Buçukufşğ<r ausuwzuhuımşğg% Puğuhup-Uığhtwouz iuasuzuü,r huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğnd lnwirz ıum

ŞĞMND MNPSŞĞZ UL MG :*İRZ STMÖSTMND NDPPŞUL İHUXZULR?ZŞĞNF ND ZU:UHUWSUZZŞĞNF

Buçukufşğ<rz huışğuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg buğndzumndşjuz znwz iuiımndkşusç nd ,uzğ suğışğ ışpr ndzşjuz Puğuhupr iuasuzzşğnd suzudu_ze ardiriuwrz nd auğuduwrz auındu,zşğndz s+ı! Işpşmuındumuz eubır fğuw lndğşğg uwz=uz aumuiumuz şz nd uwz=uz ıuğçşğ şz rğuğst nğ uzmuğşlr t obüğrı huımşğujnds muösşl eth=şğnd fşğuçşğşul mus auimzul kt rğumuzndkşuz st< r#zv t rğufroumg!

Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkrdzg% çuzçşğ Bndbuz İışyuzşuzr nd Zu.uğuğndkşuz zşğmuwujndjrv Uğ,ğndz Wnfauzzrişuzr çşğznf buçukufşğ<rz üğşkt cus ux cus lndiuçuzşj auzğndkrdzg^ çuwj uwe lndğşğg aşxndtz mus s+ıtz nğşdt muh vndztrz uwz lğuındndkşuz aşı^ nğ mg aupnğendtğ Kndğ=rnw lğuındumuz stıruwr mnpst şd mus Uığhtwouzumuz susndlr st<!

Buçuk +ğnduw çu.ndszşğg% xuösuoumuır usçnp< şğmuwz=rz buı indp uğcşjrz şğmnd mnpsşğndz^ nğnfaşışd şğmnd mnpsşğz ul mg .+irz auğrdğudnğ önaşğnd nd frğudnğşulzşğnd^ xuösumuz buı sş, =uzumndkşusç ötz=-örzuskşğ=r nvzvujsuz suirz! Mujndkrdzg buı lndğ< tğ nd mşğhnf sg çşmndszuwrz^ =uzr nğ mnpsşğg mg huışğuöstrz st<ışp ezşlnf uzzu.ueth =uzumndkşusç ihuxuörzndkrdz! ?upu=umuz nd xuösumuz sşmzuçuzzşğ m'gitrz nğ uwe +ğnduw huışğuösumuz çu.ndszşğg ustztz sş,z trz^ şkt çupeuındkrdz eğndtğ 1945rz :nğağeuwrz Srndkşuz ndcşğnd spu, huw=uğrz aşı! İuasuzr fğuw vmuğ auındu, sg nğ mğumr ıum vglluğ^ uığhtwouzumuz çuzumg mg wuxu<uzuğ^ rim auwmumuz ndcşğg mg hubıhuzndtrz mus mg ynğqtrz aumuauğndu,zşğnf nd aumuwuğqumndszşğnf wuxu<uzul!

Buçuk uxındgzt imişul uğetz rim imiu, trz xsçumn,ndrl Uğju.r Aueğndk =upu=z nd suwğu=upu= İışyuzumşğıg! Ağkrxzşğg m'rwzuwrz çzumufuwğşğnd st<^ wuxu<ujzşlnf ağeşazşğ mus yluıumr fşğu,şlnf çuösukrd brzndkrdzzşğ^ fzuindşjud zuşd =upu=rz şlşmığumuzndkrdz suıumuğuğnp şlşmığumuwuzg nd =upu=g szuj .uduğr st<^ suğenj fşğwrbşjzşlnf 1990umuzzşğnd iuğiuyr ıuğrzşğg! Uğju.r Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz nğ huışğuösr eubı sşmzu, tğ^ uxu<zuür,tz mg aşışdtğ ünğ,npndkrdzzşğndz!

