SŞZ?%  SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


Ծովածաւալ են հայագիտական, քերթողական, պատմագրական, թարգմանական վաստակն ու աշխատութիւնները հայր Ղեւոնդ Ալիշանի: Թէեւ իրեն բախտ չվիճակուեցաւ տեսնել Հայաստան-հայրենիքը, սակայն իր սիրտին մէջ մինչեւ իր հուսկ շունչը բաբախեց ովկիան մը անխառն հայրենասիրութիւն, իրեն գլխաւոր նշանաբան դարձնելով Հայ երգը, զոր խոր համոզմամբ ներկայացուց ամէն առիթով. «Ուր որ հայրենի երգեր կը լսուին, հոն Հայրենիքը ողջ է»:

Իր ստուարածաւալ աշխատութիւններէն՝ «Նուագք» (5 հատոր), «Յուշիկք Հայրենեաց» (2 հատոր), «Տեղագիր Հայոց Մեծաց», «Շնորհալի Եւ Պարագայ Իւր», «Շիրակ», «Սիսուան», «Սիսական», «Այրարատ», «Հին Հաւատք Կամ Հեթանոսական Կրօնք Հայոց», «Հայապատում», «Մանկունի», «Մաղթունի», «Խոհունի», «Բնունի», «Հայրունի», «Տէրունի», «Տխրունի» եւ աւելի քան երեք տասնեակ իր երկերն ու հետազօտութիւնները պարզապէս հիազարհուր կ'ընեն ընթերցողը՝ զայն դնելով դէմ յանդիման այն իրականութիւններուն առջեւ, որոնք փաստական հսկայական նիւթեր կը պարունակեն մեր ժողովուրդի պատմական անցեալի համարեա բոլոր շրջաններու եւ գրեթէ բոլոր բնագաւառներու վերաբերեալ: Մինչեւ այսօր, այդ աշխատութիւնները կը ներկայացնեն որոշակի արժէք հայ ժողովուրդի նիւթական ու հոգեւոր մշակոյթի պատմութեան շարք մը հարցերու մշակման եւ ուսումնասիրութեան տեսակէտէ:

Դրամագէտ-հնահաւաք ծնողքի ընտանեկան յարկին տակ Կ. Պոլիս ծնած փոքրիկն Քերովբէ 12 տարեկանին՝ 1932-ին կ'ուղարկուի Վենետիկի Ս. Ղազար դպրոցը («Ընծայարան»), ուր չորս տարի ուսանելէ ետք կը փոխադրուի «Բարձրագոյն կրթարան»: 1938-ին արդէն անդամ կ'ըլլայ տեղի Մխիթարեան միաբանութեան: Այստեղ ի յայտ կու գան պատանի Քերովբէի գրական-բանաստեղծական, այլեւ գրաբարեան լեզուով անդրանիկ բոմբիւնները: 1841-ին նշանակուելով Մուրատ Ռափայէլեան վարժարանէն ներս ուսուցիչ՝ դասաւանդման զուգընթաց կ'աշխատակցի «Բազմավէպ» հանդէսին, որ սկսած էր լոյս տեսնել 1843-ին: 28 տարեկանին իրեն կը վստահուի նոյն վարժարանի տնօրէնի պաշտօնը, իսկ 1858-1861 տարիներուն՝ Փարիզի Մուրատեան վարժարանի տեսուչի պաշտօնը:

Այնուամենայնիւ, 1850-ական տարիները բեղուն եւ նշանակալից կ’ըլլան Ալիշանի գրական ու հասարակական գործունէութեան դաշտին մէջ: Կը ճամբորդէ Հռոմ, Փարիզ, Պերլին, Վիեննա, Լոնտոն, կ'ուսումնասիրէ հայկական գրչագիր մատեանները, նիւթական ու հոգեւոր մշակոյթի յուշարձանները եւ անկշռելի նիւթեր կը հաւաքէ հայագիտական իր ուսումնասիրութիւններուն համար: Այս ճանապարհորդութեան ընթացքին է որ ան բնագիրէն կը թարգմանէ Պայրընի «Չայլտ Հարոլտ» պոէմի չորրորդ երգը եւ կը գրէ շարք մը բանաստեղծութիւններ:

1859-ին, Մուրատեան վարժարանի տեսչական պաշտօնի վրայ գտնուած շրջանին Փարիզ կ'այցելէ բանաստեղծ Միքայէլ Նալբանդեանը, որ կը ծանօթանայ եւ կը երկար զրոյց մը կ'ունենայ Ալիշանի հետ: Յետագային, Նալբանդեան իր «Երկերի Լիակատար Ժողովածու»ին մէջ դրուատիքով կը խօսի Ալիշանի մասին. «Այս արժանապատիւ անձը ծանօթ է հայոց ազգին՝ մանաւանդ Նահապետ անունով: Նորա «Աւագ Եւ Փոքր Մասիս», «Հայոց Աշխարհիկ», «Պլպուլն Աւարայրի» տաղերգութիւնքը ջերմացուցել են շատ սրտեր Նահապետի անունի վերայ»:

Հայրենիքի հանդէպ բուռն սէրով աւշայորդած Նահապետին՝ հայր Ղեւոնդ Ալիշանի զգացումները, Հայրենիքէն հեռու, եղած են միշտ տխուր քաղցրութեամբ եւ խոր մտահոգութեամբ օրօրուն.-

Բայց Նահապետիս ի՞նչ ասեմ, ծերուկ,

Որ եմ քան զամէն ծաղիկ վաղանցուկ,

Իմ գարունս անցել ու հասել աշուն,

Ցամքած տերեւուկս ըսպասեմ հովուն,

Թէ ե՞րբ ի լեռանց ծոցուն փըչէ խոր.

Ձըգէ անկըսկիծ զիս ի մահուն ձոր:

Պանդուխտ բանաստեղծին՝ Ալիշան-Նահապետին հուսկ փափաքն է եղած թաղուիլ իր Հայրենիքին մէջ, որուն հանդէպ կարօտախտով ապրած հոգին երգած է հետեւեալ թրթիռով.-

Ծեր Նահապետիդ տո՛ւր կակուղ հողիկ,

Որ քեզ պինդ սիրեց, Հայո՜ց աշխարհիկ:

Դիպուկ էր Մ. Նալբանդեանի մատնանշումը, թէ Ալիշան «չափաբերական քերթուածոց մէջ ախոյեան չունի»: Տասնամեակներ ետք, Վալերի Բրիւսով իր «Հայաստանի Բանաստեղծութիւնը» խորագիրով ծաղկաքաղին մէջ իրաւամբ պիտի գրէր, թէ «Ալիշանի բանաստեղծութիւնները տեխնիկայով հասած են բարձր կատարելութեան, եւ մինչեւ այսօր անոր երկերը՝ որպէս անկեղծ եւ գողտրիկ ներշնչումներ, սիրուած են ընթերցողներու նշանակալից մասի կողմէ»:

Արդարեւ, Ալիշանեան յոբելենական տարուան ընթացքին, Հայաստանի՛ մէջ մանաւանդ, հայ մտաւորականութիւնը անգամ մը եւս ըստ արժանւոյն գնահատեց ականաւոր գիտնական-բանաստեղծին խոշոր աւանդը, զոր ան թողեց մեր գրական-մշակութային գանձարանին:    

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2 եւ ՎԵՐՋ)

dzaghig2004@yahoo.com