Ausuwzuhuımşğ

SRBI :NDİUYRL ÇUÖSNDKRDZZŞĞ ÜNWUJZŞLT

Kndğ=rnw st< ındşulzşğg mg buğndzumşz luduışindkrdz zşğbzvşl^ ktşd ıumudrz aşxnd şz ötğnwr s+ışzult! Suaujnpzşğnd krdg çuğqğ vt^ uirmu uxu<rz eğumuz mtız t! Şğtm aupnğendşjud nğ fşğ<rz 24 cusşğnd gzkuj=rz suaujnpzşğnd krdg 19 tğ! Uwirz=z =iuztz fuğ r<ud! Çuwj znğ uğquzuüğndu, arduzezşğndz krdg euğqşul çuğqğ tğ$ 989! Şkt uirmu uwz=uz ul lud lndğ vtğ^ srdi mnpst muğ uwz ndğu. lndğg kt stm +ğnduz st< euğsuzndu,şğndz krdg şpu, tğ 3$411! Uirmu fşğ<rz bğ<uzzşğnd usşzuçuğqğ krdz t!

Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ü+ou ünandzumndkrdz wuwızşj uwi ındşulzşğndz uxzvndkşusç^ suizudnğuçuğ erışl ıulnf nğ euğsuzndu, arduzezşğndz krdg ndğu.ujndjrv vuynf çuğqğuju, tğ! Çuwj auğrdğ sşmzuçuz nd suizuütı ul =nf =nfr çşğt=^ auğrdğz ul hrır hzeşz nd uğetz mg hzeşz kt fıuzüg vt uzju, nd şkt euğqşul hrır huğöndrz uwzhrir ışiuğuzzşğ rzvhrirz huğöndşjuz uzjşul Buçuk nd Mrğumr^ ausuouğumg hrır ıuğu,ndr udşlr luwz bğ<uzumzşğt zşği! Srbı mg wrbndrz uzqşğ nğnz= uzjşul glluw gişlnd^ mus judumjndkrdz wuwızşlnd^ mus auğiuzr= muösumşğhşlnd aşışduz=nf mg .u.ışz muznzzşğg nd arduzendkrdzg mg yn.uzjşz ıuizşumzşğnf suğend^ znwzrim şğçşsz udşlr =uz auğrdğ suğend!

ZU:UÜUA TĞINPUZZ UL >PUWZUJUD

Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuzz ul <puwzujud şğç ışiud nğ uzjşul buçukufşğ<rz^ Buçuk nd Mrğumr^ çuösndkrdzzşğ .xzndu, trz auzğuhuğıtözşğnd st<^ mus ,nfşöşğşuw fuwğşğg^ uxuzj wuğüşlnd aşxudnğndkrdz huaşlnd muznzg! Işinpumuz susndlg lşjndz tğ uwe ışiuğuzzşğg jnwj ındnp zmuğzşğnf! Auğrdğudnğzşğ huğıtözşğnd st< =nf =nfr şmu, trz uxuzj ersumr şd uxuzj aşxudnğndkrdz huaşlnd! Zu.uüuag^ nğ fşğ<rz fuwğmşuzrz <z<u, tğ buçukufşğ<rz ynpnj şllşlnd uğüşl=g^ wndiu.uç şpud rğ ışiu, ışiuğuzzşğtz! {Ardğğrwtk´r aşı muwuju, uindlrir gzkuj=rz auğj ındud nğ rzvn#d auzğndkrdzg muğşdnğndkrdz vr ıuğ muznzzşğndz! Zu.uüuag erışl ındud nğ sruwz audu=umuz öüuwzndkşusç nd muznzzşğnd ets jnwj ığndu, wuğüuz=nf t nğ mğzuz= ülnd. şllşl ?nğnzuwrz aşı!

Wuwızr t nğ şğçş= muğşlr hrır vglluw uhuanfşl nğ auzğndkrdzg auğrdğ ınmni wuğüt muznzzşğg! Arsu ışizşz= kt rzv hrır huıuar wuxu<rmuw buçukufşğ<rz! Çuwj sruwz buçukufşğ<ş#ğg! Ustz +ğ mujndkrdzg sıudnğuhti znwzg vt#!

65TZ FŞĞ ŞPNPZŞĞND HUĞUÜUZ

Uwi+ğ mti+ğt fşğ< Zu.uğuğuj :nğandğer cnpnfg hrır muwuzuw Zu.uüua Tğınpuzr zu.uüuandkşuz zşğ=şd! Mg ihuindr nğ cnpnfr gzkuj=rz znğ nğnbnds sg uxzndr 65tz fşğ nd 18tz fuğ şpnpzşğnd ausuğ uxmuw ynpnj şllşlnd uğüşl=rz suirz! Uwi uğüşl=g hrır kşkşdzuw auduzuçuğ^ çuwj kt r#zvhti^ hrır ışizşz= şkt uzbndbı rimuhti nğnbnds sg uxzndr uwi suirz! Rzvhti wuwızr t^ auzğndkrdzg buı ecüna t uwi uğüşl=tz nd mg zmuıt nğ uzrğudndkrdz sg muw uwi uğüşl=rz st<^ muz zuşd uxnp<umuz uzhuışandkrdzzşğ!