Srzv uwe iumuwz Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz nd Zu.uüua Uğstz İuğüişuz uxuzj eueuğ sg ıulnd auğjuöğnwjzşğ mndıuwrz sr<uöüuwrz aşprzumudnğ lğuındusr<njzşğndz nd kşğkşğndz^ zşğmuwujzşlnf rğufroumg! Auwuiıuzr rb.uzndkrdzzşğnd uwi =uwlg nğhti ımuğndkrdz nğumndşjud Uığhtwouzr zu.uüuarz nd fuğvumuösrz mnpst nd Rlaus Ulrwşd wuwıuğuğşj nğ auwmumuz mnpsg fu. nd iuğiuyr st< imiu, t .zeğşl mus upuvşl nğ sr<uöüuwrz auzğndkrdzg ıtğ muzüzr Auwuiıuzrz! Ulrwşd mg wuwıztğ zuşd nğ Othğuwrlz nd Suıuprig uöuıuüğndu, trz^ uöuıuüğndu, trz zuşd ndk ürdpşğ nd aimnpndkrdzg uzju, tğ Uığhtwouzr çuzumr şzkumuwndkşuz zşğ=şd!

Buçuk +ğ rğrmzuwrz cusşğndz şğmnd Zu.uüuazşğz ul rğşzj cnpnfndğezşğndz ndppşul huıüuszşğnf auzeti şmuz^ wuwızşlnf nğ hrır buğndzumşz huw=uğrl fşğ<zumuz lnd,suz ausuğ!

ZRMNL YUBRZŞUZR NDPŞĞQG

Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuzr Buçuk +ğnduw ndpşğqg buı muğ,ğ nd .riı uğıuwuwındkrdzzşğ mg çnfuzeumtğ Kndğ=rnw auijtrz! Fuğvuhşıg m'gitğ nğ uwi uzüus hrır huw=uğtrz srzvşd fşğ<! Uğju.r ets mg mxndtrz kğ=umuz nd uığhtwouzumuz ndcşğg!

Uğetz stm buçukt r fşğ auw cnpnfndğeg Uğju.r nd Auwuiıuzr st< şzkuğmndu, t uığhtwouzu-kğ=umuz wuğqumsuz^ nğnd ıuğnpndkrdzg uzzu.ueth şz^ m'gitğ Yubrzşuz^ zbşlnf nğ wuğqumndszşğg uwz=uz ,uzğ trz^ nğ giı xuösumuz ynğquütızşğnd^ 21ğe euğndz zsuzg vt huıuau, ub.uğar nğşdt auındu,rz st<^ aumusuğındkşuz ü+ırzşğtz nğşdt stmndz fğuw!

Yubrzşuz mg bşbıtğ nğ Uğju.r ustz stm suğıumuz erğ=r fğuw mg wuğqumtrz 150-200 örzndnğ şd gze nğnds^ uwehrir wuğqumndszşğ mg mğmzndtrz +ğnduw st< =uzr sg uzüus^ ağkrxuwrz wuğqumndszşğnd u<umjndkşusç!

Zrmnl Yubrzşuz mg bşbıtğ zuşd nğ auw cnpnfndğeg mg üızndtğ auöuğusşuw huısndkşuz kşğşdi ustztz foxumuz yndlrz st<^ auw cnpnfndğeg krğu. auğqu, tğ znğ npçşğündkrdzzşğnd! {Uirmu znğ İuğıuğuhuı sgz t nd sşöst rdğu=uzvrdğg huğıudnğ t rz=örz= zndrğşlnd srum zhuıumr sg nğnd uzndzz t wupkuzum´^ mg wuwıuğuğtğ Zrmnl Yubrzşuz!

