ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 08 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 2020 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

Çnpn=r sş, ulr= Uzuınlnd ünğ,umulndkşuz mnpst

 ağuhuğumndu, lndğrz ets

{AUWŞĞ HUISNDKŞUZ GZKUJ?RZ

SRBI MNINĞU;ZŞĞ GĞU; ŞZ´

Uwi +ğşğndz Kndğ=rnw =upu=umuz +ğumuğür krd stm auğjg Uğju.r st< huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğz şz! Kndğ=ruwtz lğuındumuz stıruwr nd =upu=umuz fşğzu.udr mnpst ö+ğumjndkşuz huıüuszşğ mg azvşz Uığhtwouzrz ndppşul^ çuwj uwe huıüuszşğg şğçşsz mg çnfuzeumşz uwzhrir uğıuwuwındkrdzzşğ^ nğnz= krğu.r mg fşğu,şz zuşd Kndğ=rnw auw auwğşzumrjzşğg! Uwehrir uğıuwuwındkrdzzşğtz stmg Ündsüuçndr st< Auwnj Huığruğ=uğuzr ux<şd muösumşğhndu, rz=zubuğczşğnd nd snknir=ltkzşğnd buğuirdzr jnwjz tğ^ nğnd ets =zzueuındkrdzzşğ lindşjuz wu<nğenp +ğşğndz!

Srzv auzğuwrz öuzuöuz bğ<uzumzşğ mg euıuhuğıtrz Rikuzhndluauwndkşuz ets uwi =uwlg^ şğmğr hşıumuz lğuınd ünğ,umulndkrdzg% Uzuınlnd^ ağuhuğumşj .zeğuwuğnwj nd euıuhuğışlr znğ lndğ sg^ nğ fşğzuüğndu, t {Huısndkşuz gzkuj=rz auwşğ srbı mnınğu,zşğ gğu, şz´ uğıuwuwındkşusç! Lğuındndkrdzg^ nğnd aşprzumz t Ukukrdğ= ausuliuğuzr kndğ=-auwmumuz wuğuçşğndkrdzzşğnd aşıuö+ındkşuz mşeğnzr zu.uüua Yğ+)$ I+=k$ ?rdğ=vrd+plnd^ m'git nğ kndğ=şğ huısndkşuz usçnp< anlnfnwkr gzkuj=rz sş,ukrd zuauıumzşğ ndzşju, şz^ auwşğ muwişğumuz hşındkrdzzşğnd .uprz üulnf^ srbı mnınğu,zşğ gğu, şz kndğ=rnw ets!

Hşıumuz ünğ,umulndkşuz uwi euıuhuğışlr lndğr ets çnpn=r quwzşğ çuğqğujuz öuzuöuz bğ<uzumzşğt! At-It-Ytjr şğşiyn.uz Muğ+ Yuwluz Kfrkkgğ-r rğ t<rz fğuw çuczşlnf uwi lndğg^ üğşj nğ gişlr= çuz sg vndzr uğetz^ =uzr nğ znwzrim şğmğr hşıumuz ünğ,umulndkrdzg mg ünğ,u,t uışlndkşuz lşönd sg nd mg kndzudnğt auiuğumndkrdzg! Lğuüğnp Stlri Ulyauz üğşj nğ Kndğ=rnw st< uhğnp auw auwğşzumrjzşğg +ğşğt r fşğ yndbşğnd fğuw şz^ nğnfaşışd uznzj çzumu, kupşğnd st< çnpn=r jnwjşğ mg muıuğndrz^ rz=zubuğczşğ% buğuirdzşğ muösu, m'gzkuzuz^ At-It-Ytjr auw şğşiyn.uz Muğ+ Yuwluz krğu. mg zşğmuwujndr nd suanduz ihuxzulr=zşğ mg iıuzuw! {Şğç uwi t mujndkrdzg^ .riı euıuhuğışlr t nğ Uzuınlnd ünğ,umulndkrdzg uışlndkşuz uwihrir lşönd sg mg ünğ,u,t rğ lğuındndkşuz st<´^ üğşj Ulyauz!