{Uirsıtğ´r zu.uüuag hzeşj nğ Kndğ=ru sş, ör<npndkrdzzşğ m'gzt

+ıuğ erduzuütızşğndz

{*IUĞ ERDUZUÜTIZŞĞG UZIŞİ M'UXZŞZ

KNDĞ?RNW ÖÜUWZNDKRDZZŞĞG´

Auwmumuz Uzarsz Hzendszşğnd Ets Huw=uğr Srndkşuz &UİRSITĞ/ zu.uüua Mt+=itl Mrdlhtw nğ huğçşğuçuğ krğu. m'uxzt auwşğg şd auwndkşuz aşı uxzvumrj nğşdt ktsu^ uwcs .zerğzşğ ndzr Muğir st< Uığhtwouzr ül.udnğ ardhuıni Zndğr Mndlrwşdr aşı şd uwi fşğ<rzg euı çuju, t Mrdlhtwr ets! Auğjz uwz t nğ Mt+=itl Mrdlhtw Muğir st< Uığhtwouzr ül.udnğ ardhuınir ets sşpueğuz=zşğ azvşjndju, tğ^ hzeşlnf nğ uz muh ndzr (tk+-umuzzşğnd aşı şd uznzj r zhuiı m'ub.uır! Uwi sşpueğuz=zşğg .iı+ğtz euıuhuğındu, trz nd ardhuınig% uzqusç nd Uığhtwouzr ardhuınindkrdzg% usçnp< ub.uıumuösnf euı çuju, trz Mrdlhtwr ets^ huauz<şlnf nğ Uirsıtğ-r ünğ,ndztndkrdzg uğürlndtğ Muğir nd Gpıgğr st<!

Uwzhti mg kndr nğ uwi auğjnf iışp,ndu, oüzucusg mg buğndzumndr$ Uirsıtğ-r zu.uüuag buı ecüna t nğ +ıuğ erduzuütır sg huauz<nf^ Muğir şd Gpıgğr st< uğüşl= eğndu, t rğ pşmufuğu, muxnwjr ünğ,ndztndkşuz! Uirmu^ giı rğşz buı i.ul nd euıuhuğışlr =uwl sgz t^ şkt zmuır uxzndr nğ İyrdx=uauw bğ<uzumzşğ gzewuıumşuw ünğ,ndztndkrdz mg ıuzrz uwe bğ<uzzşğtz zşği! Mt+=itl Mrdlhtw^ uwi ustzr lnwirz ıum uwcs auzğndkşuz ndbueğndkşuz mg wuzqzt znğ hzendszşğ^ gişlnf nğ Kndğ=rnw st< hubı+zufuğnp erduzuütızşğg buı uöuı şz^ ndğrb şğmrğzşğnd st< vndzrz uwi=uz sş, rğuduindkrdzzşğ^ rim ani uzışi m'uxzşz şğmğr öüuwzndkrdzzşğg!

Mt+=itl Mrdlhtw rğ znğ wuwıuğuğndkrdzzşğnd st< euğqşul nd euğqşul mg .+ir auwşğnd fuğu, üupızr =upu=umuzndkşuz suirz^ m'git nğ iyrdx=uauw muxnwjzşğ Uğşdşlşuz nd Auğuduwrz Uzuınlndr^ Uğşdşlşuz İşd,nfşuz bğ<uzr st< ışiumjndkrdzzşğ ndzşju, şz ışpumuz rb.uzndkrdzzşğnd aşı şd sbumu, şz üupızr ,ğuüğşğ! {Fşğ<rz eth=g uwz tğ şğç At-It-Ytjr Muğir şğşiyn.uz Uwauz Hrlmtz^ nğ ouzvju, t auwnj {muğ,şjşul jşpuihuzndkrdz´g şd =uzrji üğudnğ wuwıuğuğndkrdzzşğ gğu, t uwe suirz^ Muğir st< auzerhnds sg ndzşjud Uığhtwouzr ül.udnğ ardhuınirz aşı! Sşör uzauzüiındkrdz huıouxşj uwe yuiıg nd =uzrji kt_ çşğuzujr şd kt üğudnğ mşğhnf sşğ .+i=g girz=^ çuwj n_v stm =uwl uxzndşjud i.ulg iğçuüğşlnd ausuğ! Sşğ uöeuğuğndkrdzzşğg i.ul mnpsşğ =ubndşjuz şd euı çujndşjud rs nd rs pşmufuğu, muxnwjrz ets´^ wuwıuğuğşj Mrdlhtw^ şöğumujzşlnf nğ uwi nğnbndsg ndğrb çuz vt^ şkt nv rdp =işl auwmumuz iyrdx=r nd auw ünğ,umulzşğnd aujrz!

Zrmnl Yubrzşuz$- {*ğtz=r uxu< auduiuğ şz çnlnğg´

BUÇUKUFŞĞ>G UZUPSNDM VUZJUD ND BUÇUKZ UL İMİUD UPSMNI HUBI*ZUZMNDKRDZZŞĞNF

?nğnzuwr ausuouğumg mg buğndzumt rğ suauçşğ bnd=g ıuğu,şl Auwuiıuzr st<! Buçukufşğ<r +ğşğg uzupsndm vuzjuz şd buçukz ul imiud upsmnı hubı+zuzmndkrdzzşğnf! Rzvhti üğu, trz= sşğ şğtmnduz krdnf^ Örzşul ndcşğnd ağusuzuıuğ Uğıum Eudkşuz Buçuk +ğ^ s+ıudnğuhti auğrdğ anürr suizumjndkşusç^ nğednwz auğizr=g gğu, tğ Çuüğşduzer rğ uxuzqzuıuz st<! Zşğmuzşğnd sr<şd mg üızndtrz Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkşuz çuğqğuiırouz hubı+zşuzşğ nd rb.uzndkşuz pşmufuğ ets=şğ!