Znwz cusşğndz Uığhtwouzr Zu.uüuaz ul rğ ndpşğqg mg wptğ uığhtwouzjrzşğndz nd mg wuwıuğuğtğ nğ çuzumg fiıua+ğtz mg muıuğtğ rğ huğıumuzndkrdzg şd m'uöuıuüğtğ auwşğnd mnpst çxzuüğudndu, ürdpuduzzşğz nd anpuıuğu,=zşğg!

4 Anmışsçşğr öuğüujndszşğg!

4 Anmışsçşğr uxınduz muznd. cusşğndz euğqşul mg ağkrxumn,ndtğ Uğju.r suwğu=upu= İışyuzumşğıg şd rzvhti wşınw hrır wuwıuğuğndtğ^ muwrz önaşğ nd frğudnğşulzşğ!

Puğuhupr Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz xuösuoumuıtz fşğueuxzult şı= ersşj Uığhtwouzr cnpnfndğerz nd sr<uöüuwrz auzğndkşuz nd giud nğ Uğju. hrır imitğ yn.ueuğqşl ağkrxumn,ndkşuz! Auörd cus sg wşınw Uğju.r Hubıhuzndkşuz çuzumg ağkrxzşğ zşışj Uığhtwouzr şğmğnğe ül.udnğ =upu=r Mtzotr &auwmumuz uzndznf Üuzqum/^ zu.mrz ?rğnfuhukr fğuw nd mnğ,uzşj =upu=r örzndnğumuz +eumuwuzg^ =upu=rz st< huıuaşjud sş, udşğu,ndkrdz! Uxu<rz uwi ağkrxumn,ndkşztz şı= Uğuwrm Wuğndkrdzşuz giud nğ hrır vbuğndzumtrz^ uirmu zu.uöündbujnds sgz tğ^ çuwj şkt Uığhtwouzr rb.uzndkrdzzşğg buğndzumtrz krğu. uxzşl .upup çzumvndkrdzg^ rğş_z= ul hrır yn.ueuğqtrz znwz iuiımndkşusç nd udşlr ,uzğ ağkrxumn,ndkrdzzşğnf!

\ Uğ,ğndz Wnfauzzrişuz aşğ=şj Suıuprir nd Othğuwrlr üğudsuz suirz wuwıuğuğndkrdzzşğg!

Srzv uığhtwouzumuz mnpsg nd kğ=umuz susndlg mg üğtrz nğ Suıupriz nd Othğuwrlg uöuıuüğndu, trz^ Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkşuz zşğmuwujndjrv Uğ,ğndz Wnfauzzrişuz uindlri sg iuğ=şj şd giud nğ Mrğumrr suğışğg uwz=uz ,uzğ nd wusux vtrz şpu,^ rzvhti şpu, trz Ndğçuk nd Buçuk! Uz srucusuzum udşljndj nğ Uığhtwouz^ zu.uhti mşeğnzujzşlnf sş, ndcşğ^ imiu, t wuğqumndszşğnd^ çuwj vt mğju, oşp=şl auwşğnd ersueğndkrdzg!

Üulnf Uığhtwouzumuz rb.uzndkşuz uwz wuwıuğuğndkrdzzşğndz^ giı nğnzj Suıuprir ndppndkşusç wuxu<.upujndszşğ rğumuzuju, şz^ Uğ,ğndz Wnfauzzrişuz hzeşj aşışdşulg$ {Sşz= ışiuz= kt uznz= şğtm mg ı+ztrz Suıuprig üğudşlnd wupkuzumg^ rim uwi+ğ sşz= ağuhuğumşjrz= ışiuzrdk sg^ ndğ wiıum mşğhnf mg ışizndr kt rzvhti uığhtwouzjr örzndnğzşğ Suıuprir sşğqumuw=tz mg yu.vrz auwmumuz örzşul ndcşğnd ağşıuzuwrz mğumnjzşğnd zşğ=şd´!