Giı auwmumuz lğuındusr<njzşğnd

UIĞHTWOUZR UĞIU?RZ ÜNĞ;NJ ZU:UĞUĞG

 UWİ*Ğ MG SŞMZR CGZŞD^ AUWUİIUZR UĞIU?RZ ÜNĞ;NJ ZU:UĞUĞZ UL 12 ANMIŞSÇŞĞRZ% SNİMNDU


Uğju.r bysuz ü,r usçnp< şğmuwz=rz huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg vşz eueğu, ıumudrz^ çuwj sr<uöüuwrz auzğndkrdzg imiu, t znğ <uz=şğ ünğ,ueğşl^ nğhtiör ağueueuğ auiıuındr nd Uığhtwouz şd Auwuiıuz fşğueuxzuz çuzumjndkrdzzşğndz!

Auwmumuz lğuınd upçrdğzşğ mg aupnğeşz nğ Cgzşdr st< uwi+ğ% 8 Anmışsçşğrz çuzumjndkrdzzşğ hrır imirz Uığhtwouzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğr suizumjndkşusç! Uwi suirz wuwıuğuğndkrdzg gğu, t (ğuziuwr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Cuz Rf Lt Iğruz^ çuwj auwmumuz mnpsg% Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkşuz çuzçşğ Uzzu Zupıulşuzr çşğznf^ wuwıuğuğşj nğ Auwuiıuzr ausuğ uzgzendzşlr t nğ stm mnpst çuzumjndkrdzzşğ gzkuzuz^ srdi mnpst xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğ glluz Uğju.r nd Auwuiıuzr ets! {Zşğmuw huand muğşdnğ ağusuwumuzz uwz t nğ Uığhtwouz fşğ< ıuw Uğju.r ets xuösumuz luwzu,udul ünğ,npndkrdzzşğndz´^ giud Zupıulşuz!

Uığhtwouzumuz stıruz üğşj nğ Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Otwandz Huwğusnf Cgzşd m'şğkuw^ anz ŞUAMr Srzi=şuz :sçumr aşı auzerhnds ndzşzulnd nd aumusuğındkşuz lnd,suz uxzvndkşusç Uığhtwouzr erğ=nğnbndsg zşğmuwujzşlnd ausuğ!

Auwuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Ö+ağuh Szujumuzşuzz ul 12 Anmışsçşğrz hrır sşmzr Snimndu^ anz auzerhndszşğ ndzşzulnd nd Puğuhupşuz auğjg =zzuğmşlnd ausuğ! {Xnwkgğö´ lğuındumuz ünğ,umulndkrdzg şğtm üğşj nğ uwi+ğ şd wuxu<rmuw Şğmndbuçkr% Cgzşdr nd Snimnduwr st< çuzumjndkrdzzşğ hrır gzkuzuz şd erduzuürıumuz <uz=şğ hrır ünğ,ueğndrz^ nğhtiör aumusuğınp mnpsşğg ausnöndrz nd çuzumjndkrdzzşğnd imirz örzuendlr auizşlnd ausuğ!


İNDĞRNW ZU:UÜUA TİUI MUZÜZŞJUD

 AUWUİIUZR MNP?RZ

Tğstzr Auhtğ muw=t<g aupnğeşj nğ İndğrnw Zu.uüua Htbuğ Tiuı {Xru Znfnikr´ ünğ,umulndkşuz aşı öğnwjr gzkuj=rz .+işjud Zu.uüua Tğınpuzr ets^ giud nğ Puğuhupr st< ,uüu, huışğuösrz eğeuhuıouxg Tğınpuzz t^ kt İndğru arsu mg muzüzr Auwuiıuzr mnp=rz!

Lndğg uzumzmul vt! Htbuğ Tiuı şğmuğ cusuzumt r fşğ mg szuw Zu.uüua Tğınpuzr =zzueuındkrdzzşğndz mröumtırz fğuw^ ndiır öuğsuzulr vt nğ uz hrır muzüztğ Tğınpuzr ets!