Şğç stm mnpst Fuğvuhşız nd Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğg^ huğtıuındzg ikuyndkşuz nd öü+zndkşuz mnv m'ndpptrz cnpnfndğerz^ mg huauz<trz^ mg .zeğtrz nğ çuösusuğe audu=nwkzşğ vmuıuğndtrz uwi bğ<uzrz% ?nğnzuwr fuğumg vıuğu,şlnd ausuğ^ srdi mnpst sş, jud tğ ışizşl nğ hşıumuz ets=şğ uzışi m'uxztrz uwe mnvşğg! Uwihti% Uğıum Eudkşuzr nğerz usndizuju, tğ çuösusuğe ağudrğşulzşğnd zşğmuwndkşusç^ aumuxum uğıumuğü rğufroumr eğndkşuz huğtıuıuz iuasuzu, uğüşl=rz! Auğizr=tz şı= Eudkşuz vaşğ=şj çuösusuğe audu=nwkr yuiıg^ zbşlnf nğ çnlnğg ndzrz uzqzumuz mşuz=r rğudndz=^ zuşd wnğenğşj nğ suğerm nd lğuındusr<njzşğ vsızşz rğ şd rğ gzıuzr=r uzqzumuz mşuz=tz zşği^ örz=g vzşğuxzşz =upu=umuz .upşğnd st<!

Sş, upsndm çuğqğujud suzudu_ze şğç ışiuzrdkşğg imiuz bğ<rl gzmşğuwrz stıruwr st< nd cnpnfndğeg ihuişj nğ Fuğvuhşıg rğ .+i=g git!

Mrğumrr muimu,zşğg vndbujuz^ Uğıum Eudkşuz hubı+ztz ağucuğşlnd ersnds zşğmuwujndj!

Wu<nğenp cusşğndz muğşdnğ uwl hubı+zuzmndkrdzzşğ şdi şpuz! Uöüuwrz Uzfıuzündkşuz ;uxuwndkşuz ız+ğtz Şenduğe Suğırğnişuz cnpnf sg ündsuğşj nd wuwıuğuğşj nğ ağucuğumuzr ersnds zşğmuwujndju, t! Upsmulrj srdi ağucuğumuzg şmud niırmuzuhşı Uğsuz İuğügişuztz^ nğ znwzhti aşxujndşjud rğ pşmufuğu, hubı+ztz!

Fuğvuhşı Yubrzşuz muw,umzuwrz uğuündkşusç znğ zbuzumndszşğ gğud$ Uöüuwrz Uzfıuzündkşuz ;uxuwndkşuz znğ ız+ğtz zbuzumndşjud 29usşuw Uğürbır ?şuğusşuz^ nğ =uzr sg buçuk uxu< znwz muxnwjr yn.-ız+ğtzr hubı+zrz zbuzumndu, tğ! Znğ Niırmuzuhşı euğqud üzeuhşı Fuat Puöuğşuz^ nğ şpu, t Yubrzşuzr ausueuiuğuzjrz^ rim örzşul ndcşğnd ağusuzuıuğr hubı+zg fiıuandşjud üzeuhşı *zzrm Üuihuğşuzrz!

Hubı+zuöndğm şpuz ndğrbzşğ şdi$ Suzndtl Udşırişuz uöuı mujndjndşjud Fuğvuhşır ub.uıumuösr uğuğnpumuğür çuczr hşır hubı+ztz!

Fuğvuhşı Yubrzşuz şğtm lğuüğnpzşğndz wuwıuğuğşj nğ +ğtz=r uxu< huıui.uzuınd şz çnlnğg^ glluz uınz= rb.uzndkrdz kt auiuğum cnpnfndğe! Şkt rb.uzndkşuz mus hşıumuz muxufuğsuz ausumuğütz nşdt stmg öuzj m'uxzt +ğtz=g^ vşz mğzuğ uv= =kkşl şd ausuhuıui.uz nğnbndszşğ vgzendzrl!

Üulnf Uöüuwrz Uzfıuzündkşuz ;uxuwndkşuz Iz+ğtzr nd Auwuiıuzr niırmuzuhşır hubı+zuzmndkrdzzşğndz^ giı susndlr st< ağuhuğumndu, lndğşğndz^ Zrmnl Yubrzşuzrz ,uzğ +ğşğ mg ihuindrz ausuouğumtz şı=! Cnpnfndğeg gzmşğu-ızışiumuz ecnduğndkrdzzşğ ndzr şd uımt hrır ynğqşz +üındrl İşğc İuğüişuzr nd Xnhtğk ?nvuğşuzr =upu=umuz krsşğnd uzeuszşğg^ nğnz= uwcs ülnd. çuğqğujndju, şz^ usşzndğş= mg .+irz^ buı ub.nwc şz gzmşğuwrz stıruwr st< nd uz.zuw mg =zzueuışz Yubrzşuzz nd uznğ pşmufuğu, muxufuğndkrdzg^ snxzulnf nğ rğşz= sşp=r usşzusş, çucrzz ndzrz Auwuiıuzr uwi+ğnduw rğumuzndkşuz st<! Ustztz judulrz uwz t nğ uwe znwz uzqşğg fşğ<rz 15 ıuğrzşğnd gzkuj=rz cnpnfndğer suirz vt nğ sıu,şjrz^ uwl sıu,şjrz rğşzj üğhuzzşğg lşjzşlnd^ auğiıuzulnd nd şğmrğg kuluzşlnd suirz^ huğuh ıumux sg qüşlnf znğ rb.uzndkrdzzşğndz nd şğmğr ıuxuhu, cnpnfndğerz!