Uz aşğ=şj zuşd Othğuwrlr üğudsuz suirz lndğşğg^ gişlnf$ {Şi şğtm auğjndjr nğ şkt Ulrwşd fiıua t nğ Suıuprig uöuıuüğndu, t^ uhu rzvn#d v'uwjşlşğ anz´! Wnfauzzrişuzr şlnwkr wu<nğenp çucrzg udşlr ,uzğ tğ nd uz mg hzetğ nğ Rlaus Ulrwşdrz i.ul ışpşmndkrdzzşğ mg aupnğendtrz^ uz vtğ ırğuhşışğ rğufroumrz mus ağusuıuğzşğg i.ul lndğşğ mndıuwrz uznğ!

Uığhtwouzr Zu.uüua Ulrwşd ağueueuğr ausuğ şğş= huwsuzzşğ wuxu< =bşj

AUWŞĞG ZŞĞNPNDKRDZ :ZEĞŞZ ŞD GZENDZRZ NĞ PUĞUHUPG UIĞHTWOUZR MG HUIMUZR

Uığhtwouzr Zu.uüua Rlaus Ulrwşd rğ cnpnfndğerz .+i= ndppşj nd Auwuiıuzr ets ağueueuğr ausuğ şğş= huwsuzzşğ wuxu< =bşj! Auwşğg zşğnpndkrdz hrır .zeğşz^ hrır .niınfuzrz nğ Puğuhupg Auwuiıuzr vr huımuzrğ^ Puğuhuptz aşxuzulnd ausuğ wiıum kndumuz sg jnwj hrır ıuz!

Zu.uüua Ulrwşd giud nğ çnlnğ huısumuz wndbuğquzzşğg nd sömrkzşğg fzuindşjuz xsçumn,ndszşğnd aşışduz=nf^ çuwj fzuindu, wndbuğquzzşğg hrır fşğumuxndjndrz!

Ulrwşd =zzueuıumuz .+i=şğ gğud Yubrzşuzr auijtrz nd giud nğ Yubrzşuz ustz +ğ sr<uöüuwrz pşmufuğ sg mg yzıxt nd +üzndkrdz m'ndöt^ vszuj stmg nğndz verst! {Endz n#f şi nğ sşör huwsuzzşğ wuxu< mg =bşi^ arsu r#zv huwsuz wuxu< hrır =bşi^ uinğ uznğ mg hupuıri ağueueuğr ausuğ´^ giud Ulrwşd!

Ulrwşd Kfrkkgğ-r rğ t<rz fğuwnf ul wuwıuğuğndkrdzzşğ gğud^ giud nğ Uığhtwouzr çuzumg üğudu, t Othğuwrlr 9 ürdpşğg {Mşjjt Uığhtwouzr çuzumg^ Puğuhupg Uığhtwouzrz mg huımuzr´ giud Ulrwşd! Rim auwmumuz mnpsg aşğ=şj Othğuwrlr suirz şpu, hzendszşğg!

HTWUÖGIR AĞUHUĞUMRZ FĞUW ND HTBRMKUBR ST> AUWŞĞND

ETS JNWJŞĞ MUIUĞNDŞJUZ

Uığhtwouzr nd Lşxzuwrz Puğuhupr sr<şd ,uüu, huışğuösg +ğşğt r fşğ Kndğ=rnw st< znğ .snğndszşğ mg wuxu<ujzt auwşğnd ets^ uzüus sg şdi mg ağuağndrz çuğmndkrdzzşğ nd uışlndkrdzzşğ!