Htbuğ Tiuı giud nğ Tğınpuz çuösukrd oumuızşğnd fğuw .zerğzşğ mg iışp,t nğhtiör rğ cnpnfndğerz ndbueğndkrdzg aşxujzt şğmğr st< ırğnp mujndkrdztz! {Kndğ=ru İndğrnw st< ünğ,u,şj ıuğçşğ şğmrğzşğt şmu, uauçşmrvzşğ^ znwzg gğud Lrhruwr st<! Ndğşsz arsu buı auduzumuz t nğ znwzg mg ünğ,ueğt Puğuhupr st< şdi! Rzvhti uxu< ul gir^ kndğ=şğz şz nğ =u<ulşğşjrz nd iışp,şjrz uwi znğ huışğuösg´^ giud Tiuı!


Auwmumuz susndlg mg hzet nğ

{FUĞQMUZ ÖRZNDNĞZŞĞ KULUZ M'RĞUMUZUJZŞZ

UIĞHTWOUZR ÜRDPŞĞND ST>´


Auwmumuz lğuındusr<njzşğ şğtm öuzuöuz lndğşğnf mg hzeşz nğ uğetz rim sr<uöüuwrz susndlr st< nd öuzuöuz hşındkrdzzşğnd mnpst usşzuçuğqğ sumuğeumnf auiıuındu, t nğ fuğqmuz örzndnğzşğ mg suizumjrz Uğju.şuz huışğuösrz şd uwe örzndnğzşğg çşğndu, şz İndğruwtz^ Lrhruwtz nd U)puziıuztz!

Giı auwmumuz mnpsr ışpşmndkrdzzşğndz^ uauçşmrv-fuğqmuzzşğ uğetz rim öuzündu,uçuğ kuluz m'rğumuzujzşz uığhtwouzumuz çzumufuwğşğnd st<^ ül.udnğuçuğ uwz ürdpşğt zşği^ ndğmt çzumvndkrdzg yu.ndiı ındu, t mus ıuğauzndu, t xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğnd huıouxnf! Mg hzendr nğ uauçşmrvzşğnd ausuğ srşdznwzz t kt n#dğ mg üızndrz şd r#zv mg kuluzşz^ uznzj ausuğ muğşdnğg uwz ündsuğz t önğ htı= t iıuzuz^ rzvhti zuşd uwz uduğg% önğ hrır ıuzrz rğşzj aşı sruirz!

Auwmumuz susndlg mg üğt zuşd nğ uğetz =uzrji zbndu, t nğ fuğqmuzzşğg uwzndauzeşğq hrır vmuğşzuz fşğueuxzul rğşzj şğmrğzşğg^ =uzr nğ uznz= mu_s hrır ihuzzndrz uxu<zuü,r fğuw mu_s hrır sşxjndrz Uığhtwouzr mnpst^ aşı=şğg <z<şlnd ausuğ!


(ğuziuwr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğg% Puğuhupşuz

aumusuğındkşuz suirz

{KNDĞ?RU ZŞĞÜĞUDNDU; T

XUÖSUMUZ ÇU:NDSZŞĞND ST>´


(ğuziuwr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Cuz Rf Lt Iğruz şğtm şğmğr :nğağeuğuzr st< auzerhsuz sg suizumjşlnf wuwıuğuğşj nğ Puğuhupşuz aumusuğındkrdzg ndzr znğ çupueğrv sg$ Kndğ=ru xuösumuz üşızr fğuw zşğüğudndu, t uwi znğ huışğuösr st<!

Giı )ğuziujr Zu.uğuğrz Kndğ=rnw zşğüğudndsg sr<uöüuwrz fıuzü mg iışp,t Puğuhupşuz aumusuğındkşuz ausuğ! {Sşz= vşz= ndöşğ uwehrir çuz sg! (ğuziu wiıum mşğhnf wuwıuğuğu, t nğ )ğuziumuz mnpsr juzmndkrdzz uwz t nğ aumusuğınp mnpsşğg yn.ueuğq ör<npndkrdzzşğ gzşz^ zu. şd uxu< ağucuğrz ustz ışiumr zu.uhuwsuzzşğtz^ huahuzşz örzuendlr huauz<zşğg şd fşğueuxzuz çuzumjndkrdzzşğnd işpuzr bndğ<! Cuz-Rf Lt Iğruz udşljndj zuşd nğ 8 Anmışsçşğrz Cgzşdr st< çuzumjndkrdzzşğ zu.uışindu, şz ŞUAMr Srzi=şuz :sçumr hşındkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğnd suizumjndkşusç^ 12 Anmışsçşğr zul çuzumjndkrdzzşğnd yndl sgz ul hrır muwuzuw Snimnduwr st<! Srum zhuıum sg muw% çuzumjndkrdzzşğnd fşğimirl uxuzj zu.uhuwsuzzşğnd!