LŞDNZ ITĞ HŞIĞNİŞUZR MNVG

Srzv zu.nğe rb.uzndkrdzzşğnd =upu=umuz ünğ,rvzşğg^ +üındşlnf uxrktz^ imiu, şz {kndzudnğşl´ cnpnfndğeg^ şğmğr uxu<rz Zu.uüua Lşdnz Itğ Hşığnişuz^ nğ srbı szuj =upu=uütır rğ çuğqğndkşuz fğuw^ ausu.sçndşlnd mnv ndppşj =upu=umuz bğ<uzumzşğndz şd cnpnfndğerz! Uz zbşj nğ arsu uwz huaz t şğç çnlnğg fuğ htı= t ezşz rğşzj =upu=umuz {ötz=´şğg şd htı= t +üzşz rb.uzndkrdzzşğndz% şğmrğg ausuouğumr orğuzzşğtz yğmşlnd şd mşuz=g çzumuznz andzrz fşğueuğqzşlnd ausuğ!

Uwu İn)ruwr auğjnf mnv ndppndu, t RDZTİ?*-rz

{YĞMŞL UWU İN(RUZ ŞD

VKNPNDL NĞ SÖMRKR FŞĞU;NDR´

Zu.uüua Tğınpuzr ağuauzünf ünğ,gzkuj sg imiu, t Uwu İn)ru huısumuz ıuouğg sömrkr fşğu,şlnd ausuğ! Uwu İn)ru nğ uzyn.uğrzşlr iğçufuwğ sgz t Wndzuj +ğknın=i şmşpşjdnw ausuğ şd ausub.uğauwrz =ğriınztndkşuz cuxuzündkşuz muğşdnğ nd.ıuışprzşğtz stmg mg auzeriuzuw^ 1936rz fşğu,ndu, tğ kuzüuğuzr! Iuouğg ndzr ausub.uğauwrz sbumndkuwrz cuxuzündkşuz muğüufroum^ ndiır muğü sg muxnwjzşğ iınğuüğuaudu=r uğbud çuju, şz nd mg huauz<şz nğ RDZT?İ* =uwlşğ uxzt Kndğ=rnw ets!

Lndğg muğşdnğ t uznf nğ iınğuüğuaudu=r uğbudrz suizumjnpzşğnd sr<şd şz usşğrmuauw muxnwjzşğ şdi^ nğnz= rğşzj quwzg srujndju, şz wndzumuz muösumşğhndkrdzzşğndz! Wndzuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg wuwıuğuğşj nğ Kndğ=rnw rb.uzndkrdzzşğnd uwi =uwlg uzuğüuz= t sr<uöüuwrz auzğndkşuz ets^ huauz<şj nğ RDZTİ?*^ nğnd uzeus t zuşd Kndğ=ru^ rğ .+i=g git nd uwihrir nğnbndst şı huat öuwz!

ZRMNL YUBRZŞUZ ŞD GZIUZR?G UHU?RZU; ŞZ

Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz şğtm wuwıuğuğndkrdzzşğ gğud susndlrz^ gişlnf nğ mg fşğueuxzuw ünğ,r ülnd.^ =uzr nğ rğ şd gzıuzr=r s+ı ?nğnzuwr ktikr znğ uğerdz=zşğg çujuiumuz şz nd çcrbmzşğ uhu=rzu, mg zmuışz örğşz=! Gzeauzğuhti usçnp< gzıuzr=r s+ı fuğumr u.ıuzbuzzşğg buı kşkşd şpu, trz^ sruwz şğmnd endiığşğg% Bndbuzz nd Uğyrz t nğ şğmnd +ğ 38-38$5 uiırouz <şğsndkrdz ndzşju, trz^ çuwj wşınw uwe ul uzju, tğ! Üulnf Yubrzşuzrz nd mzn<% Uzzu Wumnçşuzrz^ u.ıuzbuzzşğ üğşkt vşz şpu,!

Zrmnl Yubrzşuz rğ uxnp<umuz froumr suirz .+işlt şı= giud nğ uwjşlu, tğ Znğ=r fuğumrv arduzendkrdzzşğnd arduzeuznj şd =zzşj kt rzvht#i m'rğumuzuzuw arduzezşğnd euğsuzndsg^ r#zv froum ndzrz .ıujşul euğsuzndsr çuczr arduzezşğg! Fuğvuhşıg uindlrir gzkuj=rz wuwıuğuğşj nğ Znğ=r arduzeuznjrz st< gzeustzg şğmnd uöuı suaoumul szuju, t^ znwz froumz t zuşd {İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv´ arduzeuznjrz st< ndğ sş, krd mg muösşz ,uzğ nd ,uwğuwşp ,uzğ froumnf arduzezşğg!

Şğtmnduw ındşulzşğnf fuğumndu,zşğnd krdg udşlju, t 195nf! Iğndu, gllulnf nğ buçukufşğ<rz ktikşğnd =zzndkrdzzşğ üğşkt vşz şpu,^ uğquzuüğndu, krdz ul yn=ğ t!