Lğuınd ünğ,umulndkrdzzşğ uwi+ğ mg aupnğeşz nğ auwşğnd ets jnwjşğ muıuğndşjuz Htwuögır ağuhuğumrz fğuw! {Uığhtwouzjr mus Kndğ=rnw =upu=ujr^ nf nğ eğ+bum sg uxud^ şmud nd suizumjşjud jnwjrz´^ gindu, t lğuındndkşuz st<! Htwuögır ağuhuğumrz fğuw audu=ndu, jndjuğuğzşğg ö+ğufrü muzüzşjuz Uığhtwouzr mnpst muıuğndu, ünğ,npndkşuz! Jnwjr muösumşğhrvzşğtz Ouz Ügkuw^ Kndğ=rnw nd Uığhtwouzr uöüuwrz =uwlşğüzşğg azvşjzşlt şı= ouxu.+işj nd giud nğ anz audu=ndu, şz ö+ğufrü muzüzşlnd ausuğ Uığhtwouzr yuxuhuz, çuzumrz! Ügkuw hzeşj nğ Auwuiıuz^ .upup çzumrvzşğnd fğuw muıuğndu, wuğqumndsnf jnwj ındud nğ uauçşmrv şğmrğ t nd uğcuzr huıui.uzg ığndşjud Auwuiıuzrz! Ügkuw uzüus sg şdi wrbşjndj şğmnd hşındkrdz-stm uöü muğüu.+ig^ giud nğ auöuğudnğzşğ ersu, şz nğhtiör nğhti musudnğ% pğmndrz xuösuoumuı! Öuzuöuz kupşğnd^ suizudnğuçuğ Htbrmkubr st< muwuju, jnwjşğnd suizumjşjuz zuşd s+k+ir=ltkudnğ ıuğğşğ^ nğnz= Uöşğrzşğnd çuzumr ö+ğumjndkrdz mg wuwıztrz! Jndjuğuğzşğg audu=ndşjuz Htbrmkubr st< Uığhtwouzr Rikuzhndlr ardhuıniuğuzr btz=rz ux<şd nd auwşğnd uzt,= ışpujndjrz^ Uığhtwouzr zmuısusç ul ö+ğumjndkrdz wuwızşjrz!

UIĞHTWOUZ HZEŞJ NĞ ;UZĞUHTİ FRĞUDNĞNDŞJUD UĞJU:R AUZĞUHŞINDKŞUZ ZU:UÜUA WUĞNDKRDZŞUZ

Puğuhupr bndğ< iışp,ndu, huışğuösumuz huwsuzzşğnd st< mnpsşğg mg buğndzumşz aupnğeşl rğuğnd aumuinp lndğşğ! Fşğ<rz lndğşğtz stmz ul mg fşğuçşğr Uğju.r Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuzr! Uığhtwouzr Zu.uüuar ül.udnğ +üzumuz Ar=stk Auorwşd aupnğeşj nğ uığhtwouzumuz ndcşğg mğum çujrz uwz ku=iınjrz fğuw^ ndğ mg üızndtğ Uğju.r Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz şd ,uzğuhti frğudnğşjrz örz=g!

Auorwşd uwi wuwıuğuğndkrdzg gğud Hu=ndr st< iuğ=ndu, suslnw uindlrir sg gzkuj=rz! Uz hzeşj nğ Auwuiıuzr rb.uzndkrdzzşğg huışğuösumuz wuzjuünğ,ndkrdz mrğuğmu, şz Uığhtwouzr ets^ Auwuiıuz uauçşmrv şğmrğ t^ mg xsçumn,t .upup çzumrvzşğg^ fşğ<rz +ğşğnd gzkuj=rz Uığhtwouzr =upu=zşğndz nd ürdpşğndz fğuw rzmud udşlr =uz 10 auöuğ kzeuz+kuwrz yusyndbı! Auwşğnd mnpst ağkrxzşğ uğqumndşjuz Fuğeşzrir nd Ünğrir s+ışğg! Auwşğnd zşğmuwndkrdzg usçnp<umuz fıuzü t ıuğu,=ubğ<uzrz ausuğ^ çuwj Kuğkuxr nd srdi =upu=zşğnd uöşğr çzumrvzşğg vşz fu.zuğ! Uwi çnlnğg yuiıukndpkşğnf hrır zşğmuwujndrz sr<uöüuwrz muösumşğhndkrdzzşğnd euıuforxrz^ gindşjud Uığhtwouzr mnpst!