XNDİUİIUZR HUBIHUZNDKŞUZ ZU:UĞUĞG

 :*İŞJUD MNPSŞĞND AŞI

Xndiuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğ İtğmtw Bnwmnd şğtm aşxuquwznf .+işjud rğ auw nd uığhtwouzjr hubı+zumrjzşğ Eudrk I+znwşuzr nd Öu=rğ Auiuznfr aşı! Öğnwjzşğnd ktsuz Puğuhupr st< huışğuösz tğ nd auduzumuz öuğüujndszşğg! Lndğg aupnğeşj xndiumuz mnpsg^ wrbşjzşlnf nğ Xndiuiıuzr Zu.uüua Yndkrz 7 Anmışsçşğrz wuwıuğuğu, t nğ Puğuhupr aumusuğındkrdzg npçşğündkrdz sgz t şd Xndiuiıuz wnwi ndzr nğ usşzumuğo cusuzumr st< muğşlr hrır glluw eueğşjzşl çu.ndszşğg!


Rlaus Ulrwşd şd Zrmnl Yubrzşuz auğjuöğnwjzşğ ındrz

{Şdğnzrdö´ lğuınd ünğ,umulndkşuz şd Xndiuiıuzr hşıumuz aşxuışirlrz

ULRWŞD$-HUIŞĞUÖSTZ ŞI? KNDĞ?RU RĞUDNDZ? NDZR SUİZUMJŞLND SR>ZNĞEUMUZ UXU?ŞLNDKŞUZ

- AUWUİIUZ HTI? T AĞUCUĞR RĞ {SU?İRSULRİK S*IŞJNDS´TZ



Srzv huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg mg buğndzumndrz Uğju.r iuasuzzşğnd s+ı^ suzuduze ardiriuwrz nd auğuduwrz auındu,zşğt zşği^ Auwuiıuzr Fuğvuhşız nd Zu.uüuag% Zrmnl Yubrzşuz şd Uğstz İuğüişuz auğjuöğnwjzşğ mndıuz sr<uöüuwrz aşprzumudnğ lğuındusr<njzşğnd şd aşxuışirluwrz muwuzzşğnd^ mg .+irz xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğnd fıuzür^ Uğju.r cnpnfndğer ünwuışdsuz fıuzür^ +ıuğ uauçşmvumuz muösumşğhndkrdzzşğnd uzeus fuğqmuz örzndnğzşğnd zşğmuwndkşuz şd muğşdnğ uwl auğjşğnd suirz!

Şğtmnduw auğjuöğnwjzşğnd buğ=tz^ ndbuüğud tğ Hr-Hr-İr ünğ,umulndkşuz aşı Zrmnl Yubrzşuzr öğnwjg^ nğnd gzkuj=rz Auwuiıuzr Fuğvuhşıg gğud buı muğşdnğ wuwıuğuğndkrdz sg! Uz giud nğ şkt Uığhtwouzr örzşul ndcşğg wu<npndkşuz auizrz Puğuhupr st<^ uırmu mg zbuzumt nğ Puğuhupr cnpnfndğeg hrır şzkuğmndr jşpuihuzndkşuz!

Auwmumuz lğuınd upçrdğzşğg uwi+ğ ağuıuğumşlnf Yubrzşuzr auğjuöğnwjg^ mg zbşz nğ Fuğvuhşıg st<ışp eğu, t Puğuhupr auwndkşuz ünwuışdsuz fıuzüg! Zrmnl Yubrzşuz erışl ındu, t nğ Uğju. Auwuiıuz t^ auwşğnd şğmrğz t^ nğnfaşışd anz srbı çzumvndkşuz 80 ınmnig şd udşlrz şpu, şz auwşğ nd uwehti t zuşd arsu!