?nfrı-19r ets huw=uğrz sruju, şz Şğşduzşuz =uzr sg uwl arduzeuznjzşğ nd suğöuwrz çcbmumuz mşeğnzzşğ! Jud+= 95 arduzezşğnd froumg ,uwğuwşp ,uzğ t!

İHRIUMR ŞD FŞIRR ARDUZEUZNJZŞĞG MG SRUZUZ

 {?NFRI´R ETS HUW?UĞRZ

İhrıumr çcbmumuz mşeğnzg 8 Wndzritz fşğuersuyn.ndşjud şd imiud ,uxuwşl {?nğnzu´ cuağnf arduzezşğnd çndcsuz ausuğ! Uwi nğnbndsg muwujndu, t Uxnp<uhuandkşuz zu.uğuğ Uğitz Knğnişuzr aşı =zzuğmndszşğnd uğerdz=nf! İhrıumr arduzeuznjg hrır muğşzuw srucusuzum çcbmumuz ,uxuwndkrdz suındjşl udşlr sş, krdnf arduzezşğnd!

?nfrı-19r çndcsuz ausuğ fşğuersuyn.ndu, t zuşd Uğuğuır suğör Fşırr çcbmumuz mşeğnzg! {Mg =zzuğmndrz zuşd Suğındzr =upu=r arduzeuznjrz st< ?nfrı-çucuzsndz= şd Iudndbr suğör st< =nfrı-mşeğnz ndzşzulnd auğjşğg´^ erışl ındud Uğitz Knğnişuz!

İTĞMTW YUĞUOUZNFR MRZG SUAUJUD

82 IUĞŞMUZ AUİUMRZ ST>

Ub.uğauaxvum auw uğndşiıuütı^ çşsueğrv İtğmtw Yuğuouznfr mrzg% İftkluzu Btğhukrd= suaujud 82 ıuğşmuz auiumrz st<! Btğhukrd= kt_ Yuğuouznfr mşuz=r gzmşğz tğ^ kt uznğ {örzumrj´g^ srbı hubıhuzşj usndiznwz rğudndz=zşğg şd ıtğ muzüzşjud uznğ cuxuzündkşuz!

Yuğuouznf şd İftkluzu Btğhukrd= 1956-1962 kndumuzzşğndz sruirz uhğu, trz! İftkluzu 16 ıuğşmuzrz usndizuju, tğ Yuğuouznfr aşı şd uznzj nğerz% İndğtz Yuğuouznf ,zu, tğ 1958rz!

İftkluzu uihuğtönf kuğüsuzvndar tğ!

Wrbşjzşz= nğ İtğmtw Yuğuouznf 1990r 21 Wndlrirz^ Şğşduzr st< suauju, tğ kn=şğnd =upjmşpr aşışduz=nf!

123 SUİZUÜTIZŞĞ UĞQUÜUZÜŞJRZ AUWUİIUZR UXNP>UHUANDKŞUZ ZU:UĞUĞR MNVRZ

?nfrı-19r ausuouğumr ets huw=uğg uğerdzudtı euğqzşlnd şd arduzezşğnd euğsuzndsg muösumşğhşlnd zhuıumnf Auwuiıuzr Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkrdzg şğmnd buçuk uxu< mnv ndppşj şğmğr çcrbmzşğndz nd uğıuiuasuzr st< hubı+zufuğnp auw suizuütızşğndz! 18 Suwritz srzvşd 8 Wndzri kndumuzg mnvrz gzeuxu<u, şz 123 suizuütızşğ% 26 çcrbm^ 40 çnwc-=nwğ^ 24 çndcumzşğ^ 14 arduzeuhuazşğ^ uwl suizuürındkrdzzşğnd ıtğ 19 uzqşğ! Çcrbmzşğtz 5g .ıujşul euğsuzndsr suizuütı şz^ 3g% uğıuiuasuztz!

Uğıuiuasuztz Auwuiıuz üuju, suizuütızşğtz stmz t Uğitz Suzndmşuz^ nğ m'ub.uır Üşğsuzrnw luduünwz arduzeuznjzşğtz stmndz st<! Suzndmşuzr suirz ünfşiınf mg .+ir Şğşduzr Çcbmumuz Ausuliuğuzr fşğuışindv^ Yğ+)$ Uğstz Sndğuışuz^ nğ ağuhuğumu, t çcrbm Suzndmşuzr lndiuzmuğg nd üğu, t nğ uz şpu, t rğşzj ausuliuğuzr luduünwz bğ<uzuduğızşğtz stmg şd arsu çcrbmr rğ uzndzg çuğqğ mg huat kt_ Auwuiıuzr nd kt Auwuiıuzr iuasuzzşğtz endği!

ÜZULG MPÖRZ MG İHUİT USUXZUWRZ ŞPUZUMR

RĞ ÇZUMRVZŞĞNDZ

Usuxzuwrz şpuzumg çujndu, t şd Üzulg mpörz^ nğ ustz ıuğr Suwri usinduw fşğ<rz mg imir gzendzrl rğ uxcusşuw çzumrvzşğg^ uwi ıuğr şdi uzausçşğndkşusç mg ihuit uznzj! Rzvhti usşzndğş=^ Üzulgr st< şdi zu.uöündbumuz sr<njuxndszşğ qşx= m'uxzndrz ?nğnzu arduzendkşuz huwsuzzşğndz ıum^ usuxzuwrz +ğşğg çzumrvzşğnd ausuğ uzfıuzü nd uhuanf euğqzşlnd ndppndkşusç! ;nfşöğşğg uğşduwrz lnüuz=r ausuğ zu.uışindu, {btölnzm´zşğg ışpudnğndu, trz% huaşlnf gzmşğuwrz aşxudnğndkşuz huwsuzg^ mpörr <ğuwrz suğöuqşdşğnd umndsçg gzeuğqum lndiuçuzndkrdz sg muıuğşlnf^ wuwıuğuğu, tğ nğ çnlnğ zu.uöündbndkrdzzşğg hrır wuğündtrz nd ub.uıumrjzşğz nd hubı+zşuzşğg ustz rzv hrır gztrz% umndsçr uzeuszşğnd uxnp<ndkşuz ausuğ!