Kt nğ=u#z orbe t uwz lndğg kt zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz frğudnğndu, t^ wuwızr vt =uzr nğ auwmumuz mnpst uwi suirz uzeğueuğqnds sg vmuw! Auwuiıuzr aşxuışirlg şğmnd +ğt r fşğ mndıuğ wuwıuğuğndkrdzzşğg Uğuwrm Wuğndkrdzşuzr^ nğ srbı örzndnğumuz ıuğuö mg mğt şd nğ giu, tğ nğ rz= huğıumuzndkrdz mg zmuıtğ oumuı r<zşl nd üızndrl suğızvnp örzndnğzşğnd mnp=rz!

AUWUİIUZ KNDĞ?RNW AUĞJNF

ERSŞJ ŞSRU-RZ

Auwuiıuzr muxufuğndkrdzg Kndğ=rnw ets ersnds zşğmuwujndj Şdğnhuwr Suğemuwrz Rğuduzj Uışuzrz &ŞSRU/ nd huauz<şj nğ ŞSRU sr<uzmşul forx sg uğqumt Kndğ=rnw uxzvndkşusç! Auwmumuz mnpsr ersndsrz st< m'gindr aşışdşulg$ {Suizudnğuçuğ zmuır ndzşzulnf uwz nğ Kndğ=ru çu

ösuışium u<umjndkrdz nd buğndzumumuz suizumjndkrdz mg çşğt Uığhtwouzumuz mnpsr wuğqumndszşğndz^ nğnz= m'ndpşmjndrz sr<uöüuwrz suğeuirğumuz rğudndz=r nd Suğend rğudndz=zşğnd nd.ır mnhrı .u.ındszşğnf^ Auwuiıuz% rğ nd Uğju.r uzndznf mg huauz<t nğ sr<uzmşul sr<njzşğ mrğuğmndrz Kndğ=rnw ets´!

Mtzotr fğuw muıuğndu, xsçumn,suz gzkuj=rz

KNDĞ? LĞUÜĞNPZŞĞ UL MUWRZ MTZOTR ST>

Kndğ=rnw kşğkşğz nd aşxuışirlr muwuzzşğg şğtm luwz+ğtz uğquüuzü mg auzeriuzuwrz nd uwi+ğ ul mg buğndzumşz auzeriuzul auwmumuz ndcşğnd mnpst Uığhtwouzr şğmğnğe sş, =upu= Mtzotr fğuw muıuğndu, xsçumn,ndsrz^ nğ jnwj mg ığndtğ nğhti .upup çzumrvzşğnd xsçumn,nds nd huışğuösumuz wuzjuünğ,ndkrdz!

Mtzotr fğuw muıuğndu, xsçumn,suz gzkuj=rz anz muwrz {Ardğğrwtk´r şd {İr-Tz-Tz-Krdğ=´ muwuzr lğuüğnpzşğg^ nğnz= suzğusuizndkrdzzşğ aupnğeşjrz =upu=rz st< ünwuju, fzuizşğndz suirz! Xuösueubır fşğu,ndu, =upu=rz st< 1 .upup çzumrv sşxud^ 32 anür ul frğudnğndşjud^ mg üğt uwi+ğ Ardğğrwtk!

AUWUİIUZ AŞĞ?ŞJ SRZMTVUNDĞR^ :GÖGR ND UYBTĞNZR FĞUW AĞKRX UĞQUMŞLND SUİRZ LNDĞŞĞG

Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğg znwzhti .+işjud

Uığhtwouzumuz susndlg şğtm üğşj nğ Auwuiıuz mg huığuiındr rğ ıuğu,=tz wuğqumnds rğumuzujzşlnd Srzmtvundğr <ğusçuğr^ Uybtğnzr nd :gögr =uğrdpr auz=şğnd ndppndkşusç!