{Uığhtwouz m'ndöt nğ uwe anpşğnd fğuw auwşğ vuhğrz^ uınğ ausuğ t nğ arsu uauçşmrvzşğnd +üzndkşusç wuğqumu, t Puğuhupr fğuw! R#zv mg ihuişz auwşğt^ m'ndöşz nğ auwşğg gişz nğ şkt wuğqumnpzşğg uauçşmrv şz^ uhu uauçşmrvzşğtz fu.zulnf rğşz= htı= t ağucuğr#z rğşzj uğsuızşğtz! Uırmu uzmuğşlr t´^ erışl ındu, t Zrmnl Yubrzşuz!

Znwz auğjuöğnwjr gzkuj=rz Fuğvuhşı Yubrzşuz .+işjud zuşd Xndiuiıuzr eşğrz suirz^ nd wuwızşj nğ Xndiuiıuz auduiırujndju, t nğ Auwuiıuzr ets ausuhuıui.uz ihuxzulr=r huğuüuwrz hrır muıuğt rğ huğıudnğndkrdzzşğg^ nğnz= usğuüğndu, şz öuzuöuz huwsuzuüğşğnf! {Ndzrz= huwsuzuüğşğ nd zu.uışindu, t nğ şkt ihuxzulr= sg .zeğnw uxuğmuw t^ Xndiuiıuz hrır muıuğt rğ huğıumuzndkrdzzşğg´^ giu, t Yubrzşuz!



UĞJU:R HUBIHUZNDKŞUZ ÇUZUMG AUİU; T SUĞIUFUĞUMUZ

LNDĞ> WU>NPNDKRDZZŞĞND

- SR>UÖÜUWRZ AUZĞNDKRDZG HTI? T OUZVZUW UĞJU:R UZMU:NDKRDZG


Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz znwzhti şğtm .+işjud {Şdğnzrdö´rz nd Xndiuiıuzr hşıumuz aşxuışirlrz^ muğ,r= wuwızşlnf aumusuğındkşuz fıuzüudnğ öuğüujndszşğg öihşlnd ausuğ htı= t sr<uöüuwrz auzğndkrdzg foxumus+ğtz ouzvzuw Uğju.r uzmu.ndkrdzg!

Yubrzşuz xndiumuz hşıumuz muwuzrz .+işlnf^ giud nğ şğtmnduw eğndkşusç Uğju.r hubıhuzndkşuz çuzumg suğıufuğumuz lndğ< wu<npndkrdzzşğnd auiu, t! Uz hzeşj nğ auğuduwrz bğ<uzr st<^ suizudnğuçuğ Othğuwrlr erğ=şğnd sşğqumuw ıuğu,=zşğt zşği auwmumuz mnpsr ausuğ wu<np huwsuzzşğ iışp,ndu, şz nd uimt şı= auwmumuz ndcşğg hrır vknpndz nğ uığhtwouzumuz çuzumg muğşzuw fşğiırz mndıumndszşğ gzşl uwe auındu,tz zşği!

Üulnf {Şdğnzrdö´r aşı öğnwjrz^ anz ul Yubrzşuz hubıhuzşj uwz ışiumtıg nğ sr<uöüuwrz auzğndkrdzg htı= t ouzvzuw Puğuhupr uzmu.ndkrdzg! {Puğuhupr auwndkrdzg uwi huandz mg huw=uğr ünwuışdsuz ausuğ^ nğnfaşışd çnlnğ çzumufuwğşğg m'şzkuğmndrz uzgzeauı ağkrxumn,ndkşuz! Şkt sşz= çnlnği sruizuçuğ m'ndöşz= muişjzşl suğeuirğumuz uptıg^ şkt m'ndöşz= uğüşl= gllul udşlr sş, uptır sg^ sr<uöüuwrz auzğndkrdzg foxumus htı= t glluw nd htı= t ouzvzuw Uğju.r uzmu.ndkrdzg´^ giud Yubrzşuz! Auwuiıuzr Fuğvuhşıg udşljndj nğ auwmumuz mnpsg .upupndkrdz m'ndöt^ çuwj uırmu vr zbuzumşğ nğ htı= t ihuit kt rzvht#i Uğju.r cnpnfndğeg hrır şzkuğmndr jşpuihuzndkşuz! Puğuhupjrzşğ rz=zuhubıhuzndkrdz m'gzşz^ şöğumujndj Yubrzşuz!


Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 92

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ

Հարցազրոյցի մ'ընթացքին, 1996-ին, Եաշար Քեմալ վերյիշումներ ընելով իր հօր կեանքէն խոստովանած է, թէ ինք շատ փոքր տարիքին մտիկ կ'ընէր իր հօր երգած քրտերէն երգերը՝ կանգնած բլուրի մը գագաթին, որ կը նայէր իրենց իրենց գիւղին, հարաւային նահանգին մէջ Կիլիկիոյ Ատանայի: Այդ երգերը, Քեմալի համաձայն, սկանտինաւեան աւանդավէպեր էին քրտական դիւցազնաշունչով, որոնք անցած դարերուն կ'երգուէին պատերազմներու ընթացքին կորսուած զաւակներու համար, գաղթականներու մասին: Այդ երգերը կը խօսէին հայրենասիրութեան եւ կարօտախտի ալ մասին այն մարդոց, որոնք իրենց ետին էին ձգած հող ու հայրենիք:

Քեմալ շատ առաջ չէ տարած «գլխացաւանք» նկատուող քրտական գործօնը Թուրքիոյ մէջ, թէեւ ազգայնամոլները զինք կը նկատէին երկրի «դաւաճան մը»: Իբրեւ փոքրամասնութիւններուն մաս կազմող հաւաքականութեան մը անդամը՝ մեկնելով քիւրտերուն իրաւունքները պաշտպանելու իր ուղեգիծէն, Քեմալ իշխանութիւններուն կողմէ ենթարկուած է սուր քննադատութեանց, հալածանքի, հասնելով մինչեւ բանտարկութիւն...: Հակառակ այս բոլորին՝ յարգուած մտաւորական գրող մըն էր ան Թուրքիոյ մէջ, յայտնելով թէ ամէն բանէ առաջ «ինք թուրք գրող մըն է, սակայն քրտական ծագումով»: Իր դէմ հակակրական կեցուածք սնուցանողներուն կիրթ ձեւով եւ իմաստուն խօսքերով կը պատասխանէր. «Գրողի մը համար իր ուսերէն վեր նայիլը անձնասպանութիւն է»:      

Ուշագրաւ ու հետաքրքրական են Եաշար Քեմալի պարզած միտքերը իր գլուխ-գործոցներէն համարուող՝ «Մէմէթ – Իմ Բազէն» վէպին ծնունդէ՛ն իսկ առաջ անոր ապրած երկունքին մասին, երբ գրողը, 2003-ին, իր ծննդեան 80-ամեակին առիթով «Պիլկէ» համալսարանին մէջ կ'արտասանէր ճառ մը, ուր մասնաւորապէս կ'ըսէր. «Իսթանպուլի ամենացուրտ ձմեռներէն մէկն էր եւ ես դրամ չունէի նոյնիսկ փայտ գնելու եւ վառարան վառելու: Աւելին, ես անձս համոզուած ձեւացնելով կ'ըսէի, թէ կրակը կրնայ զօրաւոր ըլլալ. ուրեմն, փաթթուեցայ եւ մարմինս ծածկեցի պատռտած վերմակի մը մէջ ու սկսայ կամաց կամաց վէպը տպել հին, այլեւ ստեղներէն շատերը պակսած գրամեքենայի մը օգնութեամբ: Ահա այսպիսի անձուկ պայմաններու մէջ է որ գրեցի  «Մէմէթ – Իմ Բազէն»ը: Ասիկա իմ ամենալաւ յիշատակն է զոր ցասօր կը պահեմ այն խոնարհ տնակէն, ուր կ'ապրէի եւ որուն վա՛րձքն անգամ վճարել անկարող էի»:

Եաշար Քեմալի կեանքին ու գործերուն անդրադառնալով չեմ կրնար չմտաբերել մեծ գրողին մասին յայտնած կարծիքը «Մարմարա»ի սիրելի խմբագրապետ Պր. Ռոպէր Հատտէճեանի, որ առիթով մը պատասխանելով իմ մէկ հարցումիս՝ մեծ վիպագիրին մասին, ըսած էր, որ Եաշար Քեմալ կը դասուի Թուրքիոյ մեծ գրողներու շարքին: Հատտէճեան ընդգծած էր, որ ինք գրողէն միայն մէկ վէպ է կարդացած, այդ ալ՝ «Թէնէքէ»ն, որ նշանաւոր գործ մը չըլլալով հանդերձ նիւթը խորապէս տպաւորած է զինք: «Թէնէքէ»ն առաջին անգամ հրատարակուած է 1955-ին: 1968-ին, Եաշարի կինը՝ Թհիլտա Քեմալ զայն թարգմանած է անգլերէնի: Ինչպէս նշուեցաւ, Եաշար Քեմալ այս վէպին մէջ կը նկարագրէ նախկին Կիլիկիոյ՝ Թուրքիոյ ներկայ հարաւային Անատոլիայի Չիւքիւրովա շրջանին մէջ ապրած ողբերգական վիճակը հողի իրաւատէրերու, որոնք կը ճնշումի կ'ենթարկուէին ու կը շահագործուէին բրինձ մշակողներու կողմէ:

Յիրաւի ծանրակշիռ է գրական բերքը Եաշար Քեմալի: «Նիհար Մէմէթ» կամ «Մէմէթ – Իմ Բազէն», «Թէնէքէ» վէպերէն բացի, յիշարժան իր երկերու շարքին են՝ «Մէջտեղի Կայմը» (1960), «Երկաթեայ Հող, Պղնձեայ Երկինք» (1963), «Չմեռնող Խոտը» (1968), «Նիհար Մէմէթ Բ.» (1969), «Աքշասազին Աղաները - Եռաբանութիւն» (1974), «Թող Մեռցնէին Օձը» (1976), «Ճայի Մը Սկանտինաւեան Աւանդավէպը» (1976), «Աստուծոյ Զինուորները» (1978),«Թռչուններն Ալ Գացին» (1978), «Ծովափի Ձկնորսը» (1978), «Նռնենին՝ Հողակոյտին Վրայ» (1982), «Արեան Ձայնը» (1991), «Եփրատին Ջուրը Արիւն Կը Հոսի, Չնայի՞ս Մէյ Մը» (1997), «Մրջիւնին Ջուր Խմածը» (2002), «Արշալոյսի Աքլորները» (2002) եւ ուրիշներ: Դիւցազնավէպերէն՝ «Անատոլիական Երեք Առասպելներ» (1967), «Արարատ Լերան Առասպելը» (1970), «Հազար Ցուլերու Առասպելը» (1971) եւ դեռ շատ աշխատասիրութիւններ, նաեւ մանուկներու նուիրուած գիրքեր:                         

2013-ին, Եաշար Քեմալի ծննդեան 90-ամեակին առիթով եւ առ ի երախտագիտութիւն մեծ գրողին մշակութապահպան գործունէութեան, Հայաստանի մշակոյթի նախարարութիւնը զայն պարգեւատրեց «Գրիգոր Նարեկացի» մետալով: Պարգեւը բազմերախտ գրողին յանձնուեցաւ Պոլսոյ մէջ՝ պոլսահայ համայնքի մշակութային գործիչներու ներկայութեան: Յուշամետալի յանձնման արարողութեան ժամանակ Քեմալ ըսաւ. «Ես ծնունդով Վանէն եմ եւ հպարտ եմ, որ Գրիգոր Նարեկացիին հայրենակիցն եմ: Այդ հողերը միաժամանակ մեծ ցաւերու եւ կոտորածներու տարածքներ են: Հոն վերապրած մեծ դժբախտութիւններ, ոչնչացուած մեծ արժէքներ կան, սակայն այսօր ժողովուրդներու դէմ բոլոր աղէտները մաքրելու ճիգեր ալ կան»:

Մեծավաստակ գրող մը ահա, որուն անմահ գործերը դարեր պիտի հնչեցնեն Արդարութեան ղօղանջները համամարդկային ապրումներու:          

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 3 եւ ՎԵՐՋ)    dzaghig2004@yahoo.com