Buçukufşğ<rz mpörr st< endğitz şmnpzşğnd krdg çuğqğ vtğ^ gzeauzğuhti mpöşjrzşğz tğ nğ .ndsç ux .ndsç mndüuwrz nd mg ışpudnğndtrz rğşzj çzumuğuzzşğndz st<! Üğşkt çnlnğg ersum mg mğtrz ynpnjzşğndz st<^ ındzşğtz mg lindtrz öuzuöuz uğaşiıudnğzşğnd fşğ<rz {kum-kum´şğg^ brzuğuğzşğ mg mhğuhuıtrz iu mus zu ynpnjr st< çujndu, oşp=şğz nd ynişğg^ mpörr yndxg^ znğ ersuü,ndkşusç mg ıuğu,tğ aujr uzndbuanı çnwğg! ;upmufuouxzşğg şdi muös nd huığuiı mg ihuitrz rğşzj uwjşlndzşğndz% üşpşjrm ,uprmzşğnf öuğeuğşlnd ausuğ huğıtözşğg!

Bnüşzudşğg ovumzşğnf m'uöeuğuğtrz rğşzj üulndiıg nd m'usçnp<ujztrz uwz üşpşjrm huımşğg^ nğ mg iışp,ndtğ zudusuınwjrz s+ı!

Çuğr nd uzynğquz= usux mg supkşz= sşğ mpöşçzum cnpnfndğerz!

Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 33

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ

Ճորճ Ուաշինկթընէն մինչեւ Ճորճ Ֆլոյտ եւ թեթեւաբարոյ Թրամփ, թերեւս պատմութեան մէջ առաջին անգամ է որ այսքան ուժգնութեամբ կը ճարակի ցեղապաշտական կիրքը «անպարտելի» համարուող Միացեալ Նահանգներու ամբողջ տարածքին, ուր անցած 25 Մայիսին ամերիկացի ոստիկանին կիրառած բռնի ուժին հետեւանքով խեղդամահ եղած էր ամերիկեան քաղաքացի (ծագումով ափրիկեցի, սեւամորթ) Ճորճ Ֆլոյտ:

Արդեօք սկսա՞ծ են ցոյց տալ քայքայման հիմերը ամերիկեան «կայսրութեան»՝ քաղաքական վերլուծաբաններու եւ մեկնաբաններու գրիչին տակ այս բոլորը ամէնօրեայ սպառողական նիւթ դարձող իրադարձութիւններու լոյսին տակ: Եւ այդ բոլորը կը թողունք դեռ շատ զարգացումներով յղի գալիք օրերուն կամ ամիսներուն...:    

Ցեղապաշտութիւն (Racism), հակասեմականութիւն (Anti-Semitism) եւ մասամբ նորին, անմարդկային ու անսանական  կիրքեր ու բնազդներ, որոնք մեր օրերը հասած են անցեալի ակունքներէն եւ կը շարունակեն հալածել ու հարուածել մարդկութեան շերտերը, շարքերը, հատուածները...:

Լիբանանեան գետնի վրայ, անցած «սեւ շաբաթավերջ»ին, լիբանանցիք եւ մասնաւորապէս «17 Հոկտեմբեր 2019-ի Յեղափոխութիւն» կոչուող շարժումը անտեսելով Քորոնայի դեռ առկայ վտանգները՝ վերադարձան հրապարակներ հոծաթիւ ցուցարարներով, որոնք խուժելու նպատակով կեդրոնական Պէյրութի մէջ գտնուող խորհրդարանի շէնքը՝ ապահովական ուժերու եւ բանակայիններու հետ ունեցան արիւնալի բախումներ, ուր արձանագրուեցան տասնեակներով վիրաւորներ երկու կողմերէն:     

Միջազգային գրական դաշտի վրայ, անգլիական գրականութեան պարծանքներէն՝ Չարլզ Տիքընզի (Փորթսմաութհ, Միացեալ Թագաւորութիւն, 7 Փետրուար 1812 – Քէնթ, Միացեալ Թագաւորութիւն, 9 Յունիս 1870) մահուան 150-ամեակն է այսօր, 9 Յունիսին:

Արդարեւ, բազմաբեղուն հեղինակներէն մին ան 19-րդ դարու՝ կարճ պատմուածքներու, թատրերգութիւններու, նորավէպերու, վիպակներու եւ բանաստեղծութիւններու բեղուն արտադրութեամբ, Չարլզ Տիքընզ մնաց արձակի սեռին մէջ տիրական ներկայութիւն մը, որ գիտէր ոգի ու կերպար ստեղծել, հմտօրէն նկարագծել ու նկարագրել ընկերային դասակարգային բաւիղներու մէջ մգլոտած մարդոց բարքերն ու վարքերը: Ան գիտէր միաժամանակ վեր առնել մարդոց արժէքներն ու արժանիքներն ալ՝ զանոնք ներկայացնելով վարակիչ շունչով մը:

Բայց ինչո՞ւ Չարլզ Տիքընզի անունը, վերջերս անարդարօրէն ե՛ւ անողոքաբար, կը շարունակուի Անգլիոյ յետադիմական շրջանակներու կողմէ բարձրանալ իբրեւ ցեղապաշտական ու հակասեմական դրսեւորումներ ունեցած գրող մը իր ժամանակին մէջ:

Այս գծով, անգլիական «The Independent» թերթի խմբագիրներէն, Ափրիկէի եւ ազգերու զարգացման հարցերու ծանօթ յօդուածագիր Փօլ Վէլլըլի, յիշեալ թերթին մէջ վերջին շրջանին գրեց, թէ Չարլզ Տիքընզի «Օլիվըր Թուիսթի Արկածները» վէպին մէջ «Fagin» կերպարը (հրեայ մը, որ Լոնտոնի դպրոցներէն մէկուն մէջ մանուկներու դէմ կիրարկող գրպանախոյզ տնօրէն մըն է) ակնյայտ կերպով կը դիտուի անգլիական գրականութեան մէջ այլանդակ հրեայի կերպար մ'իբրեւ։ Ասիկա  Տիքընզի կերտած 989 նկարագիրներէն ամենակայտառն է: Վէլլըլի եւ ուրիշներ ալ կը բարձրաձայնեն, թէ այդ նկարագիրը հիմնուած է Իքէյ Սոլոմոնի կերպարին վրայ, որ Լոնտոնի մէջ 19-րդ դարուն հրեայ ծանօթ ոճրագործ մըն էր: Այս ոճրագործը իբրեւ լրագրող հարցապնդուած է Տիքընզի կողմէ այդ ժամանակներուն: Միւս կողմէ եւ այս կապակցութեամբ, Նատիա Վալտման յօդուածագիրը՝ որ յաճախ կը գրէ գրականութեան մէջ հրեաներու պատկերին ու իրավիճակին մասին, կ'ընդգծէ որ «Fagin» կերպարին ներկայացումը առնուած է «Հրեայ»ի պատկերէն՝ որպէս չար ու դիւային կերպար, զուգորդուած Չարին եւ գազաններու հետ:

Իրականութեան մէջ, Տիքընզի «Օլիվըր Թուիսթի Արկածները» վէպը «Fagin»-ին կ’ակնարկէ 257 անգամ՝ առաջին 38 բաժիններուն մէջ, իբրեւ «Հրեայ», մինչ ցեղային ու կրօնական պատկանելիութիւնը միւս նկարագիրներուն՝ շատ քիչ կը յիշատակուին:

1854-ին, «Jewish Chronicle» պարբերաթերթը հարց կու տար, թէ ինչո՞ւ մի՛այն հրեաները դուրս պիտի մնային Չարլզ Տիքընզի՝ այսպէս ըսած՝ «կեղեքուած բարեկամներու հանդէպ գթասրտութիւն» նկատողութենէն: Այս ծիրին մէջ, Տիքընզ իր «Մեր Ընդհանուր Բարեկամը» երկին մէջ ստեղծելով «Ռիահ»ի (եբրայերէնով կը նշանակէ «բարեկամ») նկարագիրը, եւ ակնարկելով հրեաներուն կ'ըսէ, թէ անոնք՝ «հրեաները, ընդհանրապէս ամէն բանի վատագոյնը կ'առնեն եւ զանոնք մեզի կը ներկայացնեն իբրեւ «լաւագոյն նմոյշներ»:

Այսօր, անգլիացիք, մասնաւորապէս Միացեալ Թագաւորութեան յառաջադէմ գրական դէմքերը, պիտի արդարացնե՞ն իրենց գրական տիտանին՝ Չարլզ Տիքընզի այն ատենուան կեցուածքները «Հրեայ»ի նկարագիրին նկատմամբ, ի տես այսօրուան իրավիճակին ամբողջ Ամերիկայի ու Իսրայէլի տարածքին, ուր ցեղապաշտական հրահրումները տիրող վարչակարգերուն կողմէ ընդվզեցուցած են եւ կը շարունակեն ընդվզեցնել աշխարհի բազմաթիւ երկիրներու պետերը, որոնց շարքին՝ ԱՄՆի եւ Իսրայէլի դաշնակից համարուող արեւմտեան շատ  եւրոպական երկիրներ...:

Միացեալ Թագաւորութեան տարածքին, հակառակ Քորոնայի դեռ գերիշխող չարիքին, մէկէ աւելի Չարլզ Տիքընզի անունը կրող թանգարաններ այսօր վստահաբար պիտի ընդունին այցելութիւնը ժողովուրդին: Այդ թանգարաններէն մէկն է «Տութի» փողոցին վրայ (Հոլպոռն) «Չարլզ Տիքընզ Թանգարան»ը, որ դեռ կանգուն միակն է Լոնտոնի մէջ տուներէն Տիքընզի, ուր մեծանուն գրողը ապրած էր միայն երկու տարի (1838-1839) եւ այնտեղ ստեղծագործած լոնտոնեան գռիհներու մէջ իր ապրած թշուառութիւններն ու ոճիրներով լեցուն աշխարհը պատկերող իր «Փիքվիքեան Ակումբի Յետմահու Յուշերը», «Օլիվըր Թուիսթի Արկածները» եւ «Նիքոլաս Նիքըլպիի Կեանքն Ու Արկածները»:  Այս վէպերուն յաջորդած են «Հին Հետաքրքրական Խանութը» եւ «Պառնապի Ռաճ – Խռովութեան Պատմութիւն Մը Ութսունի» (1840-1841) երկերը:

1833-ին «Ճաշկերոյթ Մը Բարտիի Ծառին Մօտ» խորագրեալ իր առաջին վիպական գործին յաջողութեամբ բացուած գրական ասպարէզը, տաս տարի ետք կը բեղմնաւորուի նոր երկերու հրատարակութեամբ. «Ս. Ծննդեան Երգ Մը» (1843), «Ղօղանջներ» (1844), «Ծղրիթը՝ Ակութին Մէջ» (1845), «Կեանքի Ճակատամարտը» (1846), «Ոգիներէ Յաճախուած Մարդը Եւ Ոգիին Ըրած Սակարկութիւնը» (1848), նաեւ «Տոմպի Եւ Զաւակը» (1848), որուն մէջ Տիքընզ խոր հմտութեամբ կը ձաղկէ դրամատէր պուրժուային կերպարը անգլիական կեանքին մէջ: Ապա «Տէյվիտ Քոփըրֆիլտ» (1849)՝ որ կը պատկերէ Տէյվիտին ընկերային վիպական կեանքի շարքը:

Շարունակելով, Տիքընզի գրական բերքին վրայ կ'աւելնան 1850-ականներուն լոյս տեսած իր «Ամայի Տուն» (1853), «Ծանր Ժամանակներ – Այս Ժամանակներուն Համար» (1854), «Փոքրիկ Տոռիթ» (1857), ինչպէս նաեւ Ֆրանսական Ա. Յեղափոխութեան նուիրուած «Երկու Քաղաքի Պատմութիւնը» (1859) խորագրեալ պատմավէպը:

1867-ի աշնան, մեծ վիպագիրը կրկին կը ձեռնարկէ դէպի Միացեալ Նահանգներ նաւով ճամբորդութեան եւ մտերմութիւն կը հաստատէ ամերիկացի պայծառամիտ գրական ժամանակակից դէմքերու՝ Ռալֆ Ուալտօ Էմըրսընի, Հենրի Լոնկֆելլոյի եւ իր գործերուն հրատարակիչ ու խմբագիր Ճէյմս Թոմաս Ֆիլտի հետ: Հանդէս կու գայ բանախօսութիւններով, որոնք կ'արտացոլացնեն հմտիմաց քննադատի, իմաստասէրի, Իրապաշտ դպրոցի խոշորագոյն ներկայացուցիչներէն մին ըլլալու իր հեղինակութիւնը, որ գիտէ ամերիկեան այդ անծայրածիր ցամաքամասին վրայ ընկերային համատարած փտած բարքերը խարազանելու եւ ճշմարտութիւնն ու ընկերային արդարութիւնը հաստատելու կարեւորութիւնը:1860-ական թուականներուն լոյս տեսած պատմուածքներն ու թատերական գործերը կը ճառագայթեն իր տպաւորապաշտ էջերը, որոնք ամփոփուած են «Մեծ Ակնկալութիւններ» (1861), «Մեր Ընդհանուր Բարեկամը» (1865), «Ոչ-Առեւտրական Գործակալը» (1869), «Էտուին Տրուտի Գաղտնիքը» (1870) հատորներուն մէջ: Իր մահէն ետք՝ 1870-ին, լոյս տեսաւ իր նամակները, ճառերը, ասոյթները, ակնարկները ամփոփող հաստափոր հատորը:

Չարլզ Տիքընզի փիլիսոփայութեան հիմքը ինքնաճանաչումն է: Ամէնէն աւելի ան մոլեգնօրէն դատափետեց մարդուն նկարագրին մէջ ինքնախաբէութիւնը եւ անոր հետեւանքով ախտի վերածուած յոռի երեւոյթները: Ան միշտ գրելով շեշտեց, որ աշխարհի մէջ աւելի վատ խաբէութիւն չկայ՝ քան ինքնախաբէութիւնը, որմէ ձերբազատիլը բաւարար չէ, այլ անհրաժեշտ է ունենալ ինքնաճանաչմա՛ն ներքին աչքերը, վասնզի անոնցմէ հոսող մեր արցունքնե՛րն են – ինչպէս անձրեւը – որ պիտի լուան մեր սիրտերը՝ ժամանակի ընթացքին ծանրացող ու հեղձուցիչ փոշիներէն:

Այսպէս է որ անհաշտ պայքարը հինէն ի վեր միշտ գոյութիւն ունեցած է միջազգային գրականութեան լուսապայծառ դէմքերու եւ քաղաքական վերնախաւի իշխանաւորներու միջեւ:

Ի՞նչ ըսենք, որ 21-րդ դարու այս խառնակ ու դժնդակ ժամանակներուն մեզի թերեւս վերջնականապէս պակսին Տիքընզներ ու Լոնկֆելլօներ, Էմըրսըններ ու Տարվիններ, որոնք ասուպի նման յայտնուեցան 19-րդ դարու երկնակամարին ու անցան գացին, մեզի կտակելով իրենց միտքին ու սիրտին անմարելի բաբախումները, իրենց փառքին անհասանելիութիւնը:               

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ

dzaghig2004@yahoo.com