Auwmumuz mnpsg aşğ=şj uwe lndğşğg^ hzeşlnf nğ Uığhtwouz üşırz mg huığuiıt znğ iueğuz=zşğ rğumuzujzşlnd ausuğ! Erışl ığndşjud zuşd nğ {uığhtwouzumuz mnpsr rdğu=uzvrdğ iueğuz= ausuğct= huıui.uz hrır iıuzuw Auwuiıuzr mnpst! Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğ Eudrk I+znwşuzz ul şğtm .+işjud nd uöeuğuğşj nğ şkt Uığhtwouzr pşmufuğndkrdzg buğndzumt ağkrxumn,ndkşuz şzkuğmşl Uğju.r çzumufuwğşğg^ uhu uwe şğmğr ausuğ aşışduz=zşğg iuğiuyşlr hrır glluz!

wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 89

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ

Բ. Աշխարհամարտի տարին Լուի Արակոն ամուսնութիւն կը կնքէ ծնունդով ռուս եւ ծագումով ֆրանսացի գրագիտուհի Էլզա Թրիոլէի հետ, որուն կը ձօնէ բազմաթիւ բանաստեղծութիւններ: Թրիոլէ խորթ քոյրն էր ռուս անուանի, յեղափոխական բանաստեղծ Վլատիմիր Մայակովսքիի: Ծանօթանալով Պատերազմէն իսկ առաջ, Լուի Արակոն Էլզա Թրիոլէի հետ աշխուժօրէն կը համագործակցի իբրեւ ֆրանսական ձախակողմեան քաղաքական շարժումի՝ Ֆրանսայի Դիմադրութեան յարող երկու գաղափարակիցներ, Պատերազմէն առաջ ե՛ւ ընթացքին, ծաւալելով ընդյատակեայ գործունէութիւն եւ հիմնելով «Լէթր Ֆրանսէզ» շաբաթաթերթը, գրելով ու պայքարելով գերման ֆաշիստ բռնագրաւող ուժերուն դէմ:

Բացի բանաստեղծական երկերէ՝ Լուի Արակոն հեղինակ է վիպական բազմաթիւ հատորներու, որոնցմէ «Իռենի Ճեղքը» վիպակը՝ թարգմանուած հայերէնի, կը համարուի իր գլուխ-գործոցը, որուն լոյս ընծայումը հանրութեան մէջ ատենին մեծ աղմուկ բարձրացուց, ենթարկուեցաւ հետապնդման ոստիկանութեան կողմէ ու դատական գործ յարուցուեցաւ անոր դէմ. այդ պատճառաւ եւ ինքզինք պաշտպանելու համար Արակոն ստիպուեցաւ վիպակին իբրեւ հեղինակ գործածել «Ալպէր տը Ռութիզի» ծածկանունը:

Վէպը կամ վիպակը՝ որ գրուած է 1927-ին, լոյս տեսած է յաջորդ տարի: Ֆրանսական ոստիկանութիւնը՝ ինչպէս նշուեցաւ, անոր հրատարակման դէմ բանալով դատ ու դատավարութիւն՝ դէպի դատարան քաշեց Արակոնը, պնդելով որ վերջի՛նն է հեղինակը վէպին, որ խստագոյն պատիժի չենթարկուելու համար կը հրաժարի ըլլալէ հեղինակը գիրքին:

«Իռենի Ճեղքը» վէպին նիւթը, խորքին մէջ, ֆրանսական երկաթեայ մայրիշխանութեան նկարագրութիւնն է: Ընդհանրապէս՝ կանացի կարողականութեան յաղթարշաւի գիտակցութեան նկարագրութիւնը: Երեք սերունդ՝ բառին ուղիղ եւ փոխաբերական իմաստով կաթուածահար տղամարդը ականատես է իր ընտանիքի կանանց աստիճանական փճացման: Աստուածավախ կինէն մինչեւ կնասէր դուստրը՝ Վիքթուարը եւ հեշտամոլ թոռնուհին՝ Իռենը: Կանայք կը տիրանան, կ'օգտագործեն, կը շահագործեն իրենց շրջապատին մէջ գտնուող բոլոր տղամարդիկը: Դիպուկ եւ մարգարէական եզրակացութիւն՝ «կանանց յաղթարշաւը եւ անոնց հպարտ առողջութիւնը»:

Բայց Արակոնի անդրանիկ վիպակն է «Անիսէ Կամ Համայնապատերը», որ լոյս տեսած է 1921-ին: Յաջորդաբար իրմէ լոյսի բարիքին եկած վէպերն ու պատմուածքներն են՝ «Թելեմաքի Արկածախնդրութիւնները» (1922), «Ցոփութիւն» (1924), «Փարիզի Գիւղացին» (1926), «Պալի Զանգակները» (1934), «Գեղեցիկ Հարեւանութիւնները» (1936, որ արժանացած է գրական մրցանակի), «Կայսերական Ճամբորդները» (1942), «Օրէլիէն, Օրէլիէն» (1944), «Ծառայութիւնը Եւ Մեծութիւնը Ֆրանսացիին» (1945), «Կոմունիստները» (6 հատորով, 1949-1951 եւ 1966-1967), «Սուրբ Շաբաթ» (1958, լոյս տեսած է նաեւ անգլերէնով՝ 1959-ին), «Էլզայի Ապուշը» (1963), «Սպանութիւն» (1965), «Սպիտակ Կամ Մոռացութիւն» (1967), «Հանրի Մաթիս» (1971), «Թատրոն» (1974), «Սուտն Ու Ճիշդը» (1980): Մահէն ետք՝ 1986-ին, լոյս տեսան Արակոնի «Անսահման Պաշտպանութիւն» եւ «Նենգ Ժան-Ֆութրի Արկածները»: Նշանաւոր էսսէներու շարքին են՝ «Երազներու Ալիք Մը» (1924), «Ճառ Կամ Բանագրութիւն Ոճի Մասին» (1928) եւ «Ընկերվարական Ռէալիզմի Մը Համար» (1935):

Բ. Աշխարհամարտին՝ նացի Գերմանիոյ բռնագրաւումէ Ֆրանսայի ազատագրումէն ետք, Լուի Արակոն շարունակեց մնալ կեդրոնական դէմքերէն մին ոչ միայն Ֆրանսայի կոմունիստ կուսակցութեան շարքերուն մէջ, այլեւ ամբողջ Ֆրանսայի ու եւրոպական աշխարհի գրական շրջանակներէ ներս:

Իբրեւ գերիրապաշտ յայտնի գրող, Արակոնի բանաստեղծութիւնները, գործերը արտացոլացումն են նո՛յնինքն բանաստեղծին կեանքին: Յետպատերազմեան ֆրանսացի գրական սերունդներու մէջ խոր արմատներ են նետած Արակոնի գրական ուղղութիւնը, աշխարհահայեացքը, հայրենասիրական երգերն ու յոյզերը, որոնցմէ շատերը իբրեւ արուեստի գործեր ու ներշնչումի աղբիւր՝ զգեցան երաժշտական յօրինում ու մինչեւ այսօր կ'երգուին բեմերու վրայ:  

Արդարեւ, մեծ է թողած աւանդը Լուի Արակոնի: Իբրեւ 20-րդ դարու ճառագայթուն գրագէտներէն մին, անոր մահէն տարի մը առաջ՝ 1981-ին, Ֆրանսայի նախագահ Ֆրանսուա Միթերան «Պատուակալ Լեգէոն»ի անդամութիւն շնորհեց 84-ամեայ մեծ բանաստեղծին ու վիպագիրին:                

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2, շարունակուած Շաբաթ օրուան թիւէն եւ ՎԵՐՋ)    

dzaghig2004@yahoo